فرمانده ارتش پاکستان، با سختترین آزمون قدرت خود روبرو است
آصف شهزاد و آریبا شاهد / خبرگزاری رویترز / ۱۷ دسامبر ۲۰۲۵
قدرتمندترین فرمانده ارتش پاکستان در دهههای اخیر با سختترین آزمون قدرت تازه به دست آمده خود روبرو است، زیرا واشنگتن اسلام آباد را برای مشارکت در نیروی تثبیت غزه تحت فشار قرار میدهد، اقدامی که به گفته تحلیلگران میتواند واکنشهای داخلی را برانگیزد.
دو منبع به رویترز گفتند که انتظار میرود فیلد مارشال عاصم منیر در هفتههای آینده برای دیدار با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به واشنگتن پرواز کند تا سومین دیدار خود را در شش ماه آینده برگزار کند که احتمالاً بر نیروی غزه متمرکز خواهد بود.
طرح ۲۰ مادهای ترامپ برای غزه خواستار تشکیل نیرویی از کشورهای مسلمان برای نظارت بر دوره گذار برای بازسازی و بهبود اقتصادی در سرزمینهای جنگزده فلسطین است که بیش از دو سال بمباران نظامی اسرائیل ویران شده است.
بسیاری از کشورها نسبت به ماموریت خلع سلاح گروه شبهنظامی اسلامگرای حماس در غزه محتاط هستند، چرا که این ماموریت میتواند آنها را به این درگیری بکشاند و جمعیت طرفدار فلسطین و ضد اسرائیل آنها را خشمگین کند.
اما منیر برای ترمیم سالها بیاعتمادی بین واشنگتن و اسلامآباد، رابطه نزدیکی با ترامپ دمدمی مزاج برقرار کرده است. در ماه ژوئن، او با یک ناهار در کاخ سفید مورد تقدیر قرار گرفت - اولین باری که یک رئیس جمهور ایالات متحده به تنهایی و بدون مقامات غیرنظامی میزبان فرمانده ارتش پاکستان بود.
مایکل کوگلمن، پژوهشگر ارشد جنوب آسیا در شورای آتلانتیک مستقر در واشنگتن، گفت: «کمک نکردن (به نیروی تثبیت غزه) میتواند ترامپ را آزار دهد، که برای یک کشور پاکستان که به نظر میرسد بسیار مشتاق است که مورد لطف او باقی بماند - تا حد زیادی برای تضمین سرمایهگذاری و کمکهای امنیتی ایالات متحده - مسئله کوچکی نیست.»
«فشار برای اجرا»
پاکستان، تنها کشور مسلمان جهان با سلاح هستهای، ارتشی کارآزموده دارد که سه بار با رقیب اصلی خود، هند، جنگیده و تابستان امسال نیز درگیری کوتاهی داشته است.
این کشور همچنین با شورشها در مناطق دورافتاده خود مقابله کرده و در حال حاضر درگیر جنگ شدیدی با شبهنظامیان اسلامگرا است که میگویند از افغانستان عملیات انجام میدهند.
عایشه صدیقه، نویسنده و تحلیلگر دفاعی، گفت: قدرت نظامی پاکستان به این معنی است که “فشار بیشتری بر منیر برای ارائه ظرفیتهایش وجود دارد.”
ارتش، وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات پاکستان به سوالات رویترز پاسخ ندادند. کاخ سفید نیز به درخواست اظهار نظر پاسخی نداد.
اسحاق دار، وزیر امور خارجه پاکستان، ماه گذشته گفت که اسلامآباد میتواند اعزام نیرو برای حفظ صلح را در نظر بگیرد، اما خلع سلاح حماس “وظیفه ما نیست.”
قدرت بیسابقه
منیر اوایل این ماه به عنوان رئیس نیروهای دفاعی منصوب شد تا فرماندهی نیروی هوایی و نیروی دریایی را نیز بر عهده داشته باشد و این سمت تا سال ۲۰۳۰ تمدید شد.
او عنوان فیلد مارشالی خود را برای همیشه حفظ خواهد کرد و همچنین طبق اصلاحات قانون اساسی که دولت غیرنظامی پاکستان اواخر ماه گذشته به تصویب پارلمان رساند، از مصونیت مادامالعمر از هرگونه پیگرد قانونی برخوردار خواهد بود.
کوگلمن افزود: «تعداد کمی از مردم در پاکستان از نعمت ریسکپذیری بیشتر از منیر برخوردارند. او قدرت لجامگسیختهای دارد که اکنون از حمایت قانون اساسی برخوردار است.» «در نهایت، این قوانین منیر خواهد بود، و فقط قوانین او.»
خطر جبهه داخلی
طبق بیانیههای ارتش، طی چند هفته گذشته، منیر با رهبران نظامی و غیرنظامی از کشورهایی مانند اندونزی، مالزی، عربستان سعودی، ترکیه، اردن، مصر و قطر دیدار کرده است، که به گفته صدیقه، به نظر میرسد مشورتهایی در مورد نیروی غزه بوده است.
اما نگرانی بزرگ در داخل این است که دخالت نیروهای پاکستانی در غزه تحت طرحی مورد حمایت ایالات متحده میتواند اعتراضات احزاب اسلامگرای پاکستان را که عمیقاً با ایالات متحده و اسرائیل مخالف هستند، دوباره شعلهور کند.
اسلامگرایان از قدرت خیابانی برای بسیج هزاران نفر برخوردارند.
یک حزب اسلامگرای قدرتمند و خشن ضد اسرائیلی که برای حفظ قوانین فوقالعاده سختگیرانه توهین به مقدسات پاکستان مبارزه میکند، در ماه اکتبر ممنوع شد. مقامات گفتند که مقامات، رهبران و بیش از ۱۵۰۰ نفر از هواداران آن را دستگیر و داراییها و حسابهای بانکی آن را در یک سرکوب مداوم توقیف کردند.
در حالی که اسلامآباد این گروه را غیرقانونی اعلام کرده است، ایدئولوژی آن هنوز زنده است.
حزب عمران خان، نخستوزیر سابق زندانی، که هوادارانش بیشترین کرسیها را در انتخابات ملی ۲۰۲۴ به دست آوردند و از حمایت عمومی گستردهای برخوردارند، نیز علیه منیر سنگ تمام گذاشته است.
عبدالباسط، پژوهشگر ارشد دانشکده مطالعات بینالملل اس. راجاراتنام در سنگاپور، گفت که اگر اوضاع پس از حضور نیروهای غزه تشدید شود، به سرعت مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
“مردم خواهند گفت که ‘عاصم منیر دستورات اسرائیل را اجرا میکند’ - کسی که این را نبیند، بیباک خواهد بود.”
