پنج نکته درباره «شیخ‌گریان» متهم به «زمین‌خواری»

کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر که از سوی منتقدانش با القابی چون «شیخ گریان» و «شیخ کذاب» نام گرفته، به «زمین‌خواری» متهم شده است.

صدیقی مدعی شده که زمین‌خواری نکرده و صرفاً امضایش در سندی که اخیراً برای افکار عمومی فاش شده، جعل شده است.

این ادعا موجی از واکنش‌ها را در میان مردم و حتی فعالان و چهره‌های سیاسی داخل کشور به وجود آورد و کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز با واکنش‌های کنایه‌آمیز اظهارات صدیقی را رد کرده‌اند.

موضوع فساد اقتصادی و مالی مقامات جمهوری اسلامی و فرزندان‌شان موضوع جدیدی نیست، اما از آن‌جا که کاظم صدیقی همواره خود را به عنوان «استاد اخلاق» معرفی کرده، پروندهٔ فساد او بازتاب گسترده‌تری داشته است.

اما کاظم صدیقی کیست، مواضع او چیست و چه جایگاهی در جمهوری اسلامی دارد؟

۱. نقش داشتن در صدور احکام اعدام

کاظم رجبی صدیقی معروف به کاظم صدیقی متولد اول فروردین ۱۳۳۰ در ابهر واقع در استان زنجان است. او در دههٔ ۱۳۴۰ با مهاجرت به قم در مدرسهٔ حقانی مشغول تحصیل دروس دینی شد.

از درون مدرسه‌ٔ حقانی نسلی از روحانیون برآمدند که بعداً زمام دستگاه‌های قضایی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی را به دست گرفتند.

صدیقی پس از انقلاب ۵۷، به‌واسطهٔ ارتباطاتی که در همین مدرسهٔ حقانی پیدا کرده بود، وارد دستگاه قضایی جمهوری اسلامی شد و سِمت‌های مهمی چون ریاست محاکم عمومی تهران و ریاست دادگاه عالی انتظامی قضات را بر عهده گرفت.

صدیقی اکنون هم «مشاور عالی» غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، است.

پیشتر روح‌الله حسینیان، از مقامات بلندپایه امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی، در گفت‌وگویی «احکام قاطعانهٔ» صادرشده از سوی صدیقی را ستایش کرده بود.

به نظر می‌رسید که اشارهٔ حسینیان به احکام اعدامی باشد که صدیقی در دههٔ ۱۳۶۰ صادر کرده بود.

حسینیان گفت به صدیقی «که رئیس‌ دادگاه بود، گفتم آقا، پرونده‌‌هایت را دیدم، ماشاءالله خیلی قاطعانه بود. گفت اگر چیزی برای خدا و قیامت‌مان داشته باشیم، همین‌هاست».

۲. نزدیکی به رهبر جمهوری اسلامی

صدیقی پس از دههٔ شصت و در دوران رهبری علی خامنه‌ای تلاش کرد به دفتر رهبر جمهوری اسلامی نزدیک شود و در این تلاش بسیار هم موفق بود. نزدیکی به رهبر جمهوری اسلامی موجب شد که او سمت‌های مختلفی را به دست آورد و هم‌زمان در قبال اظهارات و اقدامات جنجالی خود مصونیت نیز داشته باشد.

علی خامنه‌ای در همان ابتدای دوران رهبری خود، در سال ۱۳۶۹، طی حکمی کاظم صدیقی را به‌عنوان بازرس قوه قضاییه منصوب کرد. در دههٔ هشتاد نیز دفتر رهبر جمهوری اسلامی دعوت از صدیقی به‌عنوان سخنران مراسم عزاداری‌های مذهبی در حضور خامنه‌ای را آغاز کرد.

