چرا زنان آماج حملات هستند؟

هر روزی که می‌گذرد تنگناهای زنان در ایران ابعاد نگران کننده‌تری پیدا می‌کند. قانون حجاب اجباری با تنگ‌نظرانه‌ترین تفسیر در حال اجراست و فرآیند تفکیک جنسیتی فضاهای عمومی ذیل یکدستی قوا با شدت پیگیری می‌شود. فعالیت گشت ارشاد نیز به قیمت نفی اخلاق و کرامت زنان و دختران می‌کوشد تا جلوه‌های به اصطلاح بدحجابی را از منظر همگانی پاک کند. به رغم نارضایتی گسترده داخلی و  بازتاب رسانه‌ای این برخوردها که می‌تواند خدشه های جدی به چهره بین‌المللی جمهوری اسلامی وارد کند اما جای شگفتی است که هم چنان شاهد تداوم رویه های موجود هستیم.

اما چرا زنان تا این حد آماج حملات هستند و چه دلایلی برای تداوم شیوه های ناصواب گذشته در مواجهه با ایشان وجود دارد؟
تداوم مناسبات مرد سالارانه: اگر چه ایران تحولات عمیقی را در عرصه جنسیتی سپری کرده و مفهوم برابری جنسی به نحوی ژرف در اذهان بسیاری از جوانان رسوخ کرده است ولی ساخت قدرت هم چنان صبغه‌ای مردسالار و تبعیض‌آمیز را تجربه می کند.

گواه روشن آن هم فقدان مشارکت سیاسی زنان در نهادهای سیاسی هم‌چون ریاست جمهوری، مجلس خبرگان و ... است. در کل‌ کشور هم حضور زنان در مدیریت‌های سیاسی از ۳.۵ درصد فراتر نمی‌رود. این در حالی است که ارتباط مستقیمی میان میزان مشارکت زنان با افزایش رشد اقتصادی کشورها وجود دارد.

کنترل بدن زن به مثابه ابزار سلطه: در خوانش سنتی از اسلام زنان تحت مالکیت مردان، جنس درجه دوم و ملک طلق همسران خود تلقی می‌شوند. در این نگاه سراسر بدن زن به مثابه عورتی تلقی می‌شود که باید از نگاه‌های نامحرم مصون بماند. هم‌چنین زنان متهم اصلی عرصه اغواگری و به انحراف کشاندن مردان تلقی می‌شوند که باید از دیدگان پنهان بمانند.

به دلیل همین مفروضات است که کنترل بدن زنان از جمله نوع پوشش، نحوه بستن موی سر، زیور آلات، نحوه خروج از خانه، و ورود به برخی اماکن عمومی از قبیل استادیوم‌ها مورد سخت گیری‌های شدید قرار می گیرد.

جلوگیری از پرورش نسلی متفاوت: زنان به دلیل ارتباط نزدیک با کودکان در سال‌های نخست از بیشترین میزان تاثیرگذاری بر تربیت فرزندان برخوردارند. از همین‌رو هر گونه قبض و بسط در این ارتباط می‌تواند بر نحوه پرورش نسل آینده تاثیر بگذارد.

به دلیل افول وجوه مردسالارانه تربیت اکنون این زنان هستند که واجد نقشی ممتاز در تعیین سرنوشت فرزندان خود شده‌اند. لذا نظام سیاسی می‌کوشد با تبلیغ همسرداری و بچه‌داری به عنوان وظایف اصلی زنان هم‌چنان به تربیت نسلی همسان، منقاد و اطاعت‌پذیر امیدوار باشد.

توقف پیشرفت همه‌جانبه زنان: جهان به جز اندکی استثناء از همه‌سو شاهد افزایش حضور اجتماعی زنان است، به طوری که برخی از ایده زنانه شدن جهان و تلطیف مناسبات خشن کنونی سخن می‌گویند. در ایران هم بعد از زنانه شدن دانشگاه اکنون از زنانه شدن شهر و تغییر روابط اجتماعی حرف زده می‌شود.

در بعضی از کشورهای توسعه یافته اینک زنان در اشتغال گوی سبقت را از مردان ربوده‌اند. با این اوصاف تهاجمات اخیر صبغه‌ای دون کیشوت‌وار یافته و صرفا موجب اتلاف منابع و منافع می‌شود. حضور توفانی زنان همه موانع را از سر راه برخواهد داشت...