بسیاری از مردم توان خرید حتی تخم‌مرغ را هم ندارند!

یک جامعه شناس درباره تبعات فقر می‌گوید: نمی‌توان با اقتصاد شوخی کرد اقتصاد به قول آبراهام مازلو تامین نیاز است، اقتصاد برای تشریفات نیست. عامل حفظ و صحه است و سلامت جسمی افراد به اقتصاد وابسته است، امروز سلامتی مردم به خطر افتاده است.

دکتر امان‌الله قرائی‌مقدم، در گفت وگو با شفقنا آینده درباره مهمترین چالش‌های پیش روی فقرزدایی در ایران چیست؟ اظهار داشت: به نظر من مساله و چالش بزرگ ما تحریم‌ها و اف‌ای‌تی‌اف است تا زمانی که این مشکل برطرف نشود، نمی‌توان مساله اقتصاد را حل کنیم چون اقتصاد علم است و با حرف و صحبت و قول و شعار برطرف نمی شود. علاوه بر این ما مدیرانی خبره و اقتصاددانانی برجسته در کشور داریم، اقتصاد یک علم است. بازار، تعیین کننده قیمت ها است و بازار است که می گوید مشکل چیست؟! اقتصاد دستوری نیست.

وی افزود: همانطور که در کشورهایی مثل روسیه و کوبا و کره این روش تجربه شد، در این کشورها اقتصاد دستوری بود و ببینید امروز کره و کوبا و روسیه در کجا هستند؟! آیا ژاپن امکانات روسیه را داشت؟ ولی شما می‌بینید که امروز ژاپن چقدر پیشرفت کرده است. بنابراین امروز بزرگترین چالش ما مساله اقتصاد کشور و مساله برجام است تا این مساله و این چالش بزرگ در کشور ما برطرف نشود از سطح مشکلات کاسته نخواهد شد. چالش ما عوامل بیرونی نیستند بلکه عوامل درونی است، اقتصاد ما سیاست زده است، اقتصاد سیاست زده که اقتصاد نمی‌شود، آموزش و پرورش ما سیاست زده است. دانشگاه ما سیاست زده است، اقتصاد سیاست زده ما نیز درست نمی شود و هر کسی را بر سر این کار بیاورید با این ساختار اجتماعی و سیاسی و فرهنگی نمی توانند کار را درست کنند.

وی در مورد اینکه تبعات فقری که ایجاد شده چه خواهد بود؟ گفت: تبعات فقر، طلاق و دزدی و جرم و خود فروشی و قتل و جرم و جنایت و آشوب و اعتراض است، اقتصاد زیربنا است. فرض کنید پشت میزی فلزی نشسته‌اید و تمام مسائل اجتماعی روی این میز است. اگر از زیر آهن‌ربایی قرار بدهید براده‌های فقر و بدبختی جذب آن می‌شوند و به هر سویی می‌روند این آهن ربا اقتصاد است. این وضعیت نشان می‌دهد که اقتصاد اصل است و نه تنها از دیدگاه مارکس و نه از دیدگاه انگل و آلتوسر و دیگر اندیشمندان طرفدار مکتب اقتصادی کلاسیک بلکه از دیدگاه مکتب ذهنی‌گرایانی چون ماکس وبر و دیگرانی مثل بنجامین گلز و شون پیتر و… این اینطور است. ژوزف شون پیتر می‌گوید اقتصاد شکوفا نمی‌شود، مگر آب و هوای اجتماعی مساعد باشد. او دوازده اصل اقتصادی دارد و این نکته در اصل هشتم و یازدهم کتاب او آمده است. به کتاب توسعه اقتصادی او رجوع کنید. اقتصاد مثل یک کانال نیست اقتصاد به سیاست و به آموزش و پرورش و به خانواده و به مسائل اجتماعی وابسته است اقتصاد زیربنای همه این‌ها است. این است که می‌بینیم ازدواج صورت نمی‌گیرد و طلاق افزایش دارد و خودفروشی و دزدی و قمه کشی و جنایت و خودکشی افزایش پیدا می‌کند. امروز از ۶۰ میلیون نفر صحبت می‌شود که زیر خط فقر هستند و به تامین معیشت نیاز دارند. سی و دو میلیون زیر خط فقر مطلق هستند. برخی مردم ما امروز نه می‌توانند میوه بخرند و نه گوشت و نه تخم مرغ! ما هر روز این خبرها را می‌شنویم.

این جامعه شناس ادامه داد: به قول مارکس وقتی پرولتاریا آگاه بشوند که حاکمان به داد آنها نمی‌رسند آن روز است که دست به اعتراض می‌برند این‌بار گرسنگی و فقر آنقدر زیاد است که دیگر کسی به کسی رحم نخواهد کرد. به قول سعدی هر که دست از جان بشوید هر چه در دل دارد بگوید. امروز جان مردم به لب رسیده است.

قرایی مقدم با بیان اینکه براساس تجربه ایرانی می‌گویم. سه چهار سال بعد از انقلاب در مشهد در کوی طلاب که کوی فقیرنشینی زیر حرم بود و محله‌ای معروف زیر راه آهن است، شهرداری خانه‌ای را خراب کرد و مردم شروع به حمله کردند و به سمت خیابان امام خمینی آمدند و فروشگاه‌ها را غارت کردند و آمدند و علم گاز را ول کردند در بانک صادرات و تا استانداری رفتند. در تهران در اسلامشهر مشکلی پیدا شد و مردم تا پادگان اسلام شهر رفتند، همه این موارد تجربه است. این بار دیگر نمی‌شود گفت مال مردم مال مردم است و حق‌الناس است و چه و چه آنهمه قمه و شمشیر که در اخبار شبانگاهی تلویزیون نشان می‌دهد از کجا می‌آید؟ امروز خرید اسلحه در جامعه زیاد شده است. این کار ها برای چیست؟ برای اینکه منتظر فرصت هستند. مساله اینجا پلیس و نیروی انتظامی نیست او هم زن و بچه دارد. همانطور که امروز پرخاشگری و خشونت کلامی و رفتاری به حداکثر رسیده است، وضعیت بدتر خواهد شد. نمی‌توان با اقتصاد شوخی کرد اقتصاد به قول آبراهام مازلو تامین نیاز است، اقتصاد برای تشریفات نیست. عامل حفظ و صحه است و سلامت جسمی افراد به اقتصاد وابسته است. امروز سلامتی مردم به خطر افتاده است.