پیام‌های یک شورش ناتمام در روسیه

در یک ۲۴ ساعت فوق‌العاده، یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدور واگنر، پس از متهم کردن رهبری نظامی روسیه به کشتن نیروهایش، به سربازان خود دستور داد تا برای “انتقام” به سمت مسکو حرکت کنند. شنبه شب، اولین کودتای مسلحانه این کشور در چند دهه اخیر، به طور ناگهانی به پایان رسید و پریگوژین اعلام کرد که نیروهایش برای جلوگیری از “خونریزی در روسیه” به پایگاه‌های خود بازخواهند گشت.

پریگوژین چگونه ارتش خصوصی ایجاد کرد؟
پریگوژین، واگنر را در طول سال‌ها مداخله در سراسر آفریقا، خاورمیانه و اخیراً اوکراین به یک نیروی قدرتمند تبدیل کرد. سوریه اولین جایی بود که مردان پریگوژین خود را به عنوان یک نیروی جنگی قدرتمند تثبیت کردند و نقش برجسته‌ای را در حمایت مسکو از بشار اسد ایفا کردند.

آنها الگویی را تعریف کردند که دوباره در اوکراین اجرا می‌شود: بدون ترس از مجازات دست به هر حرکتی می‌زنند، به جنایات جنگی متعدد متهم شده‌اند و در سایه رهبری مردی که از قربانی کردن مردان خود نمی‌ترسد،  خسارت‌های سنگینی هم دیده‌اند.

نیروهای واگنر پس از سوریه در سراسر آفریقا در مأموریت‌هایی که به نفع روسیه بود، از جمله در مالی، جمهوری آفریقای مرکزی و سودان جنگیدند. به گفته تحلیلگران اطلاعاتی غربی، سال گذشته به پریگوژین اجازه داده شد در زندان‌ها عضوگیری کند و تعداد سربازانش را به حدود ۵۰۰۰۰ نفر برساند.

واگنر چه منابع و پشتوانه‌ای دارد؟
شخصیت و شیوه عملکرد پریگوژین سال‌ها تنش‌ها را با ارتش روسیه دامن زد، اما این اختلاف در ماه‌های اخیر عمیق‌تر شد. او در یک کارزار تبلیغات عمومی، ژنرال‌های ارشد ارتش را متهم کرد که سربازانش را از مهمات و سایر تدارکات محروم نگاه می‌دارند تا بمیرند. نقش مهم رزمی جنگنده‌های واگنر در اوکراین، به‌ویژه در نبرد سخت برای تصاحب باخموت، به این معنی است که آنها سلاح‌ها و خودروهای زرهی دارند. بعید است که جنگجوهای واگنر، با وجود تمام تجربه و انضباط خود، بتوانند به طور نامحدود در برابر قدرت کامل ارتش روسیه مقاومت کنند.

شاید پریگوژین، که روابط بهتری با برخی از ژنرال‌ها دارد، امیدوار بوده که برخی از ژنرال‌ها از ارتش جدا شوند یا آنها که به دلیل فساد و سایر ناکامی‌ها به اصطلاح از زین پایین افتاده‌اند در حاشیه ایستاده و مزاحم مبارزه او با ارتش نشوند.

این تحول برای اوکراین چه معنایی دارد؟
آگاهی از پیامدهای گسترده‌تر تحول اخیر در روسیه غیرممکن است، اما شورش – هرچند کوتاه مدت – احتمالاً به نفع اوکراین خواهد بود. با تشدید ضد حمله کی‌یف، تمرکز، تسلیحات و نیروها از خط مقدم منحرف شدند. پریگوژین گفته بود که نمی‌خواهد تلاش‌های جنگی آسیب ببیند، اما ژنرال‌های روسیه مجبور شدند - حداقل به طور موقت - روی رویدادهای داخلی حتی اگر محدود باشد تمرکز کنند.

پیام تحول اخیر برای فراتر از اوکراین چیست؟
واگنر ابزار مفیدی برای سیاست خارجی روسیه و پیشبرد قدرت آن بود. نیروهای واگنر از متحدان روسیه حمایت می‌کنند و هشداری برای کسانی هستند که به پیام‌های مسکو توجه نمی‌کنند.

بعید است که پوتین - حتی اگر تصمیم بگیرد پیام‌های این شورش را نادیده بگیرد -  بتواند فوراً برای این نیروی مزدور، جایگزینی پیدا کند. رهبران خارجی که به حمایت واگنر متکی بودند احتمالاً در حال ارزیابی مجدد وضع امنیتی خود هستند.

گاردین / جماران

***

ولادیمیر پوتین دست از سر خائن ها برنمی‌دارد

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از جنگ داخلی با گروه شبه‌نظامی واگنر عقب نشینی کرده اما کارشناسان هشدار می دهند که خطر تمام نشده است.

