iran-emrooz.net | Tue, 23.01.2007, 11:37
ايلنا: با اعلام نظر مثبت سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری كشور، سد سيوند هفته آينده آبگيری میشود.
به گزارش خبرنگار ايلنا، پرويز فتاح، وزير نيرو، در خصوص زمان آبگيری سد سيوند، گفت: تاكنون برای آبگيری سد سيوند در انتظار اعلام نظر سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری بوديم كه جواب مثبت دادند و با اعلام رسمی اين سازمان، هفته آينده آبگيری سد انجام میشود.
فتاح، با بيان اين كه از آذر ماه ٨٤، پنج بار آبگيری سد سيوند به تعويق افتاده است، هزينه ايجاد سد سيوند را ٨٠ ميليارد تومان دانست و از ذكر عدم نفع آن خودداری كرد.
وی، افزود: قرار است، وزارت نيرو با هزينه خود اقدام به ايجاد يك موزه در كنار سد سيوند كند.
سد سيوند تاريخ دوهزار ساله ايران را زير آب می برد
كورش، در كتيبه پاسارگاد، نوشته است:
هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهورا مزدا، او را نابود كند، ايدون.
تهران- خبرگزاری كار ايران / كميل روحانی
بهمن ماه امسال، عمليات آبگيری سد سيوند آغاز میشود و اين نظريه به واقعيت نزديك میشود كه نسخه آب گيری اين سد، حتی پيش از سپردن نظر نهايی به كارشناسان و آغاز عمليات نجات بخشی، پيچيده شده بود.
به گزارش خبرنگار ايلنا، بهمن ماه ٨٥ برگ سياهی از دفتر پر برگ تاريخ ايران ويج نوشته خواهد شد. عجيب است، اين روزها ما كه نام خود را ايرانی نهادهايم، چه عزم، عجله و اشتياقی در نابودی تاريخ و تمدن كهن ايران داريم. با چنين ارادهای، عجيب نيست كه ديگران به خود اجازه میدهند، هر آنچه كه میخواهند با تاريخ، فرهنگ و ميراث گذشتگان ايران انجام دهند و هرآنچه را كه از ما نيك می پندارند، تصاحب كنند.
از همان روزهای اول مطرح شدن اين جريان به خوبی روشن بود كه سد سيوند آبگيری میشود. باستان شناسان خبره نيز از همان ابتدا همواره تاكيد كردند كه نجات بخشی آثار تنگ بلاغی در مدتی چنين كوتاه، امكانپذير نيست و مدتها زمان نياز است تا ارزش واقعی نهفته در اين محوطه باستانی، تخمين زده شود.
نماينده زرتشيان در مجلس، گفت:
مخالف آبگيری سد در اين روره زمانی هستيم
كوروش نيكنام، عضو كميسيون اصل نود مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص سد سيوند كه در بهمنماه سال جاری آبگيری خواهد شد و به دنبال آن تنگبلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش، زير آب خواهد رفت، گفت: به هيچ قيمتی نبايد آثار فرهنگی و تاريخی كشور را كه با تلاش و پشتكار نياكانمان فراهم شده، تخريب كنيم.
نماينده زرتشيان در مجلس، ادامهداد: ساختن سد با شعار پيشرفت جامعه نيز بهانه توجيهپذيری برای انجام اين كار نيست. ما كاملا با آب گيری اين سد در اين دوره زمانی مخالفيم. هر اقدامی در اين راستا بايد با نظر جمعی همه كارشناسان باستانشناسی كشور انجام شود.
وی، با بيان اين كه بنای سد سيوند از ابتدا اشتباه و غير كارشناسی بوده، اظهارداشت: انتظار اين است كه سازمان ميراث فرهنگی در اين برهه زمانی كه كار انجام شده، به وظيفه تاريخی خود به خوبی عمل كند. پيشنهاد من با توجه به اظهار نظرهای كارشناسان امر، به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو اين است كه تا زمانی پژوهشها و كاووشها در محوطه باستانی تنگه بلاغی به صورت واقعی و نه فشرده به حداقل ميزان خود نرسيده، آبگيری سد سيوند را حداقل برای مدت ٥ سال به تعويق بياندازند تا آثار ارزشمند آن از دل خاك بيرون آورده شود.
