جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ -
Friday 17 May 2024
|
روزنامه اعتماد / شهاب شهسواری
گزارش «اعتماد» از تصمیمهایی که در نشستی بدون حضور امیرعبداللهیان در اردن گرفته شد
پایان اجلاس هفته گذشته کنفرانس بغداد ۲ در اردن، یک غافلگیری تازه برای ایران داشت. امانوئل مکرون، رییسجمهور فرانسه در مسیر بازگشت از این کنفرانس، در مصاحبهای که با روزنامه النهار داشت، از پروژه منطقهای با پشتیبانی فرانسه پرده برداشت که به صورت خلاصه به معنای حذف ایران از معادلات منطقهای است.
رییسجمهور فرانسه مصاحبه خود را با این جمله آغاز میکند: «متقاعد شدهام که نمیتوانیم برای مشکلات لبنان، عراق و سوریه راهحلی پیدا کنیم مگر در چارچوب کاهش نفوذ منطقهای ایران.» او همچنین از برگزاری یک نشست در حاشیه کنفرانس بدون حضور مقامهای ایران و ترکیه خبر داده است که در آن در مورد پروژههای انتقال گاز، آب و برق به عراق برای کاهش وابستگی بغداد به تهران گفتوگو شده است.
البته این تنها اظهارنظر مکرون در مورد ایران بعد از کنفرانس نبود، خبرنگار خبرگزاری فرانسه به نقل از مکرون نوشته است «از ابتدا باور داشتم که مسائل لبنان، سوریه و فراتر از آن تنها در چارچوب گفتوگویی که ایران در آن حضور نداشتهباشد، قابل حل است.»
اظهارات اخیر امانوئل مکرون، یک نقطهعطف تازه در رویکرد منطقهای دولتهای غربی محسوب میشود. دولتهای غربی تا پیش از این اصرار داشتند که بحرانهای منطقه در غالب مشارکت منطقهای و میانجیگری دولتهای غربی میان ایران و کشورهای منطقه حلوفصل شود، حالا به نظر میرسد که به جای تشویق برای گفتوگو به سمت گامهای عملی روی آوردهاند تا نقش ایران را در معادلات منطقهای از گذشته کمرنگتر کنند.
صباح زنگنه، نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی معتقد است که این نوع موضعگیریها تا حدی به دلیل ضعف عملکرد دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مجال ظهور و بروز پیدا کرده است. زنگنه به «اعتماد» میگوید: «توان دیپلماسی کشورمان مقداری ضعیفتر از گذشته شده است و از فرصتها نتوانستهایم به خوبی استفاده کنیم تا شبکهای از ارتباطهای منطقهای و بینالمللی فراهم کنیم. زندگی امروز زندگی ارتباطات و همکاری جمعی است و از کار انفرادی یا کار محدود کمتر نتیجه گرفته میشود. وقتی ما نتوانیم از ظرفیتهای دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی رسانهای و دیپلماسی اجتماعی بهره بگیریم فرصت برای افرادی مانند آقای مکرون فراهم میشود تا از این خلأ بهره بگیرد و به اظهارات نسنجیده بپردازد.»
صداهای موردپسند رژیمهای خودکامه عربی
اظهارات امانوئل مکرون، پژواک صداهای مقامهای دولتهای عربی منطقه است که مدتهاست ایران را به بحرانآفرینی در منطقه متهم میکنند و از عراق و سوریه تا لبنان و یمن، ایران را به عنوان عامل بیثباتساز منطقه توصیف میکنند. امانوئل مکرون، در سخنرانی خود در کنفرانس بغداد ۲، مستقیما به نام ایران اشاره نکرده اما تلویحا همین گفتهها را بدون نام بردن از ایران تکرار کردهبود.
او در سخنرانی خود در کنفرانس تاکید کرد: «اجازه بدهید عراق راه خودش را انتخاب کند، راهی وجود دارد که به شکل هژمونی، امپریالیسم و مدلی که دیگران از بیرون تحمیل میکنند، نیست.»
دیگر رهبران عربی حاضر در کنفرانس بغداد ۲ هم بدون نام بردن از ایران و ترکیه، از ضرورت حفظ تمامیت ارضی عراق سخن گفتند. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی تاکید کرد که کشورش «هر شکل از تعرض به سرزمینهای عراق» را محکوم میکند. این اظهارات احتمالا در واکنش به حملات اخیر ایران و ترکیه علیه مواضع گروههای شبهنظامی کرد در خاک عراق عنوان شدند.
عبدالفتاح السیسی هم عراق را یک مساله عربی توصیف کرد و گفت: «موفقیت عراق، موفقیت همه کشورهای عربی است» و «هرگونه مداخله خارجی در عراق» را محکوم کرد.
این ایده رژیمهای عربی منطقه، حالا یک همراه اروپایی پیدا کرده است. در حالی که کنفرانس بغداد ۲ در ظاهر سازوکاری برای شراکت منطقهای در بهبود اوضاع عراق بود، اما آنگونه که رییسجمهور فرانسه میگوید، تعدادی از حاضران در این اجلاس برای گفتوگوهای بیشتر «حذف» شدهاند. به گفته رییسجمهور فرانسه در حاشیه کنفرانس بغداد ۲ یک نشست کوچکتر برگزار شده است که نمایندگان ایران و ترکیه در آن حضور نداشتند و در این اجلاس کوچکتر بود که «نقشه راه» برای پروژههایی که وابستگی عراق را به ایران کمتر کنند، مورد بحث قرار گرفت.
امانوئل مکرون گفته است که برنامه مشابهی نیز برای لبنان در سر دارد و قصد دارد که به زودی نشستی برای کمک به حل مساله انتخاب رییسجمهور و نخستوزیر جدید در لبنان برگزار کند. هر چند در اظهارنظرهای مکرون در مورد لبنان، اسمی از ایران برده نمیشود، اما مشخص است که او برنامهای برای دعوت از ایران در کنفرانس مورد نظرش برای حل بنبست سیاسی لبنان ندارد.
پروژههایی برای کاهش وابستگی عراق به ایران
عراق بخش بزرگی از نیازمندیهای برق و گاز طبیعی خود را از ایران وارد میکند. رییسجمهور فرانسه گفته است که قرار است از ماه آینده پروژههایی آغاز شود تا جایگزینهای تازهای برای واردات گاز طبیعی و برق مورد نیاز عراق، تامین شود. از جمله این پروژهها اتصال شبکه برق عراق به شبکه برق اردن و سپس مصر است.
رییسجمهور فرانسه تاکید کرده است که فرانسه تامین مالی این پروژهها را بر عهده گرفته است. امانوئل مکرون میگوید که حاکمان پیشین عراق برای تقویت استقلال این کشور تلاش کردند اما به گفته او «ایرانیها بین سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ صادقانه متعهد به استقلال عراق نبودند.»
وی گفته است: «پروژههای حیاتی در عراق برای تامین آب، برق، گاز طبیعی و توسعه اقتصادی وجود دارد. ما میتوانیم به این پروژهها کمک کنیم و ضروری است که آنها از وابستگی به ایران خلاص شوند. البته این کارها یکروزه انجام نمیشود.»
مکرون با توجه به نزدیک بودن حامیان نخستوزیر عراق به تهران، گفته است که صرف حضور محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق در این کنفرانس یک پیروزی بود، برگزاری کنفرانس پیروزی بود و آغاز به کار پروژهها پیروزی است.
* گزارش روزنامه اعتماد خلاصه شده است
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|