دادگاه رسیدگی به پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی

دادگاه رسیدگی به پرونده پرواز PS752 اوکراین با حضور متهمان، شکات، خانواده جانباختگان و وکلای آن‌ها به ریاست ابراهیم مهرانفر در دادگاه نظامی استان تهران، برگزار شد.

به گزارش ایسنا، قوه قضاییه با انتشار این خبر اعلام کرد:

دادگاه رسیدگی به سانحه پرواز PS752 اوکراین با حضور متهمان، شکات، خانواده جانباختگان و وکلای آن‌ها به ریاست ابراهیم مهرانفر در دادگاه نظامی استان تهران، برگزار شد.

در ابتدای جلسه دادگاه، قاضی ضمن تسلیت شهادت جانباختگان پرواز PS752 اوکراین و طلب مغفرت واسعه الهی برای آن‌ها اعلام کرد: در جریان رسیدگی به پرونده حاضر، متعاقب صدور کیفرخواست از سوی دادسرای نظامی تهران و ارسال پرونده به دادگاه نظامی و ارجاع به این شعبه دادگاه، کلیه مقررات آیین دادرسی کیفری لحاظ شد و هیات دادگاه، پرونده را آماده رسیدگی دانست و جلسه دادگاه و وقت رسیدگی به تمامی اولیای دم ابلاغ شد و به آن‌ها اعلام گردید که می‌توانند در صورت تمایل در جلسات دادرسی حضور به‌هم رسانند و نسبت به طرح شکایت خود اقدام کنند.

قاضی در ادامه بیان داشت: تاکید دادگاه بر رعایت اصول دادرسی منصفانه و رسیدگی عادلانه، شفاف، صریح و قاطع به پرونده حاضر است و امید داریم با یاری خداوند و مساعدت اولیای دم، بتوانیم با دقت و سرعت و جدیت به این پرونده رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماییم.

در ادامه جلسه دادگاه با دستور قاضی فصل اول کیفرخواست قرائت شد.

در این دادگاه ده متهم از رده‌های نظامی مختلف حضور داشتند.

نماینده دادستان در جریان قرائت کیفرخواست، با ذکر اسامی شکات، خلاصه شکایت و اظهارات شاکیان را مطرح کرد.

وی در ادامه قرائت اظهارات شاکیان پرونده، به بیان درخواست‌های آن‌ها پرداخت و گفت: تحقیقات جامع و بی‌طرفانه دادسرای نظامی برای کشف حقیقت و شناسایی عوامل و اشد مجازات بر اساس نوع مسئولیت آن‌ها؛ تعقیب افراد و عواملی که با عدم اقدام مناسب بعد از وقوع حادثه باعث اخلال در کشف حقیقت شده‌اند؛ شناسایی و تعقیب و مجازات کسانی که اقدام به سرقت اشیا جانباختگان کرده‌اند، مورد توجه بوده است.

در اثنای قرائت کیفرخواست برخی از اولیای‌دم جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی و تعدادی از وکلای آن‌ها به بیان نقطه نظرات خود در باب فرآیند دادرسی پرداختند و اظهار داشتند که پرونده به سبب اینکه پس از اعلام نظر کارشناسی به شکات و وکلای آن‌ها ابلاغ نشده است واجد نقص می‌باشد.

قاضی در این بخش خطاب به شکات و وکلای آن‌ها تصریح کرد: این ایراد شما وارد است و دادگاه به همین دلیل بخشی از پرونده را برای رفع نقص به دادسرا ارجاع داده است.

سپس برخی از وکلا و اولیای دم جانباختگان بیان داشتند که این دادگاه را به رسمیت می‌شناسیم و به جهت اقدام دادگاه در ارجاع بخشی از پرونده برای رفع نقص به فرآیند دادرسی امیدوار هستیم.

همچنین قاضی در پاسخ به ادعای برخی از وکلای اولیای دم جانباختگان که معتقد بودند تنها کیفرخواست را قرائت کرده‌اند و موفق به مطالعه مجلدات پرونده نشده‌اند، گفت: دادگاه در جریان دو دوره ۱۰ روزه به شکات و وکلای آن‌ها وقت داد تا ایرادات خود به نواقص پرونده را اعلام کنند و در موارد دیگر نیز به وکلای جانباختگان ابلاغ شد که برای مطالعه پرونده به شعبه دادگاه مراجعه نمایند که اگر این کار را نکرده‌اند نمی‌توان این امر را ناشی از کوتاهی دادگاه دانست.