نماينده زرتشيان در مجلس، گفت: مبادا با سهل انگاری حتی قسمتی از تاريخ خود را محو كنيم. با اين بهانه كه در برههای از زمان میخواهيم آبی را برای كشاورزی جمع كنيم، حذف و نابودی حتی قسمتی از تاريخ سرزمين ايران جنايتی است تاريخی در قبال گذشتگان و آيندگان. بايد حداقل ٥ سال در آبگيری اين سد تاخير ايجاد شود.
نيكنام، خاطرنشانكرد: ميراث فرهنگی ما هويت و شناسنامه ما است و نبايد با دستان خود، كمر به نابودی آن ببنديم.
در خصوص آبگيری سد سيوند، تنها باستانشناسان و كارشناسانی كه تحت حاكميت سازمان ميراث فرهنگی نبوده، بايد تصميمگيری كنند و مديران بیاطلاع از اين موضوع حق اظهارنظر ندارند.
دكتر پرويز ورجاوند، باستانشناس:
آبگيری سد سيوند منطقه تنگ بلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش را زير آب خواهد برد
دكتر پرويز ورجاوند، باستانشناس و پژوهشگر تاريخ و تمدن، در گفتوگو با خبرنگار ايلنا، در خصوص آبگيری سد سيوند كه منطقه تنگ بلاغی، گذرگاه شاهی هخامنش را زير آب خواهد برد، گفت: اكثريت غريب به اتفاق سدهايی كه در طول دوران جنگ و به ويژه پس از انقلاب در كشور احداث شده، تنها از نظر توپوگرافی زمينی و مباحث تخصصی سدسازی مورد مطالعه قرار گرفته است و از نظر باستانشناسی و ميزان تخريب آثار باستانی حاشيه آن مورد مطالعه و تحقيق قرار نگرفته است.
وی، افزود: اين سدها يا به شدت ميراث فرهنگی را مورد آسيب قرار دادهاند و يا در بسياری موارد به مسايل زيستمحيطی لطمه زده و ٤٥٠ هزار متر از جنگلهای كشور را به زير آب فرو بردهاند.
وی، با بيان اين كه هيچكس مخالف توسعه كشور نيست؛ ولی نبايد مساله حفظ ميراث فرهنگی و محيط زيست به كلی ناديده گرفته شود، اظهارداشت: به نظر میرسد هر از گاهی در اين سرزمين فردی تيشه برداشته و به ريشه ميراث فرهنگی اين سرزمين میكوبد. سد سيوند، نمونه بارزی از اين جريان است. در طول حدود چهار سالی كه از اين ماجرا میگذرد همواره بر اهميت و ويژگیهای خاص آن تاكيد كردهايم.
وی، با اشاره به كشفيات حاصل از تحقيقات باستانشناسان در تنگ بلاغی، گفت: به شهادت آثاری كه از تنگه بلاغی به دست آمده، از پنج هزار سال پيش از ميلاد مسيح تا به امروز يك مسير عمده ارتباطی بين بخش پايين دست و بالا دست منطقه بوده و ضمن وجود راه شاهی در آن، گذر ايلاتی بوده كه تا به امروز نيز جهت كوچ به مناطق قشلاقی و ييلاقی از آن عبور كرده و میكنند؛ بنابراين اين مسير هويتی را در اختيار ما قرار میدهد كه روشنگر عبور و حضور جريانهای وابسته به پيش از تاريخ، دوران تاريخی و امروز سرزمين ايران است.
وزير فرهنگ دولت موقت، در ادامه گفت: حتی بر فرض محال اگر سازمان ميراث فرهنگی بتواند آثار اين منطقه را جمع آوری و مستندسازی كنند، باز هم منطقه بینظيری را با حدود ١٤ كيلومتر وسعت و پيشينه تاريخی درخشان كه جای پای دورانهای مختلف تمدنی را در خود حك كرده، از بين میبرند؛ ضمن اين كه با آبگيری سد سيوند بسياری از جاذبههای اكوتوريسمی و گردشگری عشايری منطقه نيز از بين میرود.
