جمهوری آذربایجان اسکان مجدد قره باغ را آغاز کرد

رادیو فردا: جمهوری آذربایجان روز سه‌شنبه ۲۸ تیر روند اسکان مجدد ساکنان قدیمی ناحیه قره‌باغ کوهستانی را در مناطقی که در جنگ سال ۲۰۲۰ از نیروهای ارمنی بازپس گرفته است، آغاز کرد. باکو این طرح را «بازگشت بزرگ» می‌نامد و وعده داده که تمامی مناطقی را که در جنگ تصرف کرده است آباد خواهد کرد.

در جنگ سال ۲۰۲۰ بین ارتش جمهوری آذربایجان و نیروهای ارمنی که حدود شش هفته طول کشید بیش از شش هزار و ۵۰۰ نفر کشته شدند.

الهام علی‌یف، رئیس جمهوری آذربایجان از سال‌ها پیش وعده داده بود که این کشور مناطقی را که در جنگ‌های دهه نود میلادی از دست داده بود از ارامنه بازپس خواهد گرفت به این خاطر بازگشت اولین گروه از ساکنان قدیمی قره‌باغ به مناطقی که جمهوری آذربایجان دو سال پیش بازپس گرفته است رویداد نمادین مهمی است.

در جنگ خونین اوایل دهه نود میلادی بین شبه نظامیان ارمنی که خواستار جدایی بودند با نیروهای جمهوری آذربایجان حدود ۳۰ هزار نفر کشته شدند و در نهایت شبه‌نظامیان ارمنی با حمایت ارتش ارمنستان توانستند بخش قابل توجهی از ناحیه قره‌باغ کوهستانی (ناگورنو-قره‌باغ) را که طبق قوانین بین‌المللی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان تلقی می‌شود، تصرف کنند.

وحید حاجی‌یف، نماینده ویژه ریاست جمهوری آذربایجان در منطقه به خبرگزاری‌ها گفت که روز سه‌شنبه حدود ۶۰ نفر به روستای خود که در سال ۱۹۹۳ به تصرف نیروهای ارمنی درآمد بازگشتند. او افزود: «۵۸ نفر به شهرستان زنگیلان بازگشته‌اند. طی پنج روز آینده در مجموع ۴۱ خانواده به دو روستا در این ناحیه که اخیراً بازسازی شده‌اند بازمی‌گردند.»

شهرستان زنگیلان که در نزدیکی مرزهای ایران قرار دارد در سال ۱۹۹۳ به تصرف نیروهای ارمنی درآمد و حدود ۳۰ هزار نفر از جمعیت آذری‌تبار آن مجبور به ترک منطقه شدند.

جمهوری آذربایجان اعلام کرده که برای بازسازی مناطقی که در جنگ دو سال پیش در قره‌باغ کوهستانی و اطراف آن بازپس گرفته‌است میلیاردها دلار هزینه خواهد کرد. در بودجه سال گذشته ۱.۳ میلیارد دلار به بازسازی زیرساخت‌های منطقه از جمله راه‌سازی و احداث یک فرودگاه محلی اختصاص داده شده‌است.

ولی با توجه به ابعاد ویرانی ناشی از جنگ و خطر میادین گسترده مین بازگشت ساکنان قدیمی منطقه بعید است در آینده نزدیک انجام شود.

جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر کنترل ناحیه ناگورنو- قره باغ در پاییز سال ۲۰۲۰ با میانجی گری روسیه پایان یافت. براساس این توافق ارمنستان بخش وسیعی از مناطقی را که طی سه دهه گذشته در تصرف خود داشت به جمهوری آذربایجان واگذار کرد. حدود دو هزار نیروی ارتش روسیه نیز برای نظارت بر اجرای آتش‌بس در منطقه مستقر شدند.

آرمن گریگوریان، رئیس شورای امنیت ارمنستان روز سه شنبه گفت نیروهای این کشور و شبه نظامیان ارمنی تا ماه سپتامبر امسال از تمامی مناطقی که در کنترل جدایی‌طلبان ارمنی بوده‌است عقب‌نشینی خواهند کرد.

روز شنبه وزیران خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای اولین بار پس از جنگ سال ۲۰۲۰ در تفلیس، پایتخت گرجستان دیدار و مذاکره کردند. این دیدار ادامه مذاکرات دو طرف با میانجی گری اتحادیه اروپا برای دستیابی به یک صلح پایدار است که از ماه مه امسال با توافق بین رهبران دو کشور آغاز شد.

رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان در ماه‌های آوریل و مه امسال در بروکسل دیدار کردند و چارلز میشل، رئیس شورای اروپا اعلام کرده که دیدار بعدی آنها در ماه ژوئیه یا اوت برگزار خواهد شد.

در پی تهاجم نظامی به اوکراین در روز پنجم اسفند روسیه به شدت منزوی شده و موقعیت خود به عنوان میانجی اصلی در کشمکش بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان را از دست داده‌است.

از آن زمان تاکنون اتحادیه اروپا رهبری روند عادی سازی مناسبات بین باکو و ایروان را به دست گرفته که شامل مذاکرات صلح، تعیین نوار مرزی و بازگشایی مسیرهای حمل و نقل تجاری می‌شود.