خاورمیانه جدید به روایتی دیگر

شنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۰
کریم سجادپور از پژوهشگران بنیاد صلح کارنگی در مطلبی که وب سایت فارین پالیسی (سیاست خارجی) آن را منتشر کرده به گفته خودش براساس منش بدبینانه و عیب جویانه منتسب به دامپروران، تصویری از اوضاع جدید خاورمیانه ترسیم کرده است. او در آغاز مطلب به طنز هشدار می‌دهد که این نوشته لزوما معیارهای مربوط به احترام برای تمامی اصناف را رعایت نکرده است… آقای سجادپور می‌نویسد «ایران؛ شما دو گاو دارید. آنقدر آن‌ها را بازجویی و شکنجه کنید تا اعتراف کنند که جاسوس صهیونیست‌ها هستند. شیر آن‌ها را به نوار غزه و جنوب لبنان بفرستید و یا آن را به خامه غنی شده تبدیل کنید. تحریم‌های بین المللی مانع از آن می‌شود که شما شیر گاو‌ها را در بازار آزاد بفروشید.»
در سال‌های آغازین جنگ سرد برای ساده‌تر کردن ایدئولوژی‌های سیاسی و فلسفی رایج در آن زمان، بذله گویان و طنزنویسان به کتاب قلعه حیوانات نوشته جورج اورول پناه بردند. البته هیچکس دقیقا نمی‌داند که لطیفه «دو گاو» که در آن دوران به ضرب المثلی برای تشریح «ایسم‌ها» بدل شده بود از کجا منشا گرفته است. ولی مسلما اکثر دانشجویان رشته علوم سیاسی با تعابیری که در زیر می‌آیند آشنا هستند.
سوسیالیسم: شما دو گاو دارید. حکومت یکی از گاو‌ها را می‌گیرد و می‌دهد به همسایه.
کمونیسم: شما دو گاو دارید. حکومت هر دو گاو را از شما می‌گیرد و شیر مورد نیاز شما را تامین می‌کند.
نازیسم: شما دو گاو دارید. حکومت شما را می‌کشد و هر دو گاو را تصاحب می‌کند.
کاپیتالیسم: شما دو گاو دارید. یکی از آن‌ها را فروخته و با پولش یک گاو نر می‌خرید.
طی سال‌های بعد این لطیفه یا بازی با «دو گاو» گسترش پیدا کرد. همه چیز با این دو گاو توضیح داده می‌شد. به عنوان مثال در مورد سندیکاهای کارگری فرانسه گفته می‌شد: شما دو گاو دارید. اعتصاب می‌کنید چون گاو سوم را می‌خواهید. یا در مورد حزب جمهوری خواه آمریکا گفته می‌شد: شما دو گاو دارید همسایه شما هیچ گاوی ندارد. خوب به من چه!
در آغاز این «دو گاو» استعاره‌ای برای اشاره به سرمایه، پول و یا مالکیت بودند ولی به مرور زمان معانی دیگری به آن‌ها داده شد.
امروزه به جای جنگ سرد، خاورمیانه چالش اصلی سیاست خارجی آمریکا است. ولی ۲۲ کشور منطقه خاورمیانه برخلاف بلوک شرق، یک ماهیت ایدئولوژیک یکپارچه ندارند و هنوز هم باعث سردرگمی دولت آمریکا می‌شوند. به عنوان مثال چرا جنگ بین فلسطینی‌ها و اسراییل متوقف نمی‌شود؟ و یا تفاوت لبنان و لیبی در چیست؟
در ادامه این مطلب سعی می‌شود به طعنه تصویر ساده‌ای از هر یک از کشورهای خاورمیانه ارائه شود تا طبق نقل قول ماندگار جورج بوش، حتی پسرکی که نمی‌داند کتاب چیست، موضوع را بتواند درک کند. البته در این مورد گاو نه نماد مالکیت، سرمایه و یا پول بلکه استعاره‌ای است که برای مردم این کشور‌ها به کار برده می‌شود. کما اینکه رژیم‌های خاورمیانه همیشه مردم خود را چنین تلقی کرده‌اند.
عربستان سعودی؛ شما دو گاو با منابع بی‌پایان شیر دارید. علف فراوان به حلقوم آن‌ها بریزید. از معاشرت آن‌ها با گاوهای نر جلوگیری کنید و برای دوشیدن شیر آن‌ها از کشورهای جنوب آسیا کارگر بیاورید.