ورجاوند، با بيان اين كه اين مسايل از جمله دلايل مخالفت با آبگيری سد سيوند بود، اظهارداشت: باستانشناسان پژوهشكده باستان شناسی همكاری خوبی با گروههای مشترك ژاپنی، آمريكايی، لهستانی، فرانسوی و ايتاليايی داشته و موفق به كشف آثاری نيز شدند؛ اما در بسياری از موارد ناگزير شدند گمانههای خود را محدود كنند. در حالی كه لازم بود اين گمانهها به صورت وسيعی انجام شود تا منطقه از هر جهت مورد بررسی و گمانه زنیهای گستردهتری قرار گيرد.
وی، با اشاره به كنفرانس دانشگاه تهران در خصوص وضعيت سد سيوند، گفت: در اين كنفرانس معاون سازمان ميراث فرهنگی، معاون وزارت نيرو و مديرعامل سازمان آب و فاضلاب فارس قانع شدند و تاكيد كردند تا زمانی كه صاحبنظران اجازه ندهند، عمليات آبگيری را انجام ندهند.
وی، با بيان اين كه هنوز زمان زيادی از قولهايی كه در آن كنفرانس داده شد، نمیگذرد كه خبر آبگيری اين سد منتشر شده، اظهارداشت: رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری اعلام كرده كه ادامه كاووشها پس از فرستادن اين منطقه تاريخی به زير آب، محقق خواهد شد؛ البته انتظار زيادی از وی وجود ندارد و با توجه به عدم تخصص و اشرافش به مساله، چنين اظهار نظرهايی عجيب به نظر نمیرسد.
وی، افزود: از زمان روی كار آمدن مشايی تمام باستانشناسان با تجربه و كاردان، كنار گذاشته شدند و تيمی كه دولت در تمام دستگاهها همراه خود آورده، به جای اين افراد متخصص مشغول به كار شدند. با توجه به تخصصی بودن كار، مديران نبايد تنها با داشتن حداقل مدرك كارشناسی باستان شناسی مجاز به كار در سازمان ميراث فرهنگی هستند و يا بايد دوره تخصصی مرمت جايگاهها، بافتها و بناهای تاريخی را گذرانده باشد؛ ولی اين شرايط در خصوص مديران و كارشناسان فعلی سازمان ميراث فرهنگی صدق نمیكند.
اين باستان شناس، افزود: مساله تنگ بلاغی، جريانی نيست كه آقايانی كه تكيه بر صندلیهای مختلف میزنند، حق تصميمگيری در مورد آبگيری آن را داشته باشند. اين حق كارشناسان عالی رتبه است كه در شورايی مشترك، تصميم نهايی را در اين خصوص اتخاذ كنند. شورا بايد موضوع را طی كنفرانسی چهار روزه از طريق هياتها بر مبنای گزارشها، تصويرها و مستند نگاریهای صاحبنظران متخصصی كه زير بار حاكميت سازمان نمیروند، در اين خصوص نظر نهايی را اعلام كنند.
وی، تصريحكرد: اين موضوع بايد در غالب يك سمينار چند روزه و توسط كارشناسان رده بالا كه امروز به هيچ وجه در سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری وجود ندارند و به گونه اجباری بازنشست شدهاند، بررسی شود.
وی، ادامه داد: اين كارشناسان رده بالا بايد تعيين كنند كه آبگيری طی سالهای آينده بايد در چه سطح كمی باشد و با استقرار ايستگاههای رطوبت سنجی مشخص شود، نشت آب، بالا آمدن سطح سفره آب، ميزان رطوبت و بخار آب منتشر شده از آن چقدر است و اين رطوبت چه ميزان آثار منفی را بر روی سنگهای آهكی آرامگاه كورش و قصرهای پاسارگاد، ايجاد میكند.
اين پژوهشگر تاريخ و تمدن، افزود: بايد با تهيه نقشه هوايی از منطقه مشخص شود كه آيا جايگاههای ديگری نيز وجود دارد كه مورد بررسی قرار نگرفته و آيا جايگاههای مورد بررسی قرار گرفته بايد گسترش پيدا كند، يا نه. اين گونه است كه میتوان كليه جايگاههای دورههای مختلف تاريخی و پيش از تاريخ را بازشناسی كرد.
