توافق آمریکا با ایران برای آزادی چند زندانی آمریکا

رسانه‌های آمریکایی از جمله «سی‌ان‌ان» و «نیویورک تایمز» از توافق آمریکا و ایران برای آزادی چند زندانی دو تابعیتی خبر دادند. در ازای آزادی ۵ زندانی دو تابعیتی، جمهوری اسلامی به ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های خود دسترسی پیدا می‌کند. این پول‌ها برای اهداف بشردوستانه هزینه خواهد شد.

شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از مشاور حقوقی یکی از زندانیان دو تابعیتی در ایران اعلام کرد که  چهار زندانی دو تابعیتی از زندان اوین به حبس خانگی در یکی از هنل‌های تهران منتقل شده‌اند.

گفته می‌شود سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز و دو شهروند دیگر آمریکا که هویتشان فاش نشده، از زندان اوین به یکی از هتل‌های تهران منتقل شده‌اند.

نیویورک تایمز نوشته زندانی پنجم که یک زن است، پیش‌تر آزاد شده و در حال حاضر در مراقبت خانگی به سر می‌برد.

وکیل خانواده نمازی گفته که آنها توانسته‌اند حضور تصویری سیامک نمازی و یکی دیگر از زندانیان دو تابعیتی را در بیرون از زندان تایید کنند.

نیویورک‌تایمز نیز با اعلام اینکه ایالات متحده به توافقی با ایران برای آزادی آمریکایی‌های زندانی در ایران دست یافت، نوشت: در ازای دسترسی تهران به ۶ میلیارد دلار برای اهداف بشردوستانه و آزادی چند ایرانی زندانی توسط ایالات متحده، پنج زندانی آمریکایی در نهایت اجازه خروج از ایران را خواهند داشت.

گفته می‌شود حدود ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در کره جنوبی به حسابی در بانک مرکزی قطر منتقل خواهد شد. این پول با کنترل دولت قطر، برای خریدهای بشردوستانه مانند دارو و غذا استفاده خواهد شد.

ایران دسترسی مستقیم به این پول ندارد و تنها می‌تواند سفارش غذا، دارو و برخی تجهیزات پزشکی را به قطر ارسال کند. بانک قطری هزینه کالا را پرداخت می‌کند و شرکت‌های قطری آنها را به ایران تحویل می‌دهند.

واکنش آمریکا به تغییر وضعیت زندانیان دو تابعیتی

آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، خبر انتقال «پنج زندانی» آمریکایی ایرانی از زندان اوین به حبس خانگی را «گامی امیدوارکننده» خواند.

او ضمن ذکر نام‌های سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی گفت: دو آمریکایی دیگر هم که اصلا نباید بازداشت می‌شدند، فعلا ترجیح می‌دهند هویت‌شان ناشناس بماند.

آدرین واتسون تاکید کرد که دولت جو بایدن همچنان از نزدیک، شرایط آنها را رصد می‌کند و «البته تا بازگشت همه آنها به ایالات متحده آرام نخواهیم گرفت.»

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید با اشاره به تداوم مذاکرات «ظریف و حساس» برای آزادی نهایی این شهروندان آمریکایی، از ارائه جزئیات درباره وضعیت آنها در حبس خانگی و یا تلاش‌های دولت بایدن برای تضمین آزادی‌شان خودداری کرد.

امروز هم‌چنین رسانه‌های وابسته به نهادهای امنیتی از اخراج فردی به نام «منیره بصیر» از ایران خبر دادند. منیره ترز بصیر، شهروند دو تابعیتی و کارشناس ارشد صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در ایران بود.

هنوز روشن نیست او نیز در شمار زندانیان دو تابعیتی است که طبق توافق آمریکا و ایران از زندان آزاد می‌شود یا نه.

منیره ترز بصیر، کارشناس صندوق جمعیت سازمان ملل و مامور خدمت در ایران، در آبان ماه سال گذشته در بحبوحه اعتراضات سراسری در ایران از سوی اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و سپس به زندان اوین منتقل شده بود.

خبرگزاری امنیتی فارس به نقل از «یک مقام آگاه امنیتی» درباره علت بازداشت خانم بصیر نوشته است: «منیره ترز بصیر یکی از عناصر اصلی، با سابقه و دو تابعیتی شبکه تحدید نسل ایران که رابط اصلی شبکه معاند بین‌المللی با شبکه نفوذ داخلی بود و سالها در قالب صندوق جمعیت سازمان ملل (UNFPA) پروژه‌های ضد جمعیتی را در کشور پیش می‌برد، در آبان ماه سال گذشته و همزمان با اغتشاشات «زن، زندگی، آزادی» توسط سازمان اطلاعات سپاه، جلب و به زندان اوین منتقل گردید.»

نگاهی به وضعیت برخی از زندانیان دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی

عماد شرقی: او روز سوم اردیبهشت ١٣٩٧ با اتهام‌هایی چون «جاسوسی و برهم زدن امنیت ملی» در زندان اوین زندانی شد. این بازرگان و سرمایه‌گذار ایرانی-آمریکایی که پس از هشت ماه از همه اتهامات تبرئه و آزاد شد، بار دیگر بازداشت و به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

در اردیبهشت امسال همزمان با پنجمین سال حبس عماد شرقی، مقامات ارشد آمریکایی از جمله رابرت مالی، نماینده ویژه پیشین در امور ایران؛ رابرت منندز، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا؛ سناتور جیم ریش، عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنا؛ و ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، خواستار آزادی فوری این شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی شدند.

