جلسه شورای امنیت درباره برنامه هسته‌ای ایران

بی‌بی‌سی: پانزده عضو شورای امنیت درباره یازدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درمورد توافق برجام گفت‌وگو و از این گزارش حمایت کردند. دبیرکل سازمان ملل متحد هر شش ماه یک بار درباره برجام به شورای امنیت گزارش می‌دهد.

امروز در تازه‌ترین گزارش، آنتونیو گوترش از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا خواسته که طبق توافق برجام در سال ۲۰۱۵، تمام تحریم‌ها علیه این کشور را لغو یا تعلیق کند. همچنین از ایران خواسته شده که به اجرای تعهدات کامل خود در برجام بازگردد و فورا همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر گیرد.

نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در جلسه شورای امنیت درباره برجام گفت آخرین دور مذاکرات هسته‌ای وین “به شفاف شدن گزینه‌های پیش روی تهران و آمریکا برای تصمیم‌گیری” کمک کرد تا به یک مسیر مشترک بازگردند.

جفری دلارنتیس اضافه کرد: “آمریکا متعهد است که نگذارد ایران هیچ وقت به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، و ما معتقدیم که دیپلماسی در هماهنگی با متحدان و شرکای منطقه‌ای بهترین راه برای رسیدن به این هدف است.”

درخواست بریتانیا از ابراهیم رئیسی

باربارا وودورد، نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد با حمایت از یازدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل و مذاکرات احیای برجام در وین تاکید کرد که هم آمریکا باید به برجام بازگردد هم ایران تعهداتش را انجام دهد.

خانم وودورد گفت با بیان اینکه “مذاکرات نمی‌تواند تا ابد ادامه پیدا کند”، درباره “نقض تعهدات برجام توسط ایران” ابراز نگرانی کرد.

او در پایان با نام بردن از ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور جدید ایران، از او خواست که به “اقدامات برهم زننده امنیت در منطقه و اقدامات ضد حقوق بشری ایران” پایان دهد و “شهروندان دوتابعیتی بریتانیا” را آزاد کند.

در واکنش مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد این اتهام‌ها را رد کرد و موضوع حقوق بشر را خارج از مساله جلسه دانست.

نماینده ایران در سازمان ملل متحد از باقی ماندن تحریم‌های آمریکا علیه کشورش انتقاد کرد و گفت که ایران هم در برابر خروج ایالات متحده از توافق برجام حق اقدامات متقابل در کاهش تعهدات داشته است.

نماینده ایران در شورای امنیت گفت که سیاست “فشار حداکثری” دولت دونالد ترامپ در دوره ریاست جمهوری جو بایدن هنوز هم ادامه دارد.

استقبال گوترش از بازگشت به برجام

گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد همزمان با بروز تازه‌ترین اختلاف میان بازوی نظارتی سازمان ملل یعنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران تهیه شده است. مدیر کل آژانس به دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت نوشته که ایران برای انجام نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای “همکاری نمی‌کند.”

کسری ناجی، خبرنگار بی‌بی‌سی می‌گوید این اختلاف هم بر گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد و هم بر مذاکرات وین اثر گذاشته و مشخص نیست مذاکرات وین کی از سر گرفته شود. دور ششم مذاکرات احیای توافق برجام هفته گذشته در وین پایان یافت و کارشناسان طرف‌های مذاکره برای مشورت به پایتخت‌های خود بازگشتند.

از یک سو به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی وضعیت سیاسی داخلی ایران با انتخاب رئیس‌جمهور جدید پیچیده‌تر شده و مشخص نیست او و تندروهایی که از او حمایت می‌کنند، چه مسیری را در زمینه برجام پیش خواهند گرفت.

با این حال آقای گوترش از تحولات شش ماه گذشته در زمینه مذاکرات احیای برجام و احتمال پیوستن دوباره آمریکا به توافق برجام استقبال کرده است.

در گزارش گوترش چه آمده است؟

در گزارش یازدهم دبیرکل سازمان ملل متحد به شورای امنیت آمده است که از دسامبر ۲۰۲۰ ایران قدم‌های “نگران‌کننده‌ای” را به سوی کاهش تعهدات خود در قالب برجام برداشته است از جمله نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته نوع آی‌آر-۲ام و نوع آی‌آر-۴، افزایش غنی‌سازی اورانیوم به ۶۰ درصد، و آغاز فعالیت‌های تحقیقاتی برای ساخت فلز اورانیوم برای سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران.

