برای عبور از بحران‌ها نقشه راه چیست؟

سرمقاله نشریه پیام جبهه ملی ایران، شماره ۲۱۳ مورخ ۱۸ دی ماه ۱۴۰۰‏

اوضاع و شرایط میهنمان نه خراب که ویران است. از آزادی‌های سیاسی و اجتماعی اولیه و ‏انسانی که در جوامع بشری کم و بیش بر قرار است، کلا خبری نیست. تصور آزادی احزاب و ‏اجتماعات، آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، آزادی انتخابات، آزادی اعتراضات مدنی و مسالمت آمیز ‏در ایران تحت حکومت جمهوری اسلامی به یک رویای نا ممکن تبدیل شده است. استقلال کشور با ‏سیاست خارجی ناصحیح قدرتمداران جمهوری اسلامی دستخوش ناپایداری و ناامنی گردیده و تنها ‏برخی از قدرت‌های بیگانه هستند که در میهن ما جولان می‌دهند و در مجامع بین المللی به جای ‏ما سخن می‌گویند و در مناقشات خود با سایر قدرت‌ها با کارت ایران بازی می‌کنند و از هیچ ‏گونه تحمیل و اجحافی به کشور ما نیز فروگذاری نمی‌کنند. پایمال کردن حق ایران در دریای ‏مازندران توسط روسیه نمونه بارز این تحمیل‌هاست.

هیات حاکمه جمهوری اسلامی صرفنظر از ‏عدم رعایت حقوق اولیه ملت ایران و بی اعتنائی به موازین حقوق بشر و تشبث به انواع سرکوب و ‏مخدوش کردن استقلال ملی، آن چنان مدیریت ضعیف و نا کار آمدی در زمینه‌های سیاسی و ‏اقتصادی و اجتماعی از خود نشان داده و به چنان فساد گسترده‌ای دچار گشته که آینده پایداری برای ‏خود باقی نگذاشته است. و برای همه روشن شده که تغییر و تحول در جامعه ایران گریزناپذیر بوده ‏و دیر یا زود روی خواهد داد. اگر این تحول و درانداختن طرحی نو، به گونه‌ای مسالمت‌آمیز و ‏خشونت‌پرهیز صورت نپذیرد، احتمالا تغییر به شکلی خشونت بار همراه با تشنجات و ناملایمات ‏اجتماعی رخ خواهد داد که عواقب و انتهای آن‌ها ناپیداست.
‏
جبهه ملی ایران از سر وطن‌خواهی و خیراندیشی برای این ملک و این ملت و آینده این کهن بوم ‏و بر سه سال قبل پیشنهاد نمود که برای عبور از بحران‌های موجود در کشور، یک برنامه ‏مشخص در سه گام به اجراء در آید. در گام اول زندانیان سیاسی و عقیدتی در سراسر کشور آزاد ‏شوند. در گام دوم آزادی‌های اولیه و اساسی ملت ایران مانند آزادی مطبوعات و وسایل ارتباط ‏جمعی، آزادی احزاب و اجتماعات و آزادی انتخابات محترم شمرده شده و رعایت شوند. و در مرحله ‏سوم در یک انتخابات آزاد و تحت نظارتی که مورد قبول همگان باشد یک مجلس ملی متشکل از ‏نمایندگان حقیقی ملت ایران تشکیل شود و با بازنگری در ساختار قدرت، نظم و سامان آینده کشور ‏را پی‌ریزی نماید. اگر این نقشه‌ی راه مورد توجه قدرتمداران حاکم یا حتی مورد توجه برخی از ‏آنان که اندکی آینده‌نگری داشته باشند قرار بگیرد و از آن حمایت کنند، این امید وجود دارد که ‏تغییر و تحول به نحوی آرام و متمدنانه صورت پذیرد و در غیر این صورت، در بر روی پاشنه‌ای ‏دیگر خواهد چرخید و حوادث سنگین وغیر قابل پیش‌بینی را در مقابل خواهیم داشت.

در این اوضاع و شرایط اثرگذاری بر روند حوادث، حرکت خردمندانه و مطابق با منافع ملی را می‌‏طلبد. آنچه در وهله نخست به نظر می‌رسد این است که مردمان فرهیخته این سرزمین، در تشکل‌های صنفی و مدنی و در سازمان‌های سیاسی تمرکز یافته و به حمایت از آنان برخیزند. این تشکل‌های صنفی و سازمان‌های سیاسی هستند که ستون‌های بنای مردم‌سالاری و حاکمیت ملی برای ‏آینده را بر پا می‌دارند. مردم ایران راهی جز متشکل شدن ندارند. و این تشکل‌ها باید به هم پیوسته ‏و هم افزایی پیدا کنند تا بتوانند کاروان این وطن را از این گردنه نا هموار و پر از سنگلاخ تاریخ ‏عبور داده و به مقصدی امن و آرام برسانند.

اما در این هم‌افزائی و اتحاد تشکل‌ها، باید به دورنمای ‏آینده با دقت نگریست. اتحاد نباید تنها به منظور عبور از شرایط فعلی و تغییر در وضعیت کنونی و ‏بدون در نظر گرفتن راه آینده صورت پذیرد. اگر در هنگام همگرایی و اتحاد تمرکز لازم روی آینده ‏انجام نشود، چه‌بسا که از این همگرایی، جریاناتی نا مطلوب بهره برده و حرکت را برخلاف ‏مصالح و منافع ملی پیش ببرند. اگر این اتحاد بدون نگاه به اهداف آینده صورت پذیرد همان اشتباه ‏‏”همه با هم” در انقلاب ۵۷ تکرار خواهد شد. و از یک بیراهه به یک کج راهه دیگر وارد خواهیم ‏شد.

