اروپا سازوکار ماشه را علیه ایران فعال کند

گروهی از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا با ارسال نامه به رهبران آلمان، بریتانیا و فرانسه خواهان فعال‌ شدن فوری «سازوکار ماشه» در مورد ایران شدند.

نشریه جوئیش اینسایدر که نسخه‌ای از نامه را رؤیت کرده، روز جمعه، ۱۹ خرداد، نوشت نامه با امضای نمایندگان از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات برای صدراعظم آلمان، نخست ‌وزیر بریتانیا و رئیس‌ جمهور فرانسه ارسال شده است.

قانون‌گذاران در نامه خود نوشته‌اند: «همان ‌گونه که کشورهای بزرگ ما بارها مشاهده کرده‌اند، مماشات با کشورهای متخاصم منجر به صلح نمی‌شود بلکه تهدیدهای بزرگ‌تری برای صلح و امنیت بین‌المللی ایجاد می‌کند.

سه کشوری که نامه روز ۱۸ خرداد برای سران آن‌ها ارسال شده، اعضای غربی باقی‌مانده در برجام هستند. از واکنش احتمالی رهبران دولت‌های برلین، لندن و پاریس به این نامه هنوز خبری منتشر نشده است.

گروه نمایندگان امضاکننده نامه نوشته‌اند: «ایران به روشنی به تعهدات خود در زمینه منع اشاعه تسلیحاتی عمل نکرده و زمان برای محدود کردن جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران در حال از دست رفتن است.»

این نامه افزود: ایران حدود چهار سال است که عمل کردن به تعهدات مهم خود بر اساس برجام را متوقف کرده، به توسعه برنامه هسته‌ای خود ادامه داده و تمامی پیشنهادات دیپلماتیک را رد کرده است.

قانون‌گذاران آمریکایی تاکید کرده‌اند که پیشرفت‌های ایران در بهره‌برداری از سانتریفیوژهای نسل جدید و دستیابی به اورانیوم غنی‌شده در سطح نزدیک به مصارف تسلیحاتی «برگشت‌ناپذیر است».

به باور این گروه از نمایندگان مجلس در واشینگتن، حتی اگر مذاکراتی با ایران برای دستیابی به توافق جدید در جریان باشد، دادن امکان به تهران برای حفظ «بند غروب» که در برجام اولیه در نظر گرفته شده بود، «هر توافق جدیدی را بی‌ارزش‌ می‌کند».

۳۲ عضو جمهوری‌خواه و سه نماینده دموکرات ادامه برنامه هسته‌ای ایران را «تهدید برای اسرائیل و منطقه» نامیدند.

کلودیا تنی، یکی از امضاکنندگان نامه و عضو جمهوری‌خواه به جوئیش اینسایدر گفت: اکنون زمان اقدام «جسورانه و قاطع» در برابر ایران فرارسیده است. او افزود: بازگرداندن تحریم‌های لغوشده پیشین علیه ایران «پیامی روشن» را به ایران ارسال می‌کند که «اخاذی هسته‌ای» برایش «عواقب وخیم» دارد.

جاش گوتایمر، نماینده دموکرات و حامی «برتری نظامی اسرائیل» در منطقه نیز به این نشریه گفت: «لغو تحریم‌ها علیه ایران سبب شد که فعالیت‌های شرورانه ایران در سطح جهانی گسترش یابد.»

او اظهار داشت: ایران فعالانه یک شبکه قوی جهانی از نیروهای نیابتی تروریستی خود را در اروپا، آمریکای لاتین، آفریقا و آمریکا تأمین مالی کرده است. این نماینده افزود: زمان کشورهای اروپایی «رو به اتمام است» و باید اجرایی کردن «تحریم‌های فوری» را بررسی کنند.

به ‌نوشته جوئیش اینسایدر، همزمان یک نامه دیگر با حمایت ایپک، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل، در روزهای جاری به اعضای مجلس نمایندگان و سنا ارائه شده که از رئیس‌جمهور آمریکا می‌طلبد در صورت افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران و رسیدن آن به ۹۰ درصد، آلمان، بریتانیا و فرانسه را فرا بخواند تا سریعا «مکانیسم ماشه» در مورد ایران را فعال کنند.

سازوکار «ماشه» بر اساس برجام، توافقی که در تیر سال ۱۳۹۴ میان ایران و شش قدرت جهانی امضا شد، تأکید دارد که در صورت عدم همکاری ایران در زمینه‌هایی که ممکن است طرف‌های دیگر پیمان از آن شاکی شوند و راه‌حلی برای آن به دست نیاید، کافی است که یکی از این کشورها به شورای امنیت رجوع کرده و خواهان بازگشت تحریم‌های سازمان ملل شود.

نامه با امضای ۳۵ نماینده کنگره به سران سه کشور اروپایی طرف برجام در شرایطی ارسال شده که در دوره اخیر زمزمه‌هایی از مذاکرات غیرمستقیم و برخی تماس‌ها میان آمریکا و ایران برای احیای برجام مطرح بوده است.

کاخ سفید در روزهای گذشته در واکنش به انتشار گزارش‌هایی در زمینه کوشش‌های پشت پرده برای دستیابی به توافق تازه با ایران آن را رد کرد، اما همزمان با تکذیب کاخ سفید، نخست‌وزیر اسرائیل که دولت او به‌شدت از این گزارش‌ها ناراضی است، به شبکه اسکای‌نیوز گفت هیچ توافقی از نظر اسرائیل قابل قبول نیست و دست دولت او برای اقدام در برابر ایران را نخواهد بست.

سه قدرت اروپایی از زمان خروج آمریکا از برجام در بهار پنج سال پیش، درخواست‌های متعدد سیاستمداران آمریکایی و حامیان اسرائیل را برای احیای سازوکار ماشه رد کرده بودند. اما در شرایط فعلی تنها پنج ماه تا پایان «بند غروب» باقی مانده است.

بر اساس برجام اولیه، «بند غروب» که موعد انقضای تحریم‌های سازمان ملل علیه برنامه‌های موشکی و پهپادی ایران است، مهر ۱۴۰۲ به پایان می‌رسد.

پس از انقضای «بندغروب»، ایران می‌تواند در زمینه موشکی و پهپادی تحقیق و توسعه بیشتری انجام دهد و دست بازتری در صادرات و واردات فناوری این دو عرصه داشته باشد.

سیاستمداران آمریکایی مخالف برجام، با تکیه به نزدیک بودن موعد انقضای «بند غروب» تلاش برای جلوگیری از لغو تحریم‌ها در ارتباط با برنامه‌های موشکی و پهپادی ایران را افزایش داده و از جمله به عواقب تجهیز پهپادی روسیه از سوی ایران در جنگ جاری این کشور در اوکراین اشاره می‌کنند.

دولت تهران هفته گذشته در ارتباط با احتمال جلوگیری از لغو تحریم‌ها در زمینه‌های موشکی و پهپادی، اعلام کرد اگر «طرف‌های مقابل دچار خطای محاسباتی شوند... به صورت واضح می‌دانند که واکنش ایران چه خواهد بود». با این حال، هشدار ایران به اقدامات مشخص احتمالی و گزینه‌هایی که تهران در برابر خود دارد، اشاره نکرده است.

رادیو فردا