واکنش منفی ایران به پیشنهاد آمریکا برای احیای برجام

شامگاه دوشنبه ۲۹ مارس/۹ فروردین پولیتیکو به نقل از دو نفر که با سیاست‌های کاخ سفید در قبال ایران آشنایی دارند اما نام آن‌ها اعلام نشده گزارش داد که مقامات دولت بایدن، در صددند برای شروع مذاکرات پیشنهاد تازه‌ای را با جمهوری اسلامی ایران در میان بگذارند.

بر این اساس در این پیشنهاد دولت آمریکا از ایران می‌خواهد برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود مانند کار بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته و غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۲۰ درصد را در ازای کاهش تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده متوقف کند. یکی از این افراد تأکید کرده است که هنوز جزئیات این پیشنهاد در دست بررسی است.

شاهرخ ناظمی، مسئول رسانه‌ای دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نخستین واکنش به گزارش پولیتیکو اعلام کرد: «ایران در مورد موضوعات با سایر مشارکت‌کنندگان برجام در تماس است. هیچ پیشنهادی برای پیوستن مجدد ایالات متحده به برجام نیاز نیست. این فقط به یک تصمیم سیاسی ایالات متحده نیاز دارد تا تمام تعهدات خود را طبق این توافقنامه به طور کامل و فوری اجرا کند و به قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند باشد.»

همزمان یک مقام مطلع که نام او اعلام نشده سه‌شنبه ۱۰ فروردین در مصاحبه با «پرس تی‌وی» اعلام کرد ایران تا قبل از‌ لغو همه تحریم‌های آمریکا غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد را متوقف نمی‌کند.

این مقام مطلع همچنین به واشنگتن هشدار داد که بهتر است آمریکا به جای اتلاف وقت، تحریم‌های اقتصادی را لغو کند. در غیر این‌صورت ایران گام‌های بعدی در نقض تعهداتش در برجام را برمی‌دارد.

پولیتیکو می‌نویسد چنانچه تا سپتامبر/ شهریور سال جاری گشایشی در پرونده هسته‌ای ایران حاصل نشود، احتمال آنکه برجام را بتوان احیا کرد بسیار کاهش می‌یابد. در این گزارش این ادعا مطرح شده که گویا ایران قصد دارد در گام بعدی باز هم از تعهداتش در توافق هسته‌ای عدول کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش دوشنبه ۱۵ مارس/۲۵ اسفند خود به اعضا به این جمعبند رسیده که ایران در تاسیسات هسته‌ای نطنز در مجموع پنج هزار و ۶۰ سانتریفیوژ نسل اول در ۳۰ آبشار، ۵۲۲ سانتریفیوژ نسل دوم در سه آبشار و ۱۷۴ سانتریفیوژ نسل چهارم در یک آبشار نصب و راه‌اندازی کرده و اورانیوم با غنای ۵ درصد تولید می‌کند.

ایران در تاسیسات هسته‌ای فردو اورانیوم با غنای ۲۰ درصد تولید می‌کند.

ایران در ادامه کاهش تعهداتش در برجام اجرای پروتکل الحاقی را به تعلیق درآورده است. طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچگونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌شود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی چهارشنبه ۴ فروردین در نخستین جلسه هیات دولت در سال ۱۴۰۰ گفت «معتقدم اگر همه طرف مقابل (۱+۵) تصمیم بگیرند به میدان بیایند و به تعهدات خود عمل کنند، ما هم به تعهدات خود برمی‌گردیم.»

رافائل گروسی احیای برجام را میسر دانسته اما گفته بود «تانگو را دونفره باید رقصید».

سه بار رد پیشنهاد

شبکه پرس‌ تی‌وی، وابسته به صداوسیمای حکومت ایران، به نقل از یک «مقام ارشد ایرانی» خبر داده است که تا زمانی که دولت آمریکا «همه تحریم‌ها» را لغو نکند، ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی را لغو نمی‌کند.

در طول یک ماه گذشته، این سومین بار است که شبکه پرس تی‌وی به نقل از مقام‌های ارشد بی‌نام و نشان ایرانی به رد پیشنهادات مطرح شده برای حل بن‌بست موجود می‌پردازد.

روز ۲۶ اسفند سال گذشته، این شبکه به نقل از یک منبع امنیتی «نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران»، اظهارات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مورد در جریان بودن «دیپلماسی غیرمستقیم» بین ایران و ایالات متحده درباره بازگشت واشینگتن به توافق هسته‌ای برجام را رد کرد.

پیش از آن، روز ۲۰ اسفند، پس از آن‌که حسن روحانی، رئیس‌‌ جمهوری ایران، برای بازگشت «جزء در برابر جزء» به تعهدات برجامی از سوی تهران اعلام آمادگی کرد، شبکه پرس‌ تی‌وی به نقل از یک مقام امنیتی گزارشی در مخالفت با این نظر منتشر کرد.

حسن روحانی روز ۲۰ اسفند در جلسه هیئت دولت گفت: «برای بازگشت به تعهدات کل در برابر کل یا جزء در برابر جزء هم آماده‌ایم»، ولی ساعاتی بعد شبکه پرس‌ تی‌وی به نقل از یک «مقام امنیتی» نوشت: «تنها راه بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود این است که واشینگتن تمامی تحریم‌ها را بردارد و اگر تحریم‌ها برداشته نشوند، ایران اقدامات بیشتری را در آینده نزدیک اتخاذ خواهد کرد که فراتر از تعهدات تهران ذیل توافق هسته‌ای است.»

مقام‌های دولت ایران تاکنون اخباری را که شبکه پرس‌ تی‌وی به نقل از «مقام ارشد» یا «مقام امنیتی» منتشر کرده رد نکرده‌اند.

در واکنشی دیگر به تلاش‌های معطوف به احیای برجام، میخاییل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین به شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ گفته است که «در یک و نیم تا دو ماه آینده» روشن می‌شود که آیا امکان احیای برجام وجود دارد یا این که تا پایان سال وضعیت توافق هسته‌ای در «وضعیت نیمه کامل» باقی می‌ماند.

پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران هشدار داده بود که اگر دولت بایدن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران به برجام بازنگردد، زمان از دست رفته است و بعد از آن، «دولت در حال تحویل دادن قدرت است و نمی‌تواند هیچ کار مهمی انجام دهد و بعد باید تقریبا شش ماه صبر کنیم».

انتخابات ریاست جمهوری ایران قرار است روز ۲۸ خرداد امسال برگزار شود.

منابع: رادیو زمانه،‌ رادیو فردا