آمریکا معافیت عراق برای واردات انرژی از ایران را تمدید نمی‌کند
دولت آمریکا در دو هفته گذشته مواضع آشکارتری درخصوص کشورهای منطقه خاورمیانه نشان داده است. این تغییر پس از یک ماه از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و ورود تیم او به دولت صورت گرفته است.
یکی از موضوعات کلیدی، رویکرد آمریکا نسبت به عراق است. این موضوع نه‌تنها به دلیل جایگاه عراق در سیاست‌های چند دهه آمریکا اهمیت دارد، بلکه به سابقه حضور نظامیان آمریکایی در عراق، از جمله کسانی که در این کشور خدمت کرده، کشته شده یا زخمی شده‌اند، مرتبط است و به سیاست‌های آمریکا در مبارزه با تروریسم، مقابله با «داعش» و همچنین رویکرد واشینگتن در قبال ایران نیز ارتباط دارد.
تماس آمریکایی‌ها با بغداد
طی هفته‌های گذشته، مقامات ارشد کاخ سفید اقدام به برقراری تماس با مسئولان عراقی کرده‌اند. مهم‌ترین این تماس‌ها با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق انجام شد. پس از این گفت‌وگو، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا نیز تماس جداگانه‌ای با السودانی برقرار کرد.
ترتیب این تماس‌ها ابتدا از سوی کاخ سفید و سپس وزارت خارجه نشان می‌دهد که تنها دایره محدودی از مقامات نزدیک به رئیس‌جمهوری آمریکا بر این پرونده نظارت دارند. این روند همچنین روش مدیریتی ترامپ را برجسته می‌کند. می‌توان گفت که این روند، سازوکار عملکرد ترامپ را آشکار می‌کند، چراکه به‌وضوح پیداست که او کنترل دقیق و سخت‌گیرانه‌ای بر امور دارد.
«تفاوت در پیام‌ها»
برداشت اولیه از گفت‌وگوهای عراق و آمریکا حاکی از پیام‌های متفاوت در این زمینه است.
بیانیه‌ای که دفتر السودانی درباره گفت‌وگوی او با روبيو منتشر کرد، بسیار کوتاه و کلی بود. در مقابل، بیانیه وزارت خارجه آمریکا جزئیات بیشتری ارائه داد و تائید کرد که این گفت‌وگوها بر شراکت راهبردی، اهمیت ثبات و حاکمیت عراق متمرکز بوده است.
همچنین، بیانیه وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که کاهش نفوذ ایران و جلوگیری از بازگشت داعش از جمله موضوعات مطرح‌شده در این گفت‌وگوها بوده است.
بر اساس بیانیه‌ای که وزارت خارجه آمریکا در 25 فوریه منتشر کرد، دو طرف درباره لزوم استقلال عراق در بخش انرژی، بازگشایی خط لوله عراق-ترکیه و رعایت حقوق شرکت‌های آمریکایی فعال در عراق برای جذب سرمایه‌گذاری بیشتر به توافق رسیده‌اند.
چالش اطلاعات متناقض
یک منبع نزدیک به دولت عراق به «العربیه» گفت در این مکالمه تلفنی به این جزئیات پرداخته نشده و بیانیه وزارت خارجه آمریکا دقیق نبوده است. او خاطرنشان کرد که مکالمه تلفنی بین السودانی و روبیو مثبت بوده و در مورد همکاری مشترک، قاچاق نفت و همچنین موضوع خط لوله صحبت شده است. همچنین بخشی از این مکالمه به بررسی معافیت‌های تحریمی آمریکا برای عراق در زمینه واردات انرژی از ایران اختصاص داشته است.
لغو معافیت‌های تحریمی عراق
یکی از موضوعات کلیدی، سرنوشت معافیت‌های تحریمی آمریکا برای عراق است که به این کشور اجازه می‌دهد از ایران انرژی وارد کند.
آخرین معافیت تحریمی در دوران دولت بایدن چهار ماه پیش صادر شده و امروز، هشت مارس 2025، به پایان می‌رسد.
منابعی در دولت آمریکا به العربيه گفتند تنها مرجع تصمیم‌گیری، فرمان اجرایی است که دونالد ترامپ درباره بازگشت به سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران امضا کرده است. وزارت خارجه نیز در حال بررسی تمامی معافیت‌ها است.
پس از پیگیری‌های العربیه، روشن شد که دولت آمریکا معافیت جدیدی برای دولت عراق در خصوص واردات انرژی از ایران صادر نخواهد کرد، با این حال، برداشت این منبع مطلع در گفت‌وگو با العربیه این بود که واشینگتن عراق را برای نقض تحریم‌ها و نبود معافیت‌ها تحت فشار قرار شدید نخواهد داد.
اگر این پیش‌بینی‌ها درست باشد، این راهکار به رئیس‌جمهوری آمریکا فرصتی می‌دهد تا به عراق بگوید که در اجرای سیاست‌های خود انعطاف نشان داده و درعین‌حال، دولت عراق را به سمت استقلال انرژی سوق دهد، بدون آنکه تنشی جدی ایجاد شود. این در حالی است که تمرکز اصلی رئیس‌جمهوری آمریکا بر مسئله‌ای که برای او مهم‌تر است جنگ اوکراین و روسیه قرار دارد.
اهمیت بازگشایی خط لوله عراق-ترکیه
بازگشایی خط لوله نفت عراق به ترکیه از دیگر موضوعات کلیدی در سیاست آمریکا است. منابعی در دولت آمریکا به العربیه گفتند که ترامپ و تیم او بر این باورند که این پروژه می‌تواند بسیاری از مشکلات منطقه‌ای را حل کند.
از نگاه واشینگتن، این پروژه چندین مزیت دارد. نخست، می‌تواند به عادی‌سازی روابط داخلی عراق کمک کند. علاوه بر آن، جایگاه ترکیه را به‌عنوان گذرگاه انرژی به اروپا و جهان تقویت خواهد کرد. مهم‌تر از همه، این خط لوله می‌تواند به‌عنوان منبعی جایگزین برای بازار جهانی نفت عمل کند و بخشی از کمبود ناشی از مقابله با قