دوشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ -
Monday 6 May 2024
|
روز فرخنده ملیشدن نفت و جشن نوروز باستانی گرامی باد
به نام خداوند جان وخرد
در دوره حکومت قاجاریه، دولتهای روس و انگلیس در ایران مداخلات رقابت آمیز داشتند و آنچه در توانشان بود با دسیسهها و حیلتهای گوناگون ازپیشرفت کشورماپیشگیری میکردند. و در چنین زمینهای از رقابت ها بودکه در سال۱۹۰۱ میلادی ویلیام نکس دارسی انگلیسی امتیاز کاوش و استخراج و فروش نفت را در سراسر ایران به غیر از استانهای شمالی یعنی آذربایجان، گیلان، مازندران، گرگان و خراسان برای مدت۶۰ سال از مظفرالدین شاه دریافت نمود تا سرانجام در سال ۱۹۰۷ دولتین روس و انگلیس بیشرمانه ایران را از شمال و جنوب به دو منطقه نفوذ بین خود تقسیم کردند.
پس از اعطای امتیاز از طرف مظفرالدین شاه به دارسی تا تمدیدشدن مزورانه قرارداد توسط رضاشاه با انگلیس ها برای مدت ۶۰ سال که درسال ۱۳۱۲خورشیدی صورت گرفت، یک کمپانی استعماری در کشور ما به وجود آمد که پایگاه نفوذ انگلستان در ایران بود که نه تنها سهم ناچیز ایران ازعواید نفت را بر خلاف قرارداد به درستی نمیپرداخت بلکه درتمام امور سیاسی و اداری کشور هم مداخله میکرد و در عزل ونصبهای مهم میهن ما اعمال نفوذ مینمود.
در سال ۱۳۲۸ هنگام وزارت دارائی عباسقلی گلشائیان، ایران از لحاظ مالی گرفتار تنگناهایی بودکه تامین هزینههای دولتی را با دشواریهای فراوان روبرو نمود. به این جهت دولت وقت با انگلیسها وارد مذاکره شد که شرکت تجدیدنظری در بالابردن سهم ایران از درآمد نفت بنماید. انگلستان یکی از دولتمردان خود به نام «گس» را به ایران فرستاد و با گلشائیان برای این موضوع چندجلسه به گفتگو و مذاکره نشستند تا آنکه این شخص عواید ایران را از ۱۶ درصد به ۱۸درصد افزایش داد و با وجود چک وچانه زدنهای بسیار گلشائیان سرانجام «گس» گفت که یک پنس هم اضافه تر نخواهیم داد و به این ترتیب لایحهای به نام لایحه گس-گلشائیان تنظیم گردید که انگلیسها فوق العاده مشتاق تصویب آن در مجلس شورا بودند، زیرا درآن صورت با توجه به تمدید قرارداد ۱۳۱۲ فقط ۱۸ درصد از عواید نفت رابه ایران میدادند.
این لایحه را هواداران انگلیس در دوره پانزدهم مجلس مقارن با روزهای آخر مدت مجلس برای تصویب به بحث گذاشتند که مذاکره و انتقاد در پیرامون آن تا آخر عمر مجلس به درازا کشید و تصویب نشد و به مجلس آینده احاله گردید. در دوره شانزدهم بایستی نسبت به این لایحه از جهت رد یا قبول اقدامی صورت میگرفت و این همان دورهای از مجلس است که در جریان انتخابات آن جبهه ملی ایران تشکیل شده و با مبارزات سرسختانه جبهه ملی، هشت نفر از اعضای این جبهه از جمله دکتر محمد مصدق توانستند به مجلس راه یابند.
در مجلس خوشبختانه کمسیونی به ریاست دکتر مصدق برای تصمیمگیری درباره این لایحه انتخاب گردیدو در آن ۱۷ نفر از فراکسیونهای مختلف و پنج نفر از فراکسیون نهضت ملی شرکت یافتند. در روز طرح لایحه الحاقی گس-گلشائیان، دکتر مصدق در اطاق تشکیل کمسیون را قفل کرد که کسی برای اخذ تکلیف از آنجا بیرون نرود و با پیگیری و ذکر دلایل محکم از زیانهای این لایحه، با وجود مخالفتهای شدید برخی از اعضاء سرانجام لغو و بطلان آنرا از تصویب کمسیون گذرانید و به جای آن قانون ملی شدن صنعت نفت را که در شورای مرکزی جبهه ملی پیشنهاد شده بود و ملت ایران با تجمعات خود پیوسته از آن حمایت میکردند به تصویب کمسیون رسانید. مجلس شورا هم زیر تاثیر احساسات عمومی به آن رای داد و به این ترتیب یکی از بزرگترین آرزوهای ملت به کرسی تحقق نشست. این قانون در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ در مجلس سنا هم تصویب شد و این روز به نام روز ملی شدن صنعت نفت به ثبت رسید.
پس ازآن برای اجرای قانون ملی شدن نفت به دکترمصدق پیشنهاد زمامداری شدواوبرخلاف انتظار حریفان پذیرفت به شرط آنکه لایحه نه مادهای مربوط به اجرای این قانون رامجلس تصویب کند. این کار انجام شد و دکترمصدق دردومین ماه زمامداری خود در روز ۲۹ خرداد ۱۳۳۰ اقدام به خلع ید از شرکت استعماری نفت جنوب نمود و پس از رفع موانع فراوان مخازن سرشار نفت را از چنگ انگلیسها بیرون کشید و به صاحبان اصلی آن باز گردانید.
این اقدام بزرگ هم از لحاظ سیاسی و هم از جهت اقتصادی برای ایران یک خدمت بزرگ حیاتی بود که در تاریخ این کشور با سطور زرین به جای خواهد ماند. اما هزاران دریغ و افسوس که حاکمیت جمهوری اسلامی اکنون به جای تکریم و احترام به دکتر محمد مصدق، در سالروز درگذشت این قهرمان ملی، در آرامگاه او را به روی مردم حقشناس ایران میبندد.
به هر روی روز بیست و نهم اسفندروز جشن تاریخی بزرگی است که تقارنش باجشن ملی نوروز موجب دو شادباش برای مردم ایران است وجبهه ملی با سرافرازی و شادمندی بسیاراین دو جشن را صمیمانه به هم میهنان عزیز تبریک میگویدو سلامت و بهروزی همگان را ازدرگاه خداوند بیهمتا آرزو میکند.
تــهران – جــبهه مـــلی ایـــران
۲۹ اسفند ۱۳۹۲
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|