فراخوان اقدام برای توقف خشونت علیه کودکان

نامه‌ای با امضای فعالان حقوق کودک، فعالان حقوق بشر، حقوق‌دانان، روزنامه‌نگاران، هنرمندان و بسیاری از شهروندان دیگر خطاب مقام‌های مسئول در امور حقوق کودک و حقوق بشر نوشته شده و در آن خواسنار اقدام فوری برای توقف خشونت حکومت جمهوری اسلامی علیه کودکان در جریان اعتراضات در ایران شده‌اند.

امضاکنندگان نامه از اعضای کمیته حقوق کودک سازمان ملل، اعضای دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران ـ آقای جاوید رحمان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور کودکان و مناقشات مسلحانه – (خانم) ویرجینیا گامبا و اعضای گروه کاری بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل متحد، خواسته‌اند تا از تمامی ابزارهای موجود خود برای ممانعت از قتل کودکان در جریان اعتراضات سراسری، دخالت نیروهای امنیتی در پرونده‌های کودکان، توقف دستگیری کودکان در مدارس، خیابان و خانه‌ها و تهدید و آزار فیزیکی و روانی آن‌ها استفاده شود.

امضاکنندگان نامه هم‌چنین از نهادهای زیربط سازمان ملل خواسته‌اند  که تمام تلاش خود را به عمل آورند تا ضمن وادار کردن جمهوری اسلامی به آزادی فوری کودکان دستگیر شده و جلوگیری از هر گونه اعمال شکنجه بر آن‌ها، حق اعتراض مسالمت‌آمیز نوجوانان را به رسمیت بشناسد و به آن احترام بگذارد.

متن نامه:

(خطاب به:

اعضای کمیته حقوق کودک سازمان ملل؛
اعضای دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل؛
گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران ـ آقای جاوید رحمان؛
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور کودکان و مناقشات مسلحانه، خانم ویرجینیا گامبا؛
گروه کاری در دستگیری خودسرانه

اعتراضات سراسری ایرانیان به عملکرد و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران که با قتل یک زن ۲۲ ساله‌ی کرد به نام مهسا امینی توسط پلیس امنیت اخلاقی از۱۳ سپتامبر (۲۲ شهریور) آغاز شد، در روزهای اخیر همچنان ادامه داشته است. گستردگی اعتراضات در حدی بوده است که به دانشگاه‌ها و مدارس نیز کشیده شده که بر روال گذشته منجر به موارد متعددی از سرکوب و نقض حقوق کودکان و نوجوانان شده است.

در بسیاری از مدارس به خصوص دبیرستان‌های دخترانه، دانش آموزان زیادی با این اعتراضات همراه شده‌اند. بر اساس شواهد موجود، در موارد متعددی دختران مدرسه‌ای با برداشتن مقنعه، پاره کردن یا آتش زدن عکس بنیانگذار و رهبر جمهوری اسلامی از دیوارهای کلاس و کتابهای درسی، و سر دادن شعارهایی علیه حجاب اجباری و در حمایت از حقوق زنان از جمله شعار «زن،‌ زندگی، ‌آزادی»، اعتراض خود را به سرکوب حقوق و نیازهایشان فریاد زده‌اند. اما حکومت جمهوری اسلامی بدون ملاحظه حق کودکان بر شنیده شدن (ماده ۱۲) و حق مشارکت در اعتراضات (مواد ۱۳، ۱۴ و ۱۵)، عاملیت کودکان در اعتراض را نادیده گرفت و برای سرکوب آن‌ها برنامه‌ریزی کرد.

از اولین روزهای اعتراضات، شواهد فراوان و غیر قابل انکاری از حضور دانش‌آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله در بین بازداشت‌شدگان و کشته‌شدگان وجود داشته‌اند. انجمن ایرانی حمایت از حقوق کودکان در بیانیه‌ای بازداشت و سرکوب کودکان و کشته شدن حداقل ۲۸ کودک زیر ۱۸ سال را  تا تاریخ ۱۸ مهر (۱۰ اکتبر)‌ تایید کرده است. بر اساس آمار غیررسمی جمع‌آوری شده توسط نهادهای حقوق بشری دست کم ۳۰ کودک، از جمله جابر شیروزهی (۱۲ ساله)، جواد پوشه (۱۲ ساله)، سارینا اسماعیل‌زاده (۱۶ ساله)، نیکا شاکرمی (۱۷ ساله) و زکریا خیال (۱۶ ساله)  در اعتراضات اخیر علیه جمهوری اسلامی و قوانین تبعیض‌آمیز آن کشته شده‌اند. این کودکان با ابزارهای متفاوت از شلیک مستقیم به سر و سینه تا ضربات متعدد باتوم کشته شده اند. این کودکان در شهرهای مختلف و تحت شرایط گوناگون به قتل رسیده‌اند. برای نمونه: در حمله خونبار نیروهای نظامی به نمازگزاران بلوچ پس از برگزاری نماز در مسجد زاهدان در استان سیستان و بلوچستان، و در حمله نیروهای نظامی به معترضان سنندج (کردستان)، مشهد (خراسان) و تهران.

