هر باوری، آفریدۀ انسان است

در اندیشۀ حکمت ایرانی
باور به خدا و پیامبرانش
باور به دین،
در چنبرۀ سرنوشت، انسان، یک بازی ست
انسان سودجوی، این بازی «خدا» را ‏آفرید،
با رنگ و بوی ویژه، که از خوی خود گرفت:
گاهی، روانۀ دریای نیل، دستیار موسا کرد،
روز دگر، در طویله، فاسق مریم شد.

زمانی هم، خدای تو شد در غارِ مکه، بتی بود ساخته از سجّیل
و تو را، برایِ آدمکشی و غارت اموالِ ناباوران گمارد.

از پسِ چهارده سدۀ نکبت،
حتا، بازیِ این زمانه نیز آفریدۀ انسان است
نجوای موج و یورش دریا، ترنم پرهام است
ولی، هم‌دستی لات و تاجر و ملا
بردمیده از تخم خیانت نمک نشناسان است.

«از شاه، سوی فقیه، چنان بود رفتنم
کز ترس مور در دهن اژدها شدم»
نه تنها من در این زمان،
که رازی و خیام و حافظ هم، گله از بیخردی دارند
خیام سروده:
تو، زر نه ای، ای مفتی نادان، که تو را برخاک نهند و باز بیرون آرند

و حافظ می‏‌گوید:
یارب، این نو دولتان را با خرِ خودشان نشان!
مفتی، به‌من،  به طنز گفت: «حرام است می مخور!»
- «گفتم بچشم! ولی، گوش بهر خر نمی‏کنم»
زین به نتوان گفت: که به‌جایِ لفظ پوچِ اعرابی
برخیزی و بگویی: که من، تسلیم باورِ تو، دیگر نخواهم شد.

ظلمت‌کدۀ باور تو، جایگاه دیو و دد است
جز، شهوت و آدمکشی و ویرانی، نقشی دگر،
در اندیشۀ سخیف تو نیست.

آنکه به‌اندیشۀ تو مؤمن شد، جز دزدی و غارت و شهوت نیاموخت
از بدو پیدایش دینِ تو، هرجا که راه یافته‌ای،
ویرانی و جنگ و تخم بیخردی کاشته‌ای!