همسر و دو دختر عماد شرقی طی ماه‌های اخیر بارها خواهان دیدار با جو بایدن شده‌ بودند. خانواده عماد شرقی به همراه خانواده دیگر شهروندان ایرانی-آمریکایی زندانی توسط جمهوری اسلامی روز ۱۳ اردیبهشت سال جاری با تجمع در مقابل کاخ سفید، از رئیس جمهوری آمریکا خواستند آزادسازی عزیزان‌شان از بند در جمهوری اسلامی را در اولویت قرار دهد.

ندا شرقی، خواهر عماد شرقی، که در این تجمع حضور داشت، در مصاحبه‌ای با بخش فارسی صدای آمریکا از ایجاد کارزار«خانواده ما را به خانه بازگردانید» خبر داد. او گفت: «قرار است با کمک جمعی از گروگان‌های آزاد شده آمریکایی، گروگان‌های ایرانی آمریکایی محبوس در زندان‌های جمهوری اسلامی را به مردم و رسانه‌های آمریکا معرفی و تلاش کنیم تا با رییس جمهور بایدن دیدار کنیم.»

سیامک نمازی: این تاجر ایرانی-آمریکایی در ٢١ مهر ۱۳۹۴ از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شد. باقر نمازی، پدر سیامک نمازی، نیز در ٣ اسفند همان سال و هنگام ورود به ایران برای بازدید از پسرش بازداشت شد.

سیامک و باقر در ۲۷ مهر ۱۳۹۵ به اتهاماتی همچون همکاری با یک دولت خارجی به ۱۰ سال زندان محکوم شدند. باقر نمازی که هنگام بازداشت ٧٩ ساله بود، در مهرماه سال گذشته و در سن ٨۵ سالگی، پس از شش و نیم سال حبس، اجازه خروج از ایران را کسب کرد.

سیامک که هم‌اکنون ۵٢ سال سن دارد و بیش از هر شهروند ایرانی-آمریکایی در زندان بوده است، زمستان سال گذشته در هفتمین سالگرد حبس خود در ایران به مدت یک هفته دست به اعتصاب غذا زد.

او پس از شکستن اعتصاب غذای خود، در گفت‌وگویی با شبکه خبری سی‌ان‌ان، از جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، خواست صدای او و دیگر زندانیان ایرانی-آمریکایی را بشنود.

مراد طاهباز: این تاجر و فعال محیط زیست ۶۷ ساله ایرانی-آمریکایی که دارای شهروندی بریتانیا نیز است، در بهمن ۱۳۹۶ بازداشت شد.

آقای طاهباز در بهمن ١٣٩٨ به اتهاماتی همچون همکاری با آمریکا، به ۱۰ سال زندان محکوم شد. همزمان با آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری در اسفند ۱۴۰۰، مراد طاهباز نیز به طور موقت به مدت ۴۸ ساعت از زندان آزاد و سپس به زندان بازگردانده شد.

تارا طاهباز، دختر مراد طاهباز، در اوایل اردیبهشت سال جاری به خبرگزاری رویترز گفت پدرش به سرطان پروستات مبتلا است و سه بار در زندان به کرونا مبتلا شده است.

رکسانا طاهباز، دیگر دختر مراد طاهباز، نیز سال گذشته در گفت‌وگویی با روزنامه گاردین گفته بود وزارت خارجه بریتانیا، پدر و خانواده او را فراموش کرده است.

شهاب دلیلی: این شهروند ایرانی دارای اقامت دائم آمریکا از سال ۱۳۹۵ هنگامی که برای خاکسپاری پدرش به ایران بازگشته بود، در ایران زندانی شد.

همسر آقای دلیلی در مصاحبه‌ای که فروردین سال گذشته با بخش فارسی صدای آمریکا انجام داد، گفته بود: شهاب بنا به اتهاماتی همچون همکاری با دولت‌های خارجه به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.

او در این گفت‌وگو در توضیح سکوت طولانی مدت خود درباره حبس آقای دلیلی گفت امیدوار بود با این کار خود به تغییر حکم یا تخفیف در محکومیت همسرش کمک کند.

ناظران امور ایران می‌گویند که جمهوری اسلامی با بازداشت شهروندان کشورهای دیگر، به ویژه دوتابعیتی‌ها، قصد دارد از آنها برای چانه‌زنی‌ در روابط خود با دیگر کشورها استفاده کند و در عمل، آنها را با اتهامات دروغین به گروگان می‌گیرد.

بسیاری از کشورهای غربی از جمله مقامات ایالات متحده بارها به شهروندان دو تابعیتی هشدار داده‌اند که با توجه به اقدامات جمهوری اسلامی، سفر به ایران مخاطره‌آمیز است و از آنها خواسته‌اند با سفر به ایران، حتی برای دید و بازدیدهای خانوادگی، خود را به خطر نیندازند.

منابع گزارش: شبکه‌های اجتماعی،‌ خبرگزاری فارس، صدای آمریکا