این عزاداری‌ها در دفتر رهبر جمهوری اسلامی و با حضور شخص خامنه‌ای برگزار می‌شد و پخش سخنرانی‌های صدیقی در حضور خامنه‌ای از صداوسیمای جمهوری اسلامی هم به شهرت صدیقی کمک کرد و هم نزدیک بودن او به رهبر جمهوری اسلامی را نشان می‌داد.

در سال ۱۳۸۸ و در بحبوحهٔ اعتراضات گستردهٔ انتخاباتی که به «جنبش سبز» معروف شد، خامنه‌ای در حکمی صدیقی را به‌عنوان امام جمعه موقت تهران منصوب کرد و از آن پس بارها علیه «جریان فتنه» سخن گفت؛ عنوانی که حکومت در مورد این اعتراضات به کار می‌برد.

صدیقی همچنین در سال‌های اخیر بارها اظهارات و ادعاهایی اغراق‌آمیز و جنجالی دربارهٔ خود خامنه‌ای به زبان آورده است. برای نمونه، او در یک برنامهٔ تلویزیونی از «نظر موافقِ» امام دوازدهم شیعیان نسبت به خامنه‌ای سخن گفت و به‌نقل از فردی که مدعی شده بود «امام زمان» را دیده، گفت: «حضرت فرمودند ایشان [خامنه‌ای] از مایند.»

حوزه علمیه کاظم صدیقی

کاظم صدیقی در تیرماه ۹۱ هم مدعی شد که خامنه‌ای «مکرر خدمت حضرت تشرف داشته، ولی او را نشناخته است». ششم مهر ۹۸ هم گفت: «خدا در وجود رهبری تجلی کرده است.»

دیگر اظهارنظر جنجالی او پس از مرگ محمدتقی مصباح یزدی بود که مدعی شد وی هنگام غسل میت به غسال خود لبخند زده است. از مصباح یزدی که سال ۱۳۹۹ درگذشت، به‌عنوان یکی از تئوریسین‌های جمهوری اسلامی در دورهٔ رهبری علی خامنه‌ای یاد می‌شود.

۳. عدم صلاحیت علمی از نظر حکومت

صدیقی زمانی که قصد داشت وارد مجلس خبرگان شود، شورای نگهبان او را فاقد صلاحیت حوزوی دانست. این در حالی بود که او سال‌ها به‌عنوان کسی که دروس حوزوی را خوانده، به کار قضاوت گماشته شده بود و خودش هم مدعی است در حوزه علمیه‌ای که خود آن را اداره می‌کند، تدریس می‌کند.

در سال ۱۳۹۴، صدیقی از حوزهٔ انتخابیه تهران نامزد چهارمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری شد، اما به دلیل عدم شرکت در امتحان اجتهاد از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد.

برخی ناظران سیاسی چنین اقدامی را اقدامی غیرمتعارف از سوی شورای نگهبان تفسیر کردند زیرا صدیقی یک چهرهٔ بسیار نزدیک به حکومت به شمار می‌رود.

او در گفت‌وگویی به این ردصلاحیتش واکنش نشان داد و گفت: «عدم‌ احراز صلاحیت به‌ معنای این نیست که آن‌ها آدم‌های بدی بوده‌اند، فقط این افراد برای اعضای شورای نگهبان شناخته نشده‌اند چراکه آن‌ها کسانی را تأیید صلاحیت می‌کنند که بشناسند.»

۴. دشمن فرهنگ و زنان

صدیقی در سخنرانی‌های خود بارها علیه آزادی فکر و اندیشه سخن گفته و همچنین در مقام ریاست ستاد امر به معروف و نهی از منکر به یکی از چهره‌های اصلی مخالف آزادی زنان تبدیل شده است.

برای نمونه، در یک سخنرانی در مرداد ۱۳۹۵ مدعی وجود «ولنگاری فرهنگی» در ایران شد و گفت بعضی از مجله‌ها، فیلم‌های سینمایی و دیگر محصولات فرهنگی داخل ایران «سم» و «بدتر از میکروب ایدز و سرطان» است.

