جنگ غزه؛ جزییات یک «توافق نانوشته»

روزنامه اعتماد

به گفته دو مقام ارشد دولت بایدن، مذاکره‌کنندگان امریکایی در مسیر توافق برای کاهش تنش، پیشرفت‌هایی حاصل شده است؛ توافقی که براساس آن اسراییل عملیات نظامی علیه حماس در غزه را به مدت دو ماه در ازای آزادی بیش از ۱۰۰ اسیر اسراییلی متوقف می‌کند که در حمله ۷ اکتبر حماس به اسراییل اسیر شده‌اند.

این مقامات که نخواستند نام‌شان فاش شود تا بتوانند در مورد مذاکرات حساس صحبت کنند، روز شنبه گفتند که شروط نوظهور این توافق که هنوز فاش نشده در دو مرحله اجرا می‌شود؛ در مرحله اول، نبرد متوقف خواهد شد تا زنان، سالخوردگان و اسرای مجروح اسراییلی باقی‌مانده در دست حماس آزاد شوند. اسراییل و حماس سپس درنظر خواهند داشت جزییات را در طول ۳۰ روز اول وقفه، برای مرحله دومی بررسی کنند که در چارچوبش سربازان اسراییلی و غیرنظامیان نیز آزاد خواهند شد.

توافق جدید همچنین از اسراییل می‌خواهد تا اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه بیشتری را به غزه بدهد. درحالی که توافق پیشنهادی به جنگ پایان نمی‌دهد، مقامات امریکایی امیدوارند که چنین دستاوردی بتواند زمینه را برای راه‌حلی بادوام جهت مناقشه فراهم کند.

کانال‌های محرمانه

نیویورک تایمز برای اولین‌بار روز شنبه گزارش داد که پیشرفت‌هایی در راستای توافق برای توقف درگیری در ازای اسرای اسراییلی باقی مانده حاصل شده است. انتظار می‌رود بیل برنز، رییس سیا، در دیدار روز یکشنبه در فرانسه با دیوید بارنیا، رییس سازمان اطلاعات اسراییل موساد، نخست‌وزیر قطر، محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی و عباس کامل، رییس اطلاعات مصر درباره خطوط توافق نوظهور بحث کند.

به گفته سه فرد آگاه از جلسه برنامه‌ریزی شده که خواستند نام‌شان فاش نشود، تمرکز بر مذاکرات مربوط به اسرای اسراییلی است. جو بایدن روز جمعه تلفنی با عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهور مصر و شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر گفت‌وگو کرد. تماس‌ها با هر دو رهبر بر وضعیت اسرای اسراییلی متمرکز بود.

سفرای واشنگتن در پاریس و دوحه

کاخ سفید در بیانیه‌ای درباره تماس بایدن با امیر قطر اعلام کرد که هر دو رهبر تاکید کردند که معامله اسرای اسراییلی برای ایجاد یک وقفه طولانی‌مدت بشردوستانه در جنگ و اطمینان از رسیدن کمک‌های بشردوستانه نجات‌بخش بیشتر به غیرنظامیان نیازمند در سراسر غزه، اهمیت دارد.

آنها بر فوریت این وضعیت تاکید کرده و از همکاری نزدیک بین تیم‌های خود برای پیشبرد بحث‌های اخیر استقبال کردند. پس از اینکه برت مک گورک، مشاور ارشد کاخ سفید، این هفته برای گفت‌وگو در مورد وضعیت تبادل اسرا به خاورمیانه سفر کرد، برنز برای گفت‌وگوهای سطح بالا به فرانسه می‌رود. اگر برنز پیشرفتی را در مذاکرات خود در فرانسه ببیند، بایدن ممکن است مک گورک را سریعا به خاورمیانه بازگرداند تا برای تکمیل توافقی جدید تلاش کند.

مک گورک در جریان گفت‌وگوهای خود در این هفته همچنین زمینه را برای سفر دیگر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه به منطقه فراهم کرد که می‌تواند پنجمین سفر بلینکن به خاورمیانه از زمان آغاز جنگ اسراییل و حماس در ماه اکتبر قلمداد شود.

بایدن، هدف انتقاد خودی‌ها

کاخ سفید و سیا هنوز علنا ملاقات برنز در فرانسه را تایید نکرده‌اند و مقامات دولت بایدن ابراز امیدواری کرده‌اند که بتوان به سرعت به توافق رسید. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی روز جمعه به خبرنگاران گفت که نباید منتظر هیچ تحول قریب‌الوقوعی بود. بایدن و دستیارانش به ‌شدت از این مساله آگاه هستند که افزایش تعداد کشته‌شدگان فلسطینی و رنج گسترده در غزه، برخی از متحدان دموکراتش را ناامید می‌کند؛ همان‌هایی که می‌خواهند بایدن اسراییل را برای پایان دادن به جنگ تحت فشارهای بیشتری قرار دهد.

دموکرات‌ها در میشیگان به کاخ سفید هشدار داده‌اند که مدیریت بایدن در مناقشه اسراییل و حماس می‌تواند به قیمت پایان حمایت جامعه عرب امریکایی این ایالت برای تحت تاثیر قرار دادن نتیجه انتخابات ۲۰۲۴ تمام شود. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل بارها تاکید کرده است که تا پیروزی کامل بر حماس به حملات خود ادامه دهد.

نتانیاهو با فشار فزاینده‌ای از سوی خانواده‌های بسیاری از اسرای اسراییلی مواجه شده است که خواهان توافق برای آزادی عزیزان خود هستند. حماس در حمله ۷ اکتبر به اسراییل بیش از ۲۵۰ اسیر اسراییلی را در بند دارد.

حدود ۱۰۰ اسیر اسراییلی براساس یک توافق آتش‌بس یک هفته‌ای در نوامبر در ازای آزادی فلسطینی‌های زندانی توسط اسراییل آزاد شدند. حدود ۱۳۰ نفر همچنان در اسارت هستند، اما مرگ تعدادی از آن زمان تایید شده است. حماس پیش از این گفته بود که تنها در ازای پایان جنگ و آزادی هزاران اسیر فلسطینی، اسرای بیشتری را آزاد خواهد کرد.