در طول یک روز و نیم ، روسیه با تهدید واقعی یک شورش مسلحانه روبرو شد و رئیس جمهور ولادیمیر پوتین متعهد شد که مبارزان واگنر را که به سمت مسکو حرکت می کردند و شهرهایی را هم در طول مسیر اشغال می‌کردند مجازات کند. ناگهان توافقی میان کرملین و واگنر با وساطت بلاروس شکل گرفت تا بحران را با همان سرعتی که شکل گرفته بود خنثی کند. با وجود پایان ظاهری ماجرا، بسیاری از مسائل حل‌نشده باقی مانده‌اند و  کارشناسان هشدار می دهند که این شورش نادر به این سرعت و بدون عواقب ناپدید نخواهد شد.

پوتین اکنون باید عواقب جدی ترین چالش برای قدرت خود را از زمانی که در سال ۲۰۰۰ به قدرت رسید، پشت سر بگذارد. یوگنی پریگوژین، رئیس گروه شبه نظامی واگنر، ظاهراً سالم به بلاروس فرستاده می‌شود، اما او مجموعه‌ای از حوادث را پشت سر خود ثبت کرده که در قبلا هرگز رخ نداده بود.

آینده پریگوژین و واگنر چیست؟
در حال حاضر تعداد پرسش‌های بی‌پاسخ بسیار است. پرسش‌هایی مانند اینکه چه اتفاقی برای نقش پریگوژین در جنگ واگنر و اوکراین خواهد افتاد، و اینکه آیا همه جنگجوهای او با ارتش روسیه قرارداد خواهند داشت یا خیر. سخنگوی کرملین روز شنبه گفت که “نمی‌تواند پاسخ دهد” که پریگوژین در بلاروس چه موضعی خواهد گرفت. خود پریگوژین نیز جزئیات کمی در مورد توافق خود برای توقف پیشروی در مسکو ارائه کرده است.

مایک لیونز، سرگرد بازنشسته ارتش ایالات متحده روز شنبه گفت که گروه واگنر “یک شرکت جنگی مستقل” با شرایط متفاوت از ارتش روسیه است. برای مثال، جنگنده‌های واگنر بهتر از ارتش تغذیه می‌شوند - به این معنی که یکسان سازی کامل دشوار خواهد بود.

او افزود: «شاید برخی از آنها از واگنر جدا شوند. آنها به پریگوژین وفادارند، نه به روسیه و  نه به مأموریت جنگ در اوکراین. من فکر می‌کنم ما سؤالات زیادی داریم که در حال حاضر به آنها پاسخ داده نشده است.»

به گفته کارشناسان، خطر برای رئیس واگنر نیز تمام نشده است چرا که پوتین افراد خائن را نمی‌بخشد. جیل دوگرتی، رئیس سابق دفتر سی‌ان‌ان در مسکو و کارشناس قدیمی در امور روسیه در این‌باره می‌گوید: حتی اگر پوتین بگوید «پریگوژین، تو به بلاروس برو»، او همچنان یک خائن است و من فکر می‌کنم پوتین هرگز او را نخواهد بخشید. ممکن است شاهد «کشته شدن پریگوژین در بلاروس» باشیم – اما این یک معضل سخت برای مسکو است زیرا تا زمانی که پریگوژین از نوعی از حمایت برخوردار باشد، صرف نظر از اینکه کجاست، تهدیدی است».

این تحولات برای پوتین چه معنایی دارد؟
پوتین اکنون با مشکلات واقعی مواجه است. کارشناسان متعددی به سی ان ان گفتند که در حالی که رئیس جمهور روسیه از بن بست جان سالم به در برد، اما اکنون ضعیف به نظر می رسد - نه تنها برای جهان و دشمنانش، بلکه برای مردم و ارتش خودش. اگر در مسکو منتقدان و رقبای پوتین وجود داشته باشند از این پس از هر فرصتی برای تضعیف موقعیت پوتین استفاده می‌کنند که همین مسئله می‌تواند خطرآفرین باشد.

دوگرتی می‌گوید: «اگر من جای پوتین بودم، نگران این بودم که مردم در خیابان‌های روستوف هنگام خروج  نیروهای واگنر آنها را تشویق می‌کردند».

یک ویدئو که توسط CNN تعیین و تأیید شده است، جمعیتی را نشان می‌دهد که هنگام خروج وسیله نقلیه پریگوژین او را تشویق می‌کنند. وقتی یکی از افراد حاضر در جمعیت نزدیک شد و با پریگوژین دست داد، خودرو متوقف شد.

دوگرتی می‌گوید: « چرا روس‌های معمولی در خیابان مردمی را تشویق می‌کنند که سعی کردند کودتا کنند؟ این تشویق جز این است که شاید مردم هم نیروهای واگنر را دوست دارند یا از آنها حمایت می‌کنند؟  هر چه که باشد، واقعاً خبر بدی برای پوتین است.»

سی‌ان‌ان / جماران