صدیقی مرداد ۱۳۹۳ نیز در میانهٔ طرح جداسازی محل کار زنان و مردان در شهرداری تهران، موضوع تفکیک جنسیتی را «مهم‌تر از احداث تونل و پارک» دانست.

او همچنین مخالف برجام و نیز مخالف آزادشدن میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو نامزد معترض انتخابات سال ۱۳۸۸، از زندان خانگی است.

در جریان اعتراضات دی ۱۳۹۶ هم صدیقی در خطبه‌های نمازجمعه معترضان را «آشغال» خطاب کرد و گفت «اجتماع ملت دریایی ایجاد کرد و آشغال‌ها را شست و تمیز کرد».

۵. حوزه علمیه ازگل و «زمین‌خواری»

کاظم صدیقی در سال ۱۳۸۳ حوزه‌ علمیه‌ای در منطقه ازگل در شمال تهران تأسیس کرد که به پاتوق او تبدیل شد. اما از همان ابتدای تأسیس این حوزه علمیه، انتشار گزارش‌ها درباره «زمین‌خواری» صدیقی هم آغاز شد.

چند سال پیش، حسین کروبی فرزند مهدی کروبی در مصاحبه‌ای گفت که «دو قطعه زمین بزرگ در شمیران» در اختیار کاظم صدیقی قرار گرفت و «زمین‌هایی که باغ گیلاس بوده، خراب شد» و با بودجهٔ دولتی برای صدیقی حوزهٔ علمیه ساخته شد.

کاظم صدیقی تا همین روزهای اخیر که مجبور شد به موضوع فساد مالی در این حوزه علمیه واکنش نشان دهد، در این زمینه سکوت کرده بود. او با این حال، در سال‌های اخیر بارها خواستار افزایش بودجهٔ نهادها و مؤسسات دینی ازجمله حوزه‌های علمیه شده است.

صدیقی در یک سخنرانی خود در نماز جمعه تهران گفت: «اگر بخواهیم دین را رواج دهیم باید برای حوزه‌های علمیه و مراکز فرهنگی‌ بودجه مناسب پیش‌بینی شود».

بر اساس گزارش‌ها، در ۱۳۹۳ درآمدهای یک هتل بزرگ در مشهد به حوزه علمیه ازگل به مدیریت کاظم صدیقی واگذار شد، اما اکنون فاش شده که این درآمد به حساب مؤسسه‌ای به مدیریت کاظم صدیقی واریز می‌شده است.

چند سال پیش، وب‌سایت «رویداد ۲۴» که یک پایگاه خبری داخل کشور است، در گزارشی حوزه علمیه ازگل را که به نام روح‌الله خمینی نامگذاری شده، یک حوزه علمیه «لاکچری» توصیف کرد. «لاکچری» در ادبیات عامه ایران معادل «خیلی مجلل و لوکس» به کار می‌رود.

بر اساس گزارش این وب‌سایت، این حوزه علمیه «در چهار طبقهٔ هشت‌واحدی در منطقه ازگل تهران قرار داد که یکی از مناطق گران‌قیمت تهران محسوب می‌شود. هر واحد شامل چهار حجره است و تعداد حجره‌‏ها جمعاً به ۳۲ واحد می‏‌رسد. سالن اجتماعات مدرسه در زیرزمین واقع شده که قسمتی از آن به صورت موقت به عنوان سالن ورزشی مورد استفاده قرار می‏‌گیرد».

صدیقی در سال‌های اخیر بارها مردم ایران را به صبر کردن از طریق «نماز خواندن و روزه گرفتن» در برابر مشکلات شدید اقتصادی فرا ‌خوانده است.

اما برخی رسانه‌های ایران نوشته‌اند «چگونه می‌توان از فردی که خودش حوزه علمیه مجلل دارد، توقع داشت مشکلات مردم را بفهمد».

رادیو فردا