احساس خطر و ارائه تصویری نرم‌تر به غرب

بیژن اشتری

جمهوری اسلامی همواره شامه تیزی برای تشخیص خطر داشته و توان بالایی برای صیانت نفس. هر گاه موجودیت این سامانه سیاسی- نظامی به خطر افتاده و با تهدیدات  اگزیستانسیال جدی مواجه شده مکانیسم‌های عملگرایانه‌اش تقریبا به‌صورت اتوماتیک به کار افتاده.

دقیقا بیست سال پیش، مقارن با حمله نظامی آمریکا  به عراق تحت حاکمیت صدام حسین، جمهوری اسلامی با یک تهدید حیاتی جدی روبرو شد. جرج بوش رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی سالیانه‌اش ایران اسلامی را در کنار عراق و کره‌شمالی ‘محور شرارت’ نامیده بود. توپ امریکایی‌ها چنان پر بود که حاکمان تهران‌نشین به رغم همه شاخ و شانه کشیدن‌های قبلی علیه ‘شیطان بزرگ’ دچار وحشت سرنگونی شدند.

آن‌ها گمان می‌کردند که آمریکایی‌ها بلافاصله پس از یکسره کردن کار صدام، لشکرهای خود را به سمت تهران روانه خواهند کرد. وحشت به‌قدری شدید بود که سران حکومت دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور آمریکا بنویسند و به او اطمینان دهند که دست از سیاست‌های تهاجمی خود برداشته‌اند و آماده هرنوع  همکاریند.

این نامه سپس تحویل سفیر سوئیس در تهران شد تا به دست مقامات آمریکایی برسد. در این نامه جمهوری اسلامی قول داده بود که فعالیتهای اتمی‌اش را کاملا زیر نظر آژانس قرار بدهد، به گروه‌های فلسطینی هیچگونه کمک مالی نکند، به برقراری امنیت در عراق کمک کند و با دولت آمریکا در زمینه مبارزه با تروریسم همکاری اطلاعاتی بکند. آقای صادق خرازی بعدها اذعان کرد ‘احتمال داشت آمریکا به ما حمله کند لذا به پیشنهاد من دولت نامه‌ای به آمریکا نوشت.’

باری، حالا نیز جمهوری اسلامی با وضع مشابهی روبروست و احساس می‌کند حلقه محاصره‌اش تنگ‌تر از هر زمان دیگری شده است. حضرات با همان شامه خطاناپذیرشان پی برده‌اند که غربی‌ها و متحدان ریز و درشتشان، در تدارک تهاجمی همه‌جانبه هستند. بهانه‌های اصلی این تهاجم مبتنی بر دو محور اتمی و نقض حقوق بشر است.

مکانیسم صیانت نفس نظام به کار افتاده تا این بهانه‌‌ها خنثی شود. زندانیان سیاسی در اولین اقدام آزاد شده‌اند و رئیس جمهور نظام امروز وعده‌ی ‘ایجاد تسهیلات بی‌سابقه برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور و رفع محدودیت حتی برای آن دسته از ایرانیانی که در مقاطعی مرتکب اقدامات خلاف قانون شده‌اند’ را داده و همزمان در جمع سفرای خارجی ساکن تهران اعلام کرده ‘ما آماده نهایی کردن مذاکرات اتمی هستیم.’

سهل‌گیری‌های بیشتر درباره زنان بی‌حجاب، چنانکه در تظاهرات امروز شاهدش بودیم و سهل‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی احتمالی بعدی، صرفا در حکم یک واکنش تدافعی بقامحور علیه این هجوم قریب‌الوقوع است.

تلگرام نویسنده