نخستین تظاهرات مخالفان دولت در لبنان بعد از لغو قرنطینه، با درگیری گروه‌های شرکت‌کننده، شعار خلع سلاح حزب‌الله و مداخله پلیس همراه شد. ۴۸ نفر در جریان درگیری‌ها و شلیک گاز اشک‌آور مجروح شدند.

شامگاه شنبه (ششم ژوئن)، میدان “الشهدا” در مرکز شهر بیروت، صحنه کشمکش میان گروه‌های مخالف دولت با یکدیگر و درگیری متقابل با نیروی انتظامی بود. صلیب سرخ لبنان می‌گوید ۴۸ نفر در زد و خورد‌ها مصدوم شده‌اند که ۱۱ نفرشان به بیمارستان انتقال یافته‌اند.

پس از سه ماه و بعد از لغو محدودیت‌های ناشی از پاندمی کرونا، این اولین تظاهرات  گسترده در بیروت بود. بسیاری از لبنانی‌ها از شهرهای دیگر خود را به پایتخت رسانده و با ماسک‌هایی به رنگ پرچم کشور در میدان الشهدا جمع شده بودند. 

گردهمایی اما پس از شعار خلع سلاح حزب‌الله، به تشنج کشیده شد. طرفین به سوی یکدیگر و به سمت سربازان، سنگ و بطری پرتاب کردند. پلیس هم متقابلا با پرتاب گاز اشک‌آور به تظاهرکنندگان پاسخ داد. تظاهرات کمی بعد با شکستن شیشه مغازه‌ها و آتش زدن سطل‌های زباله همراه شد.   

خبرگزای رویترز گزارش داد که در اعتراضات روز گذشته برخی از معترضان سطل‌های زباله را آتش زدند و به یک فروشگاه لوازم خانگی حمله کردند و با آتش زدن تعدادی مبلمان خیابان را مسدود کردند. همچنین ویدئوهای منتشر شده نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی با شلیک گاز اشک آور به معترضان واکنش نشان دادند.

خبرگزاری فرانسه می‌نویسد پس از متفرق شدن مردم، تا ساعاتی بعد صدای تیراندازی از محله‌های سنی‌‌نشین و شیعه‌نشین بیروت به گوش می‌رسید.

حمایت رسانه‌های ایرانی از حزب‌الله

در رسانه‌های داخل ایران، شکاف میان معترضان و شعار خلع سلاح حزب‌الله “فتنه” و “آشوب” نامیده شده است.

خبرگزاری مهر می‌نویسد: «به تازگی اعتراضات مشکوکی از سوی برخی از احزاب وابسته به جریان ۱۴ مارس به بهانه مطالبات معیشتی و اقتصادی مردم آغاز شده است. هدف اصلی سازماندهی‌کنندگان تظاهرات مذکور ایجاد یک کمپین ضد حزب‌الله و مقاومت در لبنان و در واقع پاسخ مثبت به تلاش‌های دشمن آمریکایی-صهیونیستی در خلع سلاح کردن حزب‌الله است.»

شبکه تلویزیونی “المیادین”، نزدیک به جمهوری اسلامی، اعلام کرده که دستگاه‌های امنیتی لبنان ۴ باند را که برای آشوب‌پراکنی در بیروت آماده می‌شدند متلاشی کرده است.

خبرگزاری تسنیم نیز، تنش شامگاه شنبه در بیروت را ایجاد “کمپین ضد حزب‌الله” خوانده و می‌نویسد: «حزب الکتائب و سبعه (از احزاب وابسته به جریان ۱۴ مارس) به‌ بهانه مطالبات معیشتی و اقتصادی مردم یک فراخوان برای آغاز موج جدید اعتراضات در این لبنان صادر کرده‌اند اما بعد با طرح شعارها و درخواست‌ها مشخص شد هدف اصلی سازماندهی‌کنندگان تظاهرات مذکور ایجاد یک کمپین ضد حزب‌الله و مقاومت در لبنان است.»

گروه ۱۴ مارس، ائتلاف احزاب سیاسی ضد سوری و احزاب مستقل در لبنان، شامل مسیحی‌های مارونی، سکولارها و سنی‌هاست.

حسان دیاب، نخست‌وزیر لبنان پیش‌تر تاکید کرده که تنها راه برونرفت از بحران کنونی “وحدت ملی” است و اختلاف و چنددستگی وضعیت را بیش از پیش وخیم میکند.

بحران لبنان

لبنان در حال حاضر، دشوارترین بحران مالی و اقتصادی تاریخ خود را از سر می‌گذراند. لبنان جزء بدهکارترین کشورهای دنیاست و دولت در ماه مارس اعلام کرد که از عهده بازپرداخت اوراق بهادار بر نمی‌آید. منتقدان، نخبگان سیاسی را متهم می‌کنند که منابع مالی را صرف مطامع شخصی کرده‌ و کشور را به قهقرای ورشکستگی برده‌اند. هم اینک دولت لبنان، برای تامین یک بسته نجات اقتصادی، در حال مذاکره با صندوق جهانی پول است.

انسدادهای ناشی از کرونا نیز وخامت اقتصادی لبنان را تشدید کرد. لیره لبنان، نیمی از ارزش خود در برابر دلار را از دست داد و این تورم بیشتری را دامن زد. قبل از کرونا، ۴۰درصد مردم لبنان زیر خط فقر بودند. اینک اعلام می‌شود که ۴۵درصد مردم به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و ۳۵ درصد شهروندان بیکارند.

بیروت در حال مذاکره با صندوق بین‌المللی پول است  تا با دریافت یک بسته کمکی چند میلیارد دلاری از فروپاشی اقتصاد خود جلوگیری کند.

موج اعتراضات ضددولتی در لبنان، از ماه اکتبر شروع شد و شعار عمومی، خلع ید از سیاستمداران فاسد و اصلاحات اقتصادی بود. با همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ و مقررات قرنطینه، اعتراضات خیابانی ناگزیر فروکش کردند.

طبق نظام تقسیم قدرت که از سال ۱۹۴۳ در لبنان اعتبار دارد، اقتدار سیاسی باید بین سنی‌ها، شیعیان و مسیحیان توزیع ‌شود. حزب‌الله لبنان یک جریان پرنفوذ در این کشوراست. اعضای آن می‌توانند نماینده پارلمان شوند یا به کابینه راه یابند. شاخه نظامی این حزب، به مثابه یک ارتش موازی، کنترل بخش‌ها و مناطقی در کشور را بر عهده دارد و ماموریت‌های برون مرزی نیز انجام می‌دهد.

این گروه شیعی نزدیک به ایران، به نوعی “دولت در سایه لبنان” محسوب می‌شود و در کابینه نیز حضور دارد. فعالیت نیروهای وابسته به این گروه، از نیمه اردیبهشت در آلمان ممنوع شده است.

منابع: دویچه وله، صدای آمریکا