وی، خاطرنشانكرد: به دليل اين كه مجموعه مديريتی كه باستان شناسان سازمان ميراث فرهنگی زير نظر آن كار میكنند، شناخت علمی لازم را ندارد، ايجاد ارتباط بين گروه كارشناسان و گروه مديران بیبهره از دانش كافی، كار بسيار مشكلی است و قضاوت در اين مورد را بايد بر عهده كسانی گذاشت كه به صورتهای مختلف به عنوان اساتيد اين رشته طی ساليان دراز آثارشان برای جامعه شناخته شده است.
در اين خصوص، سازمانهای غير دولتی مردم نهاد مستقل نيز همواره مخالفت شديد خود را با آب گيری اين سد، اعلام كردهاند و حتی NGOهای وابسته به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری (كه تعداد آنها اخيرا زياد شده) نيز به صورت غير علنی، نارضايتی خود را از اين اقدام عجولانه بيان می كنند.
آبگيری سد سيوند بيش از اين كه يك طرح عمرانی باشد، تبديل به رقابتی سياسی دو سازمان زير نظر نهاد رياست جمهوری شده است.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس:
هيچ اهميتی به خواست عمومی، باستانشناسان و تاريخپژوهان داده نمیشود
امين طباطبايی، مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در گفتوگو با خبرنگار ايلنا، با بيان اين مطلب، در خصوص آبگيری سد سيوند، گفت: سال گذشته كه خبر آبگيری سد سيوند مانند شرايط كنونی داغ بود، سميناری در شيراز در رابطه با اين موضوع برگزار شد و اعضای هيات علمی شركتكننده برای بازديد از سد سيوند به اين منطقه بردند. در آن زمان اعلام شده بود كه سد اسفندماه ٨٤ آبگيری میشود، سد سيوند پيشرفت اجرايی چندانی نداشت و تپهای از خاك را به عنوان سد سيوند به شركتكنندگان در اين كنفرانس نشان دادند.
وی، با بيان اين كه تاخير در آبگيری سد سيوند با هدف كمرنگ شدن حساسيتها انجام میشود، افزود: علاوه بر عزم وزارت نيرو برای آب گيری اين سد، يك نوع خبررسانی تبليغاتی نيز در جريان است. زمان بهرهبرداری از سد در آغاز سال ابتدای سال ٨٤ اعلام شد كه پس از مخالفتهای فراوان، تاريخ اين افتتاح به مهر، دهه فجر و سپس اسفند سال ٨٤ موكول شد.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت: برنامهريزی شده آنقدر خبر آبگيری سد سيوند تكرار و تكذيب شود كه پیگيری و اهميت آن برای مردم كمتر شود تا هنگام آبگيری واكنش خاصی در مورد آن صورت نگيرد.
وی، در مورد آخرين وضعيت سد، اظهارداشت: در آخرين بازديد از سد، خاكريزی سد كم و بيش به پايان رسيده؛ ولی مقداری از كار تاسيساتی آن باقی مانده است. بنا به گفته كارشناسان سدسازی، بهترين زمان آب گيری سد، آغاز فصل بارندگی است و نه آخرين روزهای سال.
طباطبايی، افزود: متاسفانه بر خلاف بسياری از كشورها كه علاوه بر نظر كارشناسی، خواست عموم مردم هم در تصميمگيریها موثر است، متاسفانه باوجود اعتراضات گستردهای كه در مورد آبگيری سد سيوند به سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو شد، هيچ اهميتی به اين خواست عمومی، باستانشناسان و تاريخپژوهان داده نمیشود و اين ميراث با اهميت فرهنگی كشور، به زير آب فرو میرود.
وی، ادامهداد: كارشناسان داخلی و خارجی معتقدند با توجه به هزينههايی كه در مورد كاووش در اين منطقه به عمل آمده، بايد اين كاووشها تا سالهای آينده ادامه يابد و آبگيری سد سيوند حداقل ظرف ٥ سال آينده متوقف بماند.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، گفت: به نظر میرسد در سطح دولت، تفاهمنامهای غيررسمی در اين خصوص ميان سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو انجام شده است.
