آنچه راجع به آنفلوآنزای مرغی بايد بدانيم

دوشنبه ۲۰ تير ۱۳۸۴
آنفولانزای مرغی ماکيان را مبتلا می‌کند و عامل مولد آن ويروسی است که با ساختار فيزيکی پرندگان سازگار شده است. با وجود اينکه اين بيماری مخصوص ماکيان است، اما در سالهای اخير ظاهرا اين ويروس به گونه‌های ديگر جانداران نيز منتقل شده و موجب ابتلای انسان‌ها به اين بيماری شده است.
در مقابل، ويروس آنفولانزای فصلی بويژه با بدن انسان سازگار می‌شود. بر خلاف آنفولانزای مرغی، آنفولانزای فصلی به آسانی از فردی به فرد ديگر منتقل می‌شود و هر ساله جان صدها هزار تن را می‌گيرد.
طبق گزارشها و آمارهای به دست آمده، از آخرين پژوهش‌ها، تا کنون ۵۰ تن به بيماری آنفولانزای مرغی مبتلا شده‌اند که حدود ۸۰ درصد آنها جان باختند و تقريبا تمام آنها از منطقه جنوب شرق آسيا بوده‌اند.
اين ويروس اغلب در فضولات پرندگان يافت می‌شوند و مرغدارانی که اين ويروس را تنفس می‌کنند به آن مبتلا می‌شوند.
انتقال بيماری از انسان به انسان بسيار به ندرت اتفاق می‌افتد. آنچه اين بيماری را برای انسان خطرناک می‌کند، اينست که ويروس آن به شکلی دچار جهش ژنتيکی و تغيير رفتار شود که بتواند از انسانی به انسان ديگر منتقل شود.
در نتيجه اين امر، شيوع بيماری بسيار گسترده خواهد شد. خطرناکتر از اين وضعيت آنست که ويروس مرغی بتواند فردی را آلوده کند که همزمان به بيماری آنفولانزای انسانی مبتلاست.
در صورتی که ژن‌های ويروس‌های مرغی و انسانی در اين شرايط با يکديگر ترکيب شوند ويروس می‌تواند از فردی به فرد ديگر منتقل شود و در نتيجه يک آنفولانزای عالم‌گير شايع خواهد شد.
تقريبا هيچ فردی به طور طبيعی در برابر ويروس جديد مصونيت نخواهد داشت. در حالی که اين ويروس می‌تواند ظرف ۶ ماه به همه مناطق جهان برسد.
هيچ کس نمی‌داند ما چقدر به زمان اين اپيدمی احتمالی جهانی نزديک هستيم، اما بسياری از دانشمندان می‌گويند که ما به اين نقطه خواهيم رسيد، چرا که به نظر می‌رسد همه‌گيری آنفولانزا در سيکل‌های ۲۵ ساله به وقوع می‌پيوندند و آخرين دوره آن در سال ۱۹۶۸ بوده است.
آنچه نگرانی‌ها را در اين اواخر بيشتر کرده اينست که آنفولانزای مرغی آلوده کردن پستانداران را از جمله پلنگ‌ها و ببرها را آغاز کرده است.
يک بررسی اخير آزمايشگاهی نشان داد که ويروس آنفولانزای مرغی می‌تواند در ميان گربه‌ها نيز رد و بدل شود. همچنين اين ويروس توانسته اردک‌ها را بدون بروز بيماری و علائم ظاهری آن آلوده کند.
اين امر خطر آلودگی مرغداران را افزايش می‌دهد. در مورد علائم بيماری بايد يادآور شد که ابتدا با يک تب خفيف، سردرد و درد مفاصل آغاز می‌شود.
تب بيمار ممکنست به مدت يک روز فروکش کند. بيمار به سختی تنفس می‌کند و به تدريج سرفه‌ها آغاز می‌شود.
همزمان با کم رسيدن اکسيژن به مغز در اثر اشکال در تنفس حالت کما و مرگ به همراه خواهد داشت. از آنجا که علائم آنفولانزای مرغی بسيار مشابه آنفولانزای معمولی است، خطر آن اينست که ممکنست پزشکان نتوانند تفاوت آنها را تشخيص دهند.
اما در صورتی که اين بيماری ظرف ۴۸ ساعت تشخيص داده شود و بيمار تحت درمان خاص بيماری مانند مصرف داروی ضد ويروسی Tamiflu قرار گيرد، بيمار معمولا بهبودی کامل بدست می‌آورد.
تا کنون به منظور توقف اين بيماری ميليون‌ها مرغ، جوجه و اردک در کشورهای آلوده شده آسيايی به منظور کاهش خطر ابتلا در ميان پرندگان و انسان‌های سالم، کشتار شده‌اند.
نجات و پاکسازی در مناطق مستعد و آسيب‌پذير مانند مرغداری‌ها و مزارع افزايش يافته است.
همچنين از پزشکان خواسته شده تا نسبت به علائم بيماری در بيماران کنجکاوتر بوده و آنها را تحت کنترل دقيق داشته باشند.
با اين حال سازمان جهانی بهداشت هشدار داده که اگر در حال حاضر اين بيماری شايع شود، هيچ کشوری برای مقابله با آن چه به لحاظ دارويی و چه به لحاظ واکسينه کردن آماده نيست.
امکان انتقال بيماری از راه خوردن گوشت مرغ آلوده وجود ندارد اما اين در صورتی است که گوشت کاملا پخته شده و خام نباشد اين امکان وجود خواهد داشت.
در زمينه تهيه واکسن اين بيماری لازم به ذکرست که دانشمندان در مراحل بسيار اوليه از آزمايش يک واکسن آزمايشی عليه زنجيره H۵N۱ از آنفولانزای مرغی هستند که در آسيا در حال گردش است.
اگر يک حالت عالم‌گير از اين زنجيره در سال آينده و سالهای آتی بروز کند، ميليونها تن در اروپا و آمريکا و ميلياردها تن ديگر در ساير نقاط جهان به اين واکسن دسترسی نخواهند داشت.
به علاوه دولت‌های هر کشور بايد تصميم بگيرند چه گروهی از جامعه برای تزريق اين واکسن در اولويت قرار دارند که اين تصميم بستگی به اين دارد که به آنها بخواهند مرگ و مير احتمالی را کاهش دهند، آسيب جوامع را به حداقل برسانند و يا آسيب اقتصادی از اين اپيدمی را کاهش دهند.
در خصوص يک تلاش بين‌المللی برای مقابله با اين ويروس بايد متذکر شد که نوامبر سال ۲۰۰۴، سازمان جهانی بهداشت در يک درخواست قطعی از دولت‌ها خواست تا در جهت توليد و توزيع واکسن بيماری اقدام کنند.
ظاهرا تاکيد آمريکا در اين زمينه در رأس کشورهای اروپايی قرار داشته است.
هم اکنون درحدود ۱۰ شرکت در حال کار کردن بر روی تهيه واکسن اين بيماری هستند و بسيار نيز انتظار می‌رود که در سال جاری آزمايشهای بالينی در اين زمينه را آغاز کنند.
در مقايسه با سارس بايد گفت از آنجا که آنفولانزای مرغی برخلاف سارس به صورت دوره‌ای در حال گردش است، اما سارس را می‌توان برای مدتی تحت کنترل قرار داده و شيوع آن را متوقف کرد.