ما ملت ایران، از بیش از یک قرن پیش و از زمان انقلاب مشروطیت تا کنون تلاش‌های بی‏سرانجامی را برای کسب آزادی و استقلال و استقرار حاکمیت ملی پشت سر گذاشته‌ایم و تجربه‌های گرانبهایی را به دست آورده‌ایم که این تجربیات امروز همچون چراغی فروزان راه ما را ‏برای حرکت صحیح و ثمربخش به سوی آینده روشن می‌نماید. نیروهای آزادیخواه و میهن دوست ‏امروز دریافته‌اند که حکومت فردی و موروثی به‌هر شکلی و تحت هر نامی با اصل حاکمیت ملی ‏تجانس ندارد و ما را به دموکراسی و استقلال که مادر اعتلا و همه پیشرفت‌ها هستند نخواهد ‏رساند. نمونه‌های مشروطه‌های سلطنتی موروثی اروپا با توجه به تجربه‌ای که از چهار پادشاه ‏پس از انقلاب مشروطیت داریم در منطقه ما و در کشور ما هیچگاه مصداق پیدا نمی‌کند. لذا اتحاد ‏ما که در پی تحقق حاکمیت ملی و دموکراسی هستیم با کسانی که نوستالژی گذشته و تکرار تجربه‌های نا موفق قبلی را دارند بی‌معنی است. البته بر اساس موازین دموکراسی آنان حق دارند اعتقاد ‏خود را داشته و دنبال کنند ولی معتقدان به آزادی و حاکمیت ملی نمی‌توانند با آن‌ها هم‌سویی کنند ‏و متحد شوند.

کسانی که با تفنگ و مسلسل و اعمال خشونت در صدد تغییر و تحول باشند ما را به ‏آزادی و حاکمیت ملی رهنمون نخواهند شد. و اتحاد با آنان یعنی کمک‌رسانی به برقراری استبدادی ‏دیگر به رنگی تازه. بنا بر این چنین اتحادی خطایی نابخشودنی است. اگر در کسانی تعصب قوم ‏وقبیله‌ای در حدی شدت یافته باشد که در ایران نه از ملت واحد ایران که از ملیت‌های مختلف سخن ‏بگویند، افرادی مظنون به صدمه زدن به یک پارچگی ملت ایران و وحدت ملی هستند، و اتحاد با ‏آنان برای حفظ تمامیت ارضی و وحدت این سرزمین باستانی نادرست و خطرناک می‌باشد.

البته ‏تمرکززدایی و رفع بی‌عدالتی و احترام به گویش‌ها و آداب و سنن اقوام مختلف ایرانی مورد قبول ‏و تایید همگان است ولی خط کشی کردن مناطق ایران و زیر سئوال بردن یک پارچگی ملی مردود ‏است. باید متذکر شد که جبهه ملی ایران با این موضوع که قومیت‌های مختلف ایران خود تصمیم در توسعه اجتماعی ‏و پویائی اداب و سنن خودگرفته و تعیین کننده برنامه‌های رشد و توسعه منطقه خود باشند و به زبان ‏محلی در جامعه صحبت کرده و مطبوعات و فرهنگ خودرا داشته باشند کاملا موافق است و معتقد ‏است که ارتقاء جو امع و قومیت‌های متنوع با آداب و سنن مختلف جاذب و جالب برای همه بوده و ‏سبب ارتقاء ایران با فرهنگ‌های مختلف در جامعه بین‌المللی می‌گردد ولی یادگیری زبان فارسی ‏و داشتن کتاب‌های درسی و اساسی در دبستان و دبیرستان و دانشگاه را برای ایجاد وحدت و ‏همبستگی ملی و فراهم کردن شرایط مساوی و یکنواخت برای پیشرفت همگان در بین همه قومیتها ‏و ساکنین ایران لازم و واجب می‌داند.

به خاطر داشته باشیم که ایران تنها کشوری در جهان است که ‏ادبا و شاعران ان بیش از هزار سال است که با گنجینه‌های پر محتوا و اخلاقی و اجتماعی خود به ‏زبان فارسی، نه تنها برای همبستگی ملی ما اثرگذار بوده‌اند بلکه برای پیوستگی جامعه بشری به ‏هم با شعر معروف سعدی (بنی‌آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند) باعث افتخار ‏همه ایرانیان و قومیت‌های ایرانی گردیده‌اند.

همراهی و همگامی با کسانی که اعتقادات ایدئولوژیک متصلب دینی و یا غیردینی دارند نیز میسر ‏نیست زیرا که آنان نیز در چارچوب فکری و باورهای مشخص خود و در مسیر برقراری ‏دیکتاتوری یک دیدگاه قالب گیری شده حرکت می‌کنند.

آزادیخواهان میهن‌دوست بر این اعتقادند که اتحاد و همگامی می‌تواند بین سازمان‌ها، اصناف، ‏نهادهای مدنی و شخصیت‌هایی شکل بگیرد که به آزادی‌های اولیه انسان‌ها مانند آزادی قلم و بیان، ‏آزادی احزاب و اجتماعات و آزادی انتخابات باورمند باشند به استقلال و عدم وابستگی به سیاست‌های بیگانه اعتقاد داشته باشند. به جدایی حکومت از دین معتقد باشند به نظام برخاسته از رای آزاد ‏مردم ایران یعنی نظام جمهوری باور داشته باشند به یک پارچگی سرزمینی و یگانگی ملت ایران ‏وزبان فارسی به عنوان زبان ملی و مشترک ایرانیان باورمند باشند. اتحاد و همراهی این نیروها ‏البته مفید و کارساز و امری بسیار مبارک خواهد بود. ‏