چهارراه اصلاح‌طلبان
مصطفی تاج‌زاده
راهبرد «شرکت در انتخابات به هر قیمت» این پیام اشتباه را به انتصابیون می‌دهد که می‌توانند بدون مقاومت جدی در بالا و پایین هرم اجتماع، دامنه‌ی اختیارات خود را به شمول نظارت استصوابی تا هر جا که بخواهند توسعه دهند و دایره و ضوابط مدیریت کشور را از این هم بسته‌تر و حذفی‌‌تر کنند.
بهره نگرفتن از فرصت‌ها و واگذاری امور به دولت پنهان، دلایل روشن و قاطع می‌خواهد تا مخاطرات ویرانگر یکدست‌شدن قدرت و حاکمیت نظامیان بر کشور، تضعیف نهادهای مدنی و از همه خطرناک‌تر افتادن میهن در چاه ویل دوقطبی‌ها و نزاع های آشتی‌ناپذیر داخلی را جبران کند.
توصیه به احزاب اصلاح‌طلب که در انتخابات شرکت نکنند تا حکومت خود را اصلاح کند یا سرش به سنگ بخورد، علاوه بر این که در ایران کنونی روشی با ریسک بالا و گاه جبران‌ناپذیر ارزیابی می‌شود، عملا به تضعیف تشکیلاتی و گفتمانی و نیز ریزش شدید حامیان اصلاحات می‌انجامد. این حکم درباره‌ی اشخاص حقیقی نیز صادق است. آنان هم در فضای نیمه‌باز نمی‌توانند بدون دلایل موجه از مشارکت در انتخابات بپرهیزند، زیرا انفعال مردم به تقویت حزب پادگانی می‌انجامد.
حل دو معضل «ناکارآمدی» و «بی‌اعتمادی» گسترده در گرو انجام تحول مهم و محسوس در نظام و بازکردن فضای سیاسی و اجتماعی است. در گام نخست لازم است حذف نظارت استصوابی و نظامی‌زدایی از سپهر سیاست و اقتصاد کشور در دستور کار اصلاح‌طلبان قرار گیرد تا مردم احساس کنند تغییر معناداری در شرف وقوع است.
انتخابات آزاد و عادلانه راه بر مشارکت همه‌ی افراد و احزاب در مدیریت کشور، فراتر از اصلاح‌طلب و اصولگرا باز می‌کند و امید به حل یا مهار «ناکارآمدی و فساد رو به رشد حکومت» و «بی‌اعتمادی روزافزون مردم به سیستم و ناامیدی از آینده» و نتیجه آن دو یعنی «آسیب‌پذیری کشور برابر تهدیدها و تحریمهای خارجی» با ورود شایسته‌ترین چهره‌ها و نیز نمایندگان و اندیشه‌های تازه به درون نهادهای انتخابی را افزایش می‌دهد.
هرچه اصلاح‌طلبان مصمم‌تر و منسجم‌تر حرکت و نظر حامیان و افکار عمومی، و نیز اصولگرایان معتدل را درباره‌ی لزوم برپایی انتخابات آزاد بیشتر جلب کنند، احتمال اینکه نظام مانند سیستمی معقول و انعطاف‌پذیر در زمانه‌ی بحران، به‌سمت گشودن فضا حرکت کند، بیشتر می‌شود.
رهبری باید از همه‌ی قشرها، نه فقط از طرفداران خود کمک بطلبد و راه مشارکت همه‌ی ایرانیان را باز کند تا کشور بتواند با همدلی و یاری تمام شهروندانش از پس مشکلات برآید و تهدیدها و تحریم‌ها را با کمترین زمان و بیشترین سرعت پشت‌سر گذارد.
آلترناتیو صندوق رای، سیاست‌ورزی خیابانی یا مبارزات خشونت‌آمیز (مخفی یا علنی) است و این دو روش برای ایران و ایرانیان، در شرایط بحرانی منطقه و میهن، و در شرایط تحریم نفتی و بانکی، آثاری ناگوار و مخرب دارد و گذار به دموکراسی را پرهزینه‌تر، کندتر و نامحتمل‌تر می‌کند.
اگر انتخابات را نفی و توان خود را مصروف برگزاری تظاهرات و تحصن و اعتصاب و نافرمانی مدنی و ... کنیم، حاکمیت بنا را بر سرکوب تظاهرات قانونی و مسالمت‌آمیز خواهد گذاشت و هیچ خواسته‌ای را برای ترمیم قانون اساسی یا اصلاح ساختارها از سوی تظاهرکنندگان مسالمت‌جو نخواهد پذیرفت. در آن صورت مردم و نیروهای سیاسی جز انفعال و خانه‌نشینی از یک طرف و توسل به تظاهرات/مبارزات خشونت‌آمیز از طرف دیگر چه انتخابی خواهند داشت؟
نه خطر کودتا و حاکمیت نظامیان توهم است و نه بروز هرج‌ومرج و درگیریهای خونین داخلی منتفی است؛ وضعیتی که در صورت وقوع به‌مراتب ویرانگرتر و اسفبارتر از اوضاع کنونی خواهد بود. پس مجاز نیستیم بدون توجه به شرایط خطیر ملی و جهانی و اوضاع جنگ‌زده منطقه و صرفا برای کسب قدرت دست به هر اقدامی بزنیم.
اصلاح‌طلبان باید بر آن سخن تاریخی و رهایی بخش تکیه کنند که «پدران ما چه حقی داشتند که سرنوشت ما را تعیین کنند؟» و اینکه «حق مسلم هر نسل تعیین سرنوشت خویش است».
