یک فرد و دو سازمان حقوق بشری برندگان نوبل صلح

جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۲ میلادی که در کنفرانس خبری کمیته انتخاب جایزه نوبل صلح در اسلو پایتخت نروژ اعلام شد، به یک فرد و دو سازمان حقوق بشر تعلق گرفت.

به گزارش بی‌بی‌سی، برندگان امسال این جایزه آلس بیالیاتسکی، یک مدافع حقوق بشر از بلاروس و سازمان حقوق بشر مموریال روسیه و مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین که یک سازمان حقوق بشر اوکراینی است، هستند.

بریت ریس اندرسن، رئیس کمیته انتخاب جایزه صلح نوبل معتقد است که «برندگان به خاطر تلاش در حمایت از حقوق شهروندی» فعالیت کرده‌اند.

به گفته وی برندگان اهمیت «حق انتقاد از قدرت و حمایت از حقوق اساسی شهروندان» را نشان داده‌اند.

خانم اندرسن گفت که دریافت کنندگان همچنین به دلیل تلاش هایشان برای مستندسازی «جنایات جنگی، نقض حقوق بشر و سوء استفاده از قدرت» مورد ستایش قرار گرفته‌اند.

در بیانیه اعلام برندگان امسال آمده است که آنها «قهرمانان برجسته حقوق بشر، دموکراسی و همزیستی مسالمت آمیز» در بلاروس، روسیه و اوکراین هستند.

این جایزه دارای اعتبار قابل توجهی در صحنه بین‌المللی است و برندگان جایزه به مبلغ ۱۰ میلیون کرون سوئد که معادل ۸۹۷ هزار دلار خواهد بود را دریافت می‌کنند.

در زیر معرفی کوتاهی از هر یک از برندگان جایزه امسال خواهیم داشت.

آلس بیالیاتسکی، فعال حقوق بشری که در زندان است

آلس بیالیاتسکی یکی از برندگان جایزه صلح نوبل امسال است که مدافع حقوق بشر بوده و در حال حاضر در بازداشت موقت به سر می‌برد.

آقای بیالیتسکی ۶۰ سال سن دارد و بنیانگذار مرکز حقوق بشر ویاسنا(بهار) در بلاروس است که در سال ۱۹۹۶ در پاسخ به سرکوب وحشیانه اعتراضات خیابانی توسط رهبر مستبد بلاروس، الکساندر لوکاشنکو، تأسیس شد.

به گفته کمیته جایزه صلح نوبل «[بیالیتسکی] زندگی خود را وقف ترویج دموکراسی و توسعه صلح آمیز در کشور خود کرده است.»

بیالیتسکی اولین بار در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به اتهام فرار مالیاتی دستگیر و زندانی شد، اتهامی که او همیشه آن را رد کرده است.

او سپس در سال ۲۰۲۰ در پی اعتراضات گسترده به آنچه که مخالفان دولت بلاروس و ناظران مستقل تقلب در انتخابات می‌دانستند، مجددا بازداشت شد.

بریت ریس اندرسن، رئیس کمیته نوبل گفت که او «حتی یک ذره در مبارزه‌اش برای حقوق بشر» در بلاروس عقب نشینی نکرده است.

مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین چیست؟

مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین(CGS) یکی از برندگان مشترک جایزه صلح نوبل امسال است.

این مرکز یکی از سازمان‌های حقوق بشر پیشرو در اوکراین است.

مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین در سال ۲۰۰۷ و زمانی که رهبران سازمان‌های حقوق بشر ۹ کشور عضو شوروی سابق پس از فروپاشی، تصمیم به ایجاد یک مرکز پشتیبانی فرامرزی در کی‌یف گرفتند، تأسیس شد.

این مرکز از زمان تأسیس خود، آزار و شکنجه‌های سیاسی در کریمه اشغال شده توسط روسیه را زیر نظر داشته است.

همچنین جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت را در طول جنگ در دونباس مستند کرده و کمپین‌های بین المللی را برای آزادی زندانیان سیاسی کرملین سازماندهی کرده است.

پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، مرکز آزادی‌های مدنی در تلاش برای شناسایی و مستندسازی جنایات جنگی روسیه علیه غیرنظامیان اوکراینی را سازماندهی کرده است.

مموریال یکی از گروه های فعال در زمینه جمع آوری مدرک درباره نقض حقوق بشر در روسیه در دوره شوروی و دوره پس از فروپاشی آن بوده است.

برای بیش از ۳۰ سال، مموریال برای بازیابی خاطرات میلیون‌ها انسان بی‌گناهی که در دوران شوروی اعدام، زندانی یا تحت تعقیب قرار گرفتند، تلاش کرد.

فعالیت‌های این سازمان همیشه توسط دولت روسیه با چالش مواجه می‌شد و و ابتدا در سال ۲۰۰۶ رسما دولت روسیه به آنها هشدار داد و در سال ۲۰۱۴ نیز به فهرست «عوامل خارجی» اضافه شد، فهرستی که حاکی از آن است که سازمان‌ها و افرادی که دولت ادعا می‌کند از خارج از روسیه بودجه دریافت می‌کنند .

در نهایت در دسامبر ۲۰۲۱ دادگاه عالی روسیه دستور تعطیلی مموریال و شعبه‌های منطقه‌ای آن را صادر کرد، زیرا قانون عامل خارجی سال ۲۰۱۲ را نقض کرده بودند.

سال گذشته جایزه نوبل مشترکا به ماریا رسا، روزنامه‌نگار فیلیپینی‌-آمریکایی و دیمیتری مراتف، روزنامه‌نگار روس رسید

خانم رسا مدیر و بنیانگذار سایت فیلیپینی رپلر است که از جمله به نقد حکومت دست راستی رودریگو دوترته پرداخته و استفاده هدفمند از اخبار جعلی در جهت اهداف سیاسی را فاش کرده است.

آقای مراتف هم سردبیر روزنامه نووایا گازت روسیه بوده که به عنوان یکی از معدود رسانه‌های انتقادی و مستقل روسیه شناخته می‌شود.