پیام محرمانه واشنگتن به تهران از کانال پکن

خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی می‌گوید که چهار منبع ایرانی و یک دیپلمات آگاه به این خبرگزاری اطلاع داده‌اند که مقامات چینی از همتایان ایرانی خود خواسته‌اند تا در مهار حملات انصارالله یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ کمک کنند، در غیر این صورت خطر آسیب به روابط تجاری ایران با پکن وجود دارد.

منابع ایرانی گفتند که بحث در مورد حملات و تجارت بین چین و ایران در چندین نشست اخیر در پکن و تهران انجام شده است. رویترز نوشته است که مقام‌های ایران از ارایه جزییات درباره زمان برگزاری این نشست و شرکت‌کنندگان خودداری کردند. طبق ادعای رویترز، چین به ایران هشدار داده است اگر به هر نحوی به منافع پکن آسیب وارد شود، بر تجارت آن با تهران تاثیر می‌گذارد.

یکی از مقامات ایرانی که در جریان مذاکرات قرار گرفته است و به شرط فاش نشدن نامش به رویترز گفت که چین از ایران خواسته تا انصارالله یمن را به خویشتنداری دعوت کند. این منابع ایرانی همچنین اذعان داشتند که بحث در مورد حملات و تجارت بین چین و ایران در چندین نشست اخیر در پکن و تهران انجام شده است هر چند آنها از ارایه جزییات درباره زمان وقوع و شرکت‌کنندگان در آن خودداری کردند.

حملاتی که انصارالله یمن در حمایت از فلسطینی‌های غزه انجام می‌دهند، با ایجاد اختلال در مسیر تجاری کلیدی بین آسیا و اروپا که به ‌طور گسترده از سوی کشتی‌های چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد، هزینه حمل و نقل و بیمه را بالا برده است. این چهار منبع ایرانی گفتند، با این حال، مقامات چینی هیچ اطلاعاتی در مورد جزییات اینکه چگونه روابط تجاری پکن با ایران ممکن است تحت تاثیر حملات انصارالله قرار گیرد، ارایه نکردند.

درحالی که چین در دهه گذشته بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران بوده است، روابط تجاری دو کشور نامتعادل است. برای مثال، طبق داده‌های ردیابی نفتکش‌های شرکت تحلیل تجاری کپلر، پالایشگاه‌های نفت چین، بیش از ۹۰ درصد از صادرات نفت ایران را در سال گذشته خریداری کردند، زیرا تحریم‌های ایالات‌متحده بسیاری از مشتریان دیگر را دور نگه داشت و شرکت‌های چینی از تخفیف‌های سنگین سود بردند. با این حال، به عقیده کارشناسان حوزه انرژی، نفت ایران تنها ۱۰ درصد از واردات نفت خام چین را به خود اختصاص می‌دهد و پکن مجموعه‌ای از تامین‌کنندگان انرژی دارد که می‌توانند کمبودها را از جاهای دیگر برطرف کنند.

منابع ایرانی گفتند که پکن به صراحت اعلام کرده است که اگر به کشتی‌های مرتبط با چین آسیب وارد شود، یا منافع این کشور به هر نحوی تحت تاثیر قرار گیرد، از تهران بسیار ناامید خواهد شد. یکی از این مقامات ایرانی اذعان داشت، درحالی که چین برای ایران مهم است، تهران در غزه، لبنان، سوریه و عراق، به جز انصارالله در یمن، متحدانی دارد و اتحادها و اولویت‌های منطقه‌ای‌اش نقش عمده‌ای در تصمیم‌گیری این بازیگر خواهد داشت.

وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسشی درباره دیدار با مقام‌های ایران برای بحث در مورد حملات دریای سرخ، گفت: چین دوست صمیمی کشورهای خاورمیانه است و متعهد به ارتقای امنیت و ثبات منطقه و به دنبال توسعه و رفاه مشترک است. این نهاد به رویترز گفته است که چین قویا از کشورهای خاورمیانه در تقویت استقلال راهبردی خود و اتحاد و همکاری برای حل مسائل امنیتی منطقه حمایت می‌کند. از سوی دیگر، مقام ارشد ایرانی به رویترز گفت که اگرچه مقامات چینی نگرانی‌های خود را به‌ طور کامل در این دیدارها مورد بحث قرار دادند، آنها هرگز به هیچ درخواستی از سوی واشنگتن اشاره نکردند.

احسان‌ پناه‌بر  / روزنامه اعتماد