در این جلسه‌ی دادگاه، اظهارات و شکایت شکات و وکلای آن‌ها به مدت بیش از دو ساعت از سوی قاضی استماع شد و هیچ محدودیتی برای شنیدن اظهارات شکات و اولیای دم و وکلای آن‌ها و متهمان و وکلای آن‌ها وجود نداشت.

در بخش اول کیفرخواست نماینده دادستان نظامی تهران گفت: ۱۰۳ نفر از اولیای دم ضمن مراجعه به دادسرا یا مراجعه وکلایشان شکایت خود را تنظیم کردند.

در پایان این جلسه، قاضی اعلام کرد زمان جلسه بعدی دادگاه متعاقباً اعلام خواهد شد.

دادگاه نمایشی برگزار کردند

هم‌زمان با برگزاری دادگاه، گروهی از خانواده‌های جان‌باختگان هم بیرون دادگاه و در اعتراض به روند این دادرسی تجمع کردند و شعارهایی دارند. آنها به صادرشدن قرار منع تعقیب برای برخی مقام‌های ارشد نظامی در این پرونده اعتراض دارند. خانواده‌ها در محاصره ماموران امنیتی قرار داشتند و شعار “مرگ بر خامنه‌ای” و “مرگ بر جمهوری اسلامی” سر دادند.

در ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، خانواده‌های قرباینان هم‌چنین به شدت از امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انتقاد می‌کنند. او چند روز پیش گفته بود “چطور می‌شود هواپیما به این پهن پیکری با چند کیلوگرم مواد منفجره، نتواند به فرودگاه برگردد و بنشیند”.

حامد اسماعیلیون که همسر جوان و دخترش در فاجعه سرنگونی هواپیمای مسافری از دست داده درباره دادگاه امروز در فیسبوک نوشته است: «نمایشی شرم‌آور با ده افسر رده پایین به عنوان متهم. نیمکت متهمین منتظر عوامل اصلی خواهد ماند؛ علی خامنه‌ای، فرماندهان سپاه و اعضای شورای عالی امنیت ملی. دور نخواهد بود.

بستگان قربانیان می‌گویند دادگاه نمایشی برگزار کردند. نه اجازه پرونده خوانی داده‌اند، نه هویت کارشناسان معلوم است، نه متهمین در جایگاه متهم، نه ...

آقای اسماعیلیون نوشته: اجازه ندادند خواهران و برادرانِ جانباختگان وارد دادگاه بشوند. گفتند فقط پدر و مادرها. تلفن‌ها را هم گرفتند. اسمش دادگاه علنی‌ست.

مریم شکرانی، خبرنگار در توییتر نوشته است: «عنوان دادگاه هواپیمای اوکراینی دادگاه علنیه اما هیچ خبرنگاری دعوت نشده و متن خبر رو هم از قوه قضاییه ارسال کردن به رسانه‌ها که این متن رو کار کنید!»

گزارش خبرگزاری ایسنا هم که در بالای این گزارش منعکس شده، متن ارسال‌شده قوه قضاییه به رسانه‌ها بود.

کانون مدافعان حقوق بشر:
دادگاه نمایشی و سرکوب دادخواهی خانواده‌های داغدار

گروهی از خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی هم‌زمان با برگزاری دادگاه نظامی برای متهمان رده‌پایین، مقابل این دادگاه تجمع کردند. بر اساس تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی برخی از حاضران که در محاصره ماموران امنیتی قرار دارند شعار “مرگ بر خامنه‌ای” و “مرگ بر جمهوری اسلامی” سر دادند. 

پرواز۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین که در در ۱۸ دی ۱۳۹۸ هدف شلیک ۲ موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت به کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن شد. خانواده‌های کشته‌شدگان با تاکید بر عمدی بودن حمله موشکی سپاه پاسداران به این هواپیما، می‌گویند شکایت‌هایشان از فرمانده هوافضای سپاه به خاطر مداخله علی خامنه‌ای به نتیجه نرسیده است. 

خانواده‌های مسافران پرواز ۷۵۲ با هدف دادخواهی، خواستار حقیقت‌یابی و شناسایی آمران و عاملان اصلی حمله به این هواپیمای مسافربری هستند. اما دستگاه قضایی در رفتاری دوگانه به درخواست دادخواهی خانواده‌های جانباختگان بی‌توجه بوده و حق تجمع شهروندان نیز بارها به بهانه‌های واهی نقض شده است.

از این داغداران وحشت دارند، میدانند همینها ریشه‌شان را می‌سوزانند. https://t.co/nXipFkE6Lr

— Alborz (@Halb0rz) November 21, 2021