ایران؛ شما دو گاو دارید. آنقدر آن‌ها را بازجویی و شکنجه کنید تا اعتراف کنند که جاسوس صهیونیست‌ها هستند. شیر آن‌ها را به نوار غزه و جنوب لبنان بفرستید و یا آن را به خامه غنی شده تبدیل کنید. تحریم‌های بین المللی مانع از آن می‌شود که شما شیر گاو‌ها را در بازار آزاد بفروشید.
سوریه؛ شما پنج گاو دارید که یکی از آن‌ها علوی است. گاو علوی را خوب بپرورانید و سایر گاو‌ها راحسابی بزنید. از درآمد حاصل از شیر گاو‌ها برای ولخرجی و خرید زنانتان در فروشگاههای لندن استفاده کنید.
لبنان؛ شما دو گاو دارید. سوریه مدعی مالکیت آن‌ها است. شما این گاو‌ها را به خارج برده و دامپروری‌های بزرگ و موفقی را در آفریقا، استرالیا و آمریکای جنوبی دایر کنید. سود ناشی از این سرمایه گذاری‌ها را برای اقوام خود در لبنان بفرستید تا با آن پول بتوانند هزینه جراحی‌های پلاستیک خود را پرداخته و مرسدس بنز بخرند.
حزب الله؛ شما هیچ گاوی ندارید. در فاصله استراحت بین دوشیدن شیر گاو ایرانی، شعار نابودی اسراییل را بدهید.
عراق؛ شما سه گاو دارید، یک سنی، یک شیعه و یکی کرد. شیر اولی را عربستان سعودی می‌دوشد، شیر دومی را ایران می‌دوشد و سومی شیر خود را به خارج قاچاق می‌کند. دولت آمریکا هم تاپاله (فضولات) را جمع می‌کند.
بحرین؛ شما سه گاو دارید، دوشیعه و یک سنی. از عربستان سعودی دعوت کنید تا بیاید و یک گاو شیعه را بکشد و یک گاو سنی از خارج وارد کند.
یمن؛ شما دو گاو دارید. به جای علف به آن‌ها خار و گون بخورانید و شیر آن‌ها راهم ندوشید. بنشینید و سرشاخ شدن آن‌ها را تماشا کنید.
مصر دوران حسنی مبارک؛ شما ده گاو دارید. از آن‌ها نگهداری نمی‌کنید. ولی از جنگیدن آن‌ها با اسراییل ممانعت می‌کنید تا بتوانید از آمریکا شیر دریافت کنید.
مصر پس از حسنی مبارک؛ شما ده گاو دارید که اکنون فکر می‌کنند صاحب گاوداری‌اند. هنوز شیری در کار نیست.
تونس دوران زین العابدین بن علی؛ شما دو گاو دارید. مرتب آن‌ها را کتک بزنید و از شیر آن‌ها برای مخارج خرید همسرتان در پاریس استفاده کنید. به محض سرکشی گاو‌ها به عربستان پناه ببرید.
تونس پس از زین العابدین بن علی؛ رجوع شود به مصر پس از حسنی مبارک.
لیبی؛ شما دو گاو دارید. آرزو می‌کنید‌ای کاش آن‌ها ش‌تر بودند. تنها خوراکی که به آن‌ها می‌دهید پند و اندرزهای داهیانه است و به محض اینکه صدایی از آن‌ها درآید آن‌ها را می‌کشید.
ترکیه؛ شما دو گاو دارید و هیچ گوسفندی ندارید. ادعای شما این است که گوسفند در حقیقت یک گاو کوهی است.
قطر؛ شما یک گاو دارید که صد‌ها پستان دارد. از پول بیکران شیر این گاو برای تاسیس یک تلویزیون ماهواره‌ای استفاده کرده و برای سایر گاوهای منطقه که دوشیده می‌شوند (البته به غیر از عربستان) برنامه پخش می‌کنید.
امارات عربی متحده؛ شما دو گاو دارید. برای نگهداری و مراقبت از آن‌ها شما خدمتکاران فیلیپینی، کارگران آسیای جنوبی و روسپی‌های روسی را به کشور می‌آورید. شیر آن‌ها را می‌فروشید تا بزرگ‌ترین مرکز خرید جهان را بسازید.
اردن؛ شما یک گاو دارید که در محاصره گرگهاست. چنین وانمود کنید که این گاو جادویی است و قدرتی دارد که می‌تواند حیوانات وحشی را رام کند. بعد از آمریکا بخواهید که به شما شیر بدهد.
فلسطین؛ شما دو گاو داشتید که دهه‌ها پیش گم شدند. بر آن‌ها سوگواری کنید.
اسراییل؛ شما دو گاو نر خطرناک دارید. وانمود کنید که آن‌ها گوساله‌های بی‌آزاری هستند.