در این مطلب به گزارش سازمان بین‌المللی انرژی اتمی اشاره شده که در آن تخمین زده شده بود در ماه مه امسال ذخیره اورانیوم غنی شده ایران ۳ هزار و ۲۴۱ کیلوگرم بوده که بسیار بالاتر از ۲۰۲ کیلوگرم مجاز است.

بخش بزرگی از گزارش به برنامه موشکی ایران و ۸ نامه‌نگاری کشورهای مخالف برنامه موشکی ایران و شکایت آنها به سازمان ملل و پاسخ‌های ایران و حمایت نماینده روسیه اختصاص دارد. از جمله نامه ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ بریتانیا، آلمان و فرانسه به سازمان ملل و هشدار درباره برنامه موشکی ایران و ماهواره ذوالجناح.

اما چند روز بعد در دوم ماه مارس نماینده روسیه در نامه‌ای به سازمان ملل با دفاع از ایران نوشته که برنامه موشکی ایران ناقض تعهدات برجام نیست و مسکو از این بابت مطمئن است.

***

بلومبرگ: زمان دور هفتم مذاکرات وین مشخص نیست

پایگاه اینترنتی شبکه آمریکایی به نقل از چند منبع گزارش داده مشخص نیست دور هفتم مذاکرات وین چه زمانی برگزار شود و به طور کلی مذاکراتی که ماه‌ها در جریان بود با چشم‌انداز افزایش خطر شکست مواجه است.

به گزارش فارس، پایگاه اینترنتی شبکه آمریکایی «بلومبرگ» امروز (چهارشنبه) در اشاره به گفت‌وگوهای برجامی وین نوشته، مذاکراتی که ماه‌هاست در جریان بوده اکنون با چشم‌انداز تاخیرهای جدید و افزایش این خطر مواجه است که در احیای توافق با شکست مواجه شود.

طبق این گزارش، چهار منبع ناشناس در خصوص این مذاکرات گفتند نماینده‌ها طبق برنامه این هفته در وین گرد هم نمی‌آیند و مطمئن نیستند دور هفتم مذاکرات برای چه زمانی برنامه‌ریزی خواهد شد.

به نوشته بلومبرگ، در همین حال، این مذاکرات از نزدیک از سوی بازارهای انرژی به دلیل احتمال سرازیر شدن نفت ایران به این بازارها در پی احیای توافق دنبال می‌شود.

طبق این گزارش، در حالی که تاکنون «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دو بار قریب‌القوع بودن رسیدن به نتیجه در مذاکرات را پیش‌بینی کرده بود، به دلیل کوتاه نیامدن ایران و آمریکا از مواضعشان این روند (رسیدن به نتیجه) متوقف شده است.

در ادامه این گزارش به نقل از دو مقام دیگر گفته شده که فضای بین بازرسان هسته‌ای در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به همین شکل تیره شده است.

به گفته این مقامات، موانع اصلی، مشخص کردن ترتیب بازگشت آمریکا به برجام و بازگشت ایران به تعهداتش و همچنین شبکه متراکم تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکاست. حل اختلاف‌های محرمانه بین آمریکا و شرکت‌های چند ملیتی که پیشتر به نقض تحریم‌های گسترده‌تر ایران متهم شده بودند هم به پیچیدگی دیگری تبدیل شده زیرا خطر تضعیف دسترسی ایران به بازارها حتی در صورت دستیابی به توافق در وین را ایجاد می‌کند.

طبق این گزارش، تحریم‌های گسترده‌تر آمریکا که با توافق اولیه (برجام) به طور کامل رفع نشدند، باعث شد که بانک‌ها از ترس مجازات آمریکا مایل به همکاری نباشند و بنابراین شرکت‌ها قادر نبودند تامین مالی لازم برای پیشبرد سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده خود را دریافت کنند.

بلومبرگ در پایان نوشته، یک دیپلمات در پاسخ به این سوال که چطور نمایندگان کشورهای حاضر در مذاکرات وین ششمین سالگرد این توافق را گرامی می‌دارند، پاسخ داد «با یک دسته علف هرز».