حق زندگی شرافتمندانه در ایران؛ طعمهی خودکامگی
مهدی محمودیان
برای بخش بزرگی از جهان، این روز[روز جهانی حقوق بشر] یادآور پیروزی انسان بر بربریت است؛ اما برای مردم ایران، آینهای است که سقوط یک حکومت به بربریت را نشان میدهد.
فاصلهی نظام حاکم بر ما با منشور جهانی حقوق بشر یک اختلافنظری یا یک عقبماندگی تاریخی نیست؛ نظام حاکم بر ما بقای خود را بر نفی حقوق انسان دیده و نقض حقوق بشر را از اوجب واجبات میداند.
آنچه در ایران میگذرد «نقض موردی» یا «خطای مدیریتی» نیست. این ساختار بدون سرکوب آزادیهای فردی و اجتماعی، بدون تبعیض ایدئولوژیک، بدون خشونت، بدون تحقیر مردم و بدون له کردن کرامت انسانی نمیتواند حتی یک روز دوام بیاورد. حقوق بشر برای این حکومت تهدید وجودی است، نه یک الزام قانونی.
قتلهای حکومتی از اعدام تا ترور، کشتار معترضان، قتل و شکنجه در بازداشتگاهها، مصادرهی اموال، محرومسازی از درمان و آموزش، حذف شغلی و تحصیلی، نابودی محیط زیست و منابع طبیعی، حذف شایستگان از مدیریتهای عالی و خلاصه نادیده انگاشتن حق زندگی؛ اینها مواردی پراکنده نیستند؛ اجزای موتور بقای همین ساختارند؛ موتوری که هر روز با خرد کردن استخوان شهروندانش کار میکند.
وقتش رسیده است که بدون تعارف بگوییم: “کسی که در سالروز منشور جهانی حقوق بشر هنوز دم از امیدواری یا لزوم رعایت حقوق توسط حکومت میزند، یا حقیقت را نمیفهمد یا عامدانه روی حقیقت پنجه میکشد تا رویا بفروشد.”
قدرتی که با قتل و سرکوب سرپا مانده، دستگاهی که سرکوب و خشونت و قتل مخالفین را عامل بقای خود میداند، با نصیحت و توصیه داوطلبانه رام و سربه راه نمیشود و نیاز است با قدرتی بیشتر از قدرت خودش او را نواخت؛ اما نه قدرت خارجی مثل آنچه در افغانستان اتفاق افتاد و نه آنچه در انقلاب ۵۷ ایران اتفاق افتاد که نتیجهی هر دوی آنها چیزی جز بازگشت و باز تولید استبداد در لباسی جدید نخواهد بود.
تنها چیزی که میتواند این ماشین را متوقف کند و مطمئن بود که دیگر این ماشین بر نخواهد گشت، قدرت جامعه است. قدرتمند شدن جامعه راه هرگونه استبداد و خودکامگی را میبندد و البته چنین قدرتی نه با شعار ساخته میشود و نه با ابراز نگرانی و محکوم کردن.
قدرت واقعی که میتواند هر حکومت سرکشی را رام و وادار به تبعیت از ملت خود کند:
• تقویت و رشد اتحادیههای مستقل، انجمنهای صنفی، شبکههای محلی و شبکههای دادخواهی؛
• افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق فردی و اجتماعی؛
• اقدام جمعی سازمانیافته: اعتصاب، تحریم، کارزارهای هدفمند؛ نه واکنشهای لحظهای؛
• پیوند شبکههای داخلی با نهادهای بینالمللی برای شکستن روایات رسمی حکومت؛
• سازوکارهای پایدار حمایت: صندوقهای حقوقی، شبکههای مستندسازی، ساختارهای پشتیبانی از قربانیان.
اینها ابزار قدرت هستند؛ ابزارهایی که حکومت از آنها بیشتر از هر چیز دیگری وحشت دارد و دقیقاً به همین دلیل است که اتهام تشکیل گروه و تشکل با سختترین مجازات روبهرو میشود و سرکوب هرگونه تشکل و تجمع را در اولویت سرکوب قرار دادهاند.
اما من بهعنوان یک شهروند ایرانی که دغدغهی انسانیت و ایران را دارم، میخواهم به مناسبت روز جهانی حقوق بشر خطاب به هموطنانم که زیر بار خودکامگی و استبداد دینی امکان زندگی برخوردار از استانداردهای زیست شرافتمندانه را ندارند بگویم:
“یا جامعهی ایرانی باید متشکل شده و قدرت واقعی بسازد، یا این ساختار همچنان بر حیات و مماتِ امروز و فردایمان مسلط خواهد بود و حتی در صورت تغییر حکومت، باز هم اقتدار و ناکارآمدی و دیکتاتوری با شکلی جدید بازتولید خواهد شد.”
تلگرام نویسنده