درتاریخ ۳ اکتبر (۱۱ مهر)، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به حضور نوجوانان و جوانان در این اعتراضات، از مسئولان خواست تا آن‌ها را «تنبیه» کنند. متعاقبا و به خصوص از روز ۹ اکتبر (۱۸ مهر) اخبار، ویدیوها و تصاویری از حضور ماموران لباس شخصی امنیتی، نیروهای گارد ویژه و انتظامی در داخل و بیرون مدارس منتشر شده است. انتقال کودکانی که در خیابان یا مدارس بازداشت شده‌اند، به بازداشتگاه‌های دایره مبارزه با مواد مخدر و بازداشتگاه‌های اطلاعات و اطلاعات سپاه، تنها مواردی از نقص گسترده حقوق کودکان در زمینه محرومیت آن‌ها از آزادی و نحوه دستگیری و نگهداری آن‌ها در بازداشت (ماده ۳۷) توسط نظام بوده است.
گزارش‌های دیگری از نقض حریم خصوصی آن‌ها مانند تفتیش کیف، تلفن همراه و سایر وسایل شخصی در ورودی یا داخل مدارس (ماده ۱۶) و حتی نقض حق بر آموزش (ماده ۲۸) و اخراج موقت یا دائم برخی از کودکان و تهدید سایرین خبر می‌دهد. در واکنش به این اخبار، وزیر آموزش و پرورش اخیرا در مصاحبه ای ضمن تایید بازداشت دانش آموزان، اشاره کرد که کودکان بازداشت شده به مراکز روانشناسی انتقال داده‌ شده‌اند تا “بعد از اصلاح به محیط مدرسه برگردند”.  این موضوع نیز موجب نگرانی شدید فعالان و کارشناسان را بر نقض سلامتی و آسیب دیدن روانی و جسمی کودک (ماده ۱۹) و نقض کرامت انسانی کودک در زمان بازداشت (بند ج ماده ۳۷) شده است.

اما متاسفانه این‌ها، تنها اشکال نقض حق ذاتی کودکان برای زندگی، بقا و رشد (ماده ۶) نبوده است. جمهوری اسلامی نه تنها با ایجاد شرایط شبه‌جنگی، حقوق کودکان مبنی بر محافظت شدن در برابر جنگ و آسیب‌های مرتبط به آن را به طور گسترده نقض کرده است، بلکه در بعضی از تصاویر منتشرشده از اعتراضات خیابانی در شبکه های اجتماعی، کودکانی مجهز به لباسها و ادوات نظامی را به عنوان نیروهای سرکوبگر به کار گرفته که به نظر میرسد در رده سنی زیر ۱۵ سال قرار داشته باشند (ماده ۳۸).

در این شرایط سازمان یونیسف بعد از گذشت حدود یک ماه تنها به انتشار بیانیه محافطه‌کارانه‌ای که در آن درخواست «محافظت از کودکان در برابر انواع خشونت» شده بود اکتفا کرد و تا امروز دفتر این نهاد در ایران حتی همین بیانیه‌ را هم بازنشر نکرده است. واکنش‌های محدود و محافظه‌کارانه نهادهای حقوق بشر و حقوق کودک به نگرانی‌های فعالان این حیطه و خانواده‌های کودکان آسیب‌دیده افزوده است.

ما، به عنوان جمعی از فعالان حقوق کودک (شهروندان) از شما می‌خواهیم تا از تمام ابزارهای موجود خود برای ممانعت از دخالت نیروهای امنیتی در پرونده‌های کودکان، توقف دستگیری کودکان در مدارس، خیابان و خانه‌ها و تهدید و آزار فیزیکی و روانی آن‌ها استفاده کنید. همچنین از شما میخواهیم که ضمن اقدام فوری، تمام تلاش خود را به عمل آورید تا جمهوری اسلامی را وادار سازید که ضمن آزادی فوری کودکان دستگیر شده و جلوگیری از هر گونه اعمال شکنجه بر آن‌ها، حق اعتراض مسالمت آمیز نوجوانان را به رسمیت بشناسند و به آن احترام بگذارند.

لینک بیانیه:
https://www.change.org/p/stop-systematic-violence-against-innocent-children-in-iran-immediately