دوشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ -
Monday 6 May 2024
|
دویچه وله: خبرهایی که از پشت پرده مذاکرات حساس هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی میرسد نشان میدهد که تدوین توافقنامهای دو سه صفحهای در دستور کار طرفین گفتوگوها قرار گرفته؛ توافقنامهای که میتواند زمینهساز توافق جامع و نهایی شود و سرانجام به ۱۲ سال کشمکش بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی پایان دهد.
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی که روز جمعه (۷ فروردین٬ ۲۷ مارس) از گفتوگوهای جاری در سوئیس منتشر کرده٬ میگوید هم مقامات ایرانی و هم مقامات غربی تاکید کردهاند که هنوز بر سر چارچوب توافق به توافق نرسیدهاند و بحث داغی بر سر جزئیات کلیدی همچنان در جریان است.
یکی از مقامهای ارشد ایرانی به شرط افشا نشدن هویتاش در گفتوگو با رویترز گفته که «طرفین به مرحله نهایی بسیار نزدیک شدهاند و ممکن است توافق صورت گرفته یا به امضای دو طرف برسد یا صرفا به صورت شفاهی اعلام شود.» برخی دیگر از مقامات و دیپلماتهای نزدیک به مذاکرات نیز گزارههای مشابهی را مطرح کردهاند٬ اما در عین حال هشدار دادهاند که مذاکرات ممکن است در روزهای آینده با شکست مواجه شود.
جان کری و محمدجواد ظریف٬ وزیران امور خارجه ایران و آمریکا٬ چندین روز در لوزان مشغول بحث بر سر چارچوب توافق سیاسی بودهاند. قرار است بقیه وزیران خارجه شش قدرت جهانی هم در طول روزهای شنبه و یکشنبه به مذاکرات بپیوندند.
گفته میشود بحثهایی میان طرفین مذاکرات در جریان بوده که آیا سندی دو سه صفحهای به صورت عمومی منتشر شود یا نه٬ اما دو تن از مقامات نزدیک به مذاکرات به رویترز گفتهاند که متنی به عنوان توافقنامه به زودی منتشر خواهد شد. به گفته آنها بخشهایی از جزئیات مرتبط با توافق هم محرمانه باقی خواهد ماند.
پیش از اعلام این خبر٬ یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفته بود که «حالا نوبت به ایران رسیده تا تصمیمات مهمی اتخاذ کند؛ تصمیماتی که دستیابی به توافق را میسر میسازد.»
اختلاف بر سر موضوعات کلیدی در توافق
در صورتی که توافق حاصل شود٬ اعداد مهمی در آن ذکر خواهد شد؛ از جمله شمار نهایی سانتریفوژهایی که ایران میتواند از آنها بهره بگیرد٬ میزان ذخایر اورانیومیای که ایران میتواند در آینده در اختیار داشته باشد٬ نوع پژوهش و توسعه اتمی که ایران میتواند پی بگیرد و جزئیات مرتبط با تحریمها که آسیبهای جدی به اقتصاد ایران وارد کرده است.
یکی از مهمترین مسائلی که در این توافقنامه ذکر خواهد شد مربوط به مدت زمان اعتبار توافق است. آنطور که از سخنان دو طرف برمیآید آنها میخواهند که توافق بر سر حلوفصل بحران هستهای ایران بیش از ۱۰ سال اعتبار داشته باشد. زمانی هم که این توافق منقضی شود٬ احتمالا دورهای از بازدیدهای ویژه سازمان ملل از برنامه هستهای ایران آغاز خواهد شد.
قرار است دو طرف مذاکرات تا پایان ماه مارس بر سر چارچوب توافق اولیه به تفاهم برسند و سپس تا پایان ماه ژوئن٬ توافق جامع را نهایی کنند. در توافق جامع٬ همه جزئیات فنی و محدودیتهایی که تهران باید در برابر لغو تحریمها بر وجوه حساس برنامه هستهای خود اعمال کند٬ ذکر خواهد شد.
فرمت توافق در هالهای از ابهام
هنوز مشخص نیست که فرمت توافق اولیه چه خواهد بود؛ مکتوب یا شفاهی؟ رویترز میگوید طرف ایرانی همواره با ایده “توافق مکتوب” مخالفت کرده٬ چون به اعتقاد مقامات ایرانی متعهد شدن به متنی مکتوب٬ توان ایران در فضای مذاکره را که در ماههای آینده برای تشریح جزئیات فنی ادامه خواهد یافت٬ محدود خواهد کرد.
حتی اگر چنین توافقی در جریان گفتوگوهای روزهای آینده صورت گیرد٬ برخی از مقامات دو طرف میگویند هیچ تضمینی وجود ندارد که دو طرف بر سر بسیاری از جزئیات فنی دیگر هم تا پایان ماه ژوئن به توافق برسند. نکته مورد نظر آنها این است که مذاکرات در هر مقطعی ممکن است با بنبست مواجه شود.
به گفته این مقامات مهمترین نکته اختلاف دو طرف میزان سانتریفوژهای باقیمانده در بخش پژوهش و توسعه خواهد بود. به گفته آنها ایران میخواهد در تاسیسات زیرزمینی فردو هم پژوهشهای سانتریفوژ پیشرفته داشته باشد٬ اما قدرتهای غربی با این ایده مخالفاند. گذشته از این٬ اتحادیه اروپا و آمریکا میخواهند تحریمها تدریجی و بر اساس یک جدول زمانی مشخص لغو شوند٬ گرچه لغو برخی تحریمها میتواند به سرعت صورت گیرد.
****
وزیران خارجه روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا در راه لوزان
بی بی سی: وزیران خارجه پنج قدرت جهانی امروز به شهر لوزان سوئیس میروند تا برای شرکت در مذاکرات هستهای ایران به محمدجواد ظریف و جان کری، همتایان ایرانی و آمریکایی خود، ملحق شوند.
هدف این وزیران حصول توافقی جامع در مورد برنامه هستهای ایران است.
مقام های حاضر در مذاکرات گفتهاند که به نهایی کردن سند مختصری که اساس چارچوب این توافق خواهد بود، نزدیک شدهاند.
اما آنها در عین حال تاکید دارند که هنوز مذاکرات سختی پیش رو دارند و بخش های مهمی باقی مانده که باید در مورد آنها به توافق برسند.
از مقامات غربی نقل شده که بر سر موضوعاتی همچون لغو تحریمها و بازرسیها از تاسیسات هستهای ایران تا حدی توافق به دست آمده است. از جمله گزارش شده است که در صورت نهایی شدن این توافق، احتمال دارد اسامی اشخاص و دیپلماتهای ایرانی از فهرست تحریمهای بینالمللی خارج شود.
حسن روحانی، رییس جمهور ایران روز پنجشنبه با روسایجمهوری روسیه، فرانسه و چین و همچنین با نخستوزیر بریتانیا تلفنی صحبت کرد و بار دیگر خواهان لغو کامل تحریمهای ایران شد و گفت که این کار، “اساسیترین” عنصر مذاکرات کشورهای پنج به علاوه یک برای حل مناقشه هستهای ایران بوده است.
به جز موضوع لغو تحریمهای سازمان ملل، موضوع تحقیق و توسعه در برنامه هستهای ایران، از مسائل باقی مانده در این مذاکرات است. گفته شده است که به جز این دو مورد، درباره همه موضوعات، پیشرفت به دست آمده است.
ملاقات کامل وزیران تمامی کشورهای دخیل در مذاکرات، شامل ایران، آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا (ایران و پنج به علاوه یک) فردا، یکشنبه ۹ فروردین، برگزار میشود.
باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، گفتهاند این ایران است که باید برای حصول توافق، قدم های لازم را بردارد.
اما پیش از آن، محمدجواد ظریف گفته بود رسیدن به توافق نهایی “به این بستگی دارد که آنها (۱+۵) بین فشار و به کار گرفتن اراده سیاسی، کدام را انتخاب کنند.”
علاوه بر وزیران خارجه و دیپلمات های ایران و کشورهای ۱+۵، علیاکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، در گفتوگوهای لوزان شرکت دارند.
هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و حسین فریدون، برادر رئیسجمهور ایران و مشاور ویژه او نیز از دیگر مقامات حاضر در مذاکرات جاری هستهای هستند.
سه شنبه این هفته، (۱۱ فروردین، ۳۱ مارس) به عنوان آخرین مهلت طرفهای مذاکره برای رسیدن به یک توافق کلی تعیین شده است.
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|