طباطبايی، با بيان اين كه پشت پرده بدنه سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نيرو از ابتدا با هم به توافق رسيدهاند كه سد آبگيری شود، اظهارداشت: اين توافق برخلاف منافع ملی و بر سر ميراث كهن يك سرزمين است.
وی، از ديگر تبعات آبگيری سد سيوند را علاوه بر زير آب رفتن تنگه بلاغی به زير آب رفتن مزارع و مراتع اطراف سد سيوند، بيان كرد و گفت: حدود هشت هزار قطعه درخت با عمر بالا در اين منطقه به صورت جنگلی تنك وجود دارد كه به صورت كامل زير آب خواهد رفت. همچنين، مزارع بسيار حاصلخيزی در اين منطقه وجود دارد كه در آنها گندم و ذرت كاشته میشود.
طباطبايی، اظهارداشت: شهرستان ارسنجان هم مرز با شهرستان نیريز است و درياچه بختگان و درياچه تشت نيز با آبراههای به هم وصل هستند، متاسفانه سطح آبهای زيرزمينی استان فارس نسبت به سال گذشته پايينتر رفته و ارسنجان نيز از اين جريان مستثنی نيست، بنابرگفته كشاورزان ارسنجانی، ٢٠ سال پيش با حفر چاههای ٣٠ متری امكان دستيابی به آب بود؛ ولی در حال حاضر در برخی مناطق بايد ٢٠٠ تا ٢٥٠ متر چاه حفر شود تا بتوان به آب رسيد.
مديرعامل خانه فرهنگ جاودان استان فارس، در ادامه گفت: طبق گفته احداثكنندگان سد، اين كار باعث تقويت آبهای زيرزمينی میشود؛ ولی بنا به گفته كشاورزان و كارشناسان سدسازی، سد سيوند تنها میتواند به عنوان كانال آبرسانی عمل كند و حتی حفرههای زيرزمينی ارسنجان را تقويت نخواهد كرد؛ زيرا تنها میتواند زمينهای كشاورزی ارسنجان را آبياری كند. روشی كه هميشه روی اين رودخانه به كار میرفته، احداث بند بوده تا سد.
وی، افزود: پيش از اين با احداث بندهای متعدد به روی رودخانه، نيازهای منطقه را به صورت همه جانبه و بدون تبعات بعدی، تامين می كردند. به نظر میرسد احداث سد، اكوسيستم منطقه را نيز به هم میزند؛ زيرا اگر درياچه بختگان خشك شود، تاثير منفی همه جانبهای بر روی منطقه و حتی نقاط ديگر خواهد گذاشت و اين موضوع همه را نگران كرده است. آب اين رودخانه در همه استان جريان دارد، در حال ممكن است به صورت موقت بروی يك منطقه تاثير داشته باشد؛ ولی ديگر نقاط استان را از ثمرات اين رودخانه محروم میكند.
طباطبايی، تصريحكرد: اگر آب اين رودخانه مانند رود كارون به خارج از كشور سرازير میشد، در اين صورت میتوان نتيجه گرفت كه احداث اين سد به سود كشور است. مسوولان با احداث اين سد بر خلاف ادعاهايشان مردم بسياری از مناطق استان فارس را از نعمتی كه خدا به آنها عطا فرموده، محروم میكنند و اين موضوعی است كه در مورد سد سيوند تاكنون كمتر به آن پرداخته شده است.
مسوولان سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری بايد به خوبی بر اين نكته واقف باشند كه سالها بعد تاريخ در مورد آنها خواهد نوشت و از قضاوت فرهنگ دوستان و آيندگان در امان نخواهند بود.
آيندگان در صورت بروز هرگونه اشتباه دورانی را زير سوال خواهند برد كه آب گيری سد سيوند در آن زمان انجام شده و تنگه بلاغی يا همه رازهايی كه در دل دارد را به زير آب فرستاده است.
كورش، در كتيبه پاسارگاد، نوشته است: هر آن كه ميراث من و آثار سرزمينم را نابود كند، اهورا مزدا، او را نابود كند، ايدون.