ایران در مورد سرنگونی هواپیما توضیح معتبری نداده است

رادیو فردا: تیم پزشکی قانونی کانادا پس از هشت ماه تحقیق، اکنون گزارش خود در مورد پرواز پی‌اس۷۵۲ را منتشر کرده و به این نتیجه رسیده است که ایران در ارائه «توضیح معتبر دربارهٔ چگونگی و دلیل» ساقط کردن این هواپیمای مسافربری «کوتاهی کرده است».

شبکه سی‌بی‌سی نیوز کانادا روز چهارشنبه، دوم تیر، با انتشار جزئیاتی از این گزارش تازه نوشت که جاستین ترودو، نخست‌ وزیر کانادا نیز گفته است از محتوای این گزارش چنین برمی‌آید که روایت رسمی جمهوری اسلامی از این رویداد «ناسازگار، گمراه‌کننده و سطحی است و عمداً عوامل اصلی را نادیده می‌گیرد.»

هواپیمای اوکراینی با شماره پرواز پی‌اس۷۵۲، ۱۸ دی‌ماه‌ ۱۳۹۸ با شلیک دست‌کم دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد و تمام ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند.

به نوشته سی‌بی‌سی نیوز، تیم کانادایی تهیه‌کننده گزارش این رویداد می‌گوید شواهدی مبنی بر این‌که هدف قرار دادن این هواپیما عمدی و «برنامه‌ریزی‌شده» بوده در دست نیست، اما این گزارش تأکید می‌کند که «این امر به هیچ وجه مسئولیت مرگ ۱۷۶ انسان بی‌گناه را از ایران سلب نمی‌کند.»

در این گزارش آمده‌ است: «با توجه به کل اطلاعات موجود، تیم پزشکی قانونی به این نتیجه رسید که مجموعه‌ای از اقدامات و کوتاهی‌ها از سوی مقامات مدنی و نظامی ایران باعث ایجاد وضعیت خطرناکی شد که در آن خطرات آشکار، دستِ کم گرفته شد و جدی گرفته نشدند.»

در این گزارش آمده است که تیم پزشکی قانونی کانادا اطلاعات موجود را تجزیه و تحلیل کرده، اما «فقط ایران به مدارک، محل سقوط و شاهدان دسترسی کامل دارد.»

این گزارش تأکید می‌کند که «بار مسئولیت ارائه پاسخ نهایی در مورد همه جنبه‌های این فاجعه بر عهده ایران است».

جهان نباید اجازه دهد مقامات ارشد رژیم «خود را پنهان کنند»

جاستین ترودو، نخست‌ وزیر کانادا پس از خواندن گزارش هشت‌ماهه پزشکی قانونی کانادا گفت که گزارش‌های «گمراه‌کننده» جمهوری اسلامی در مورد این حادثه «سطحی است و عمداً عوامل اصلی را نادیده می‌گیرد.»

او گفت: «نمی‌توان به راحتی سرنگونی هواپیما را به گردن چند پرسنل جزء انداخت. مقامات ارشد رژیم تصمیماتی را اتخاذ کردند که منجر به این فاجعه شد و جهان نباید به آنها اجازه دهد که چند پرسنل جزء را سپر بلای خود کرده و پشت سر آنها پنهان شوند.»

اشاره او به گزارش نهایی سازمان هواپیمایی کشوری در مورد این حادثه است که در آن مستقیماً از سپاه پاسداران اسمی نیامده و مقصر این رویداد، تنها «کاربر سامانه دفاع هوایی» اعلام شده، ولی نام یا جزئیاتی مربوط به این «کاربر» در گزارش نیامده است.

جاستین ترودو پس از مشاهده این گزارش در پیامی برای خانواده‌های قربانیان نوشت: «كانادا با چشمان باز برای جبران خسارت مذاكره خواهد كرد و اگر مذاکرات با ایران نتیجه قابل قبولی برای کانادا از طرف خانواده‌ها نداشته باشد، ما همه گزینه‌های موجود، از جمله مراجعه به دیوان بین‌المللی دادگستری را دنبال خواهیم کرد.»

سی‌بی‌سی نیوز هم می‌نویسد که این گزارش نقشه راه اتاوا برای ادامه رسیدگی به این پرونده و بستر تصمیم‌گیری در خصوص تحریم‌های بیشتر علیه ایران را فراهم می‌کند.

جمهوری اسلامی تا سه روز ساقط کردن این پرواز را انکار کرد، اما بعد از انتشار شواهد و اسنادی توسط آمریکا، استرالیا، کانادا و بریتانیا، نهایتا تحت فشار بین‌المللی پذیرفت که هواپیما توسط موشک‌های سامانه دفاعی سپاه ساقط شده، اما مدعی شد این حادثه به خاطر «خطای انسانی» اتفاق افتاده است.

مارک گارنو، وزیر امور خارجه کانادا روز پنج‌شنبه ۲۳ اردیبهشت گفته بود که رفتار حکومت ایران از زمانی که هواپیمای مسافربری اوکراین با ۱۷۶ سرنشین در دی ماه سال ۱۳۹۸ توسط سپاه پاسداران بر فراز تهران سرنگون شد، «خلاف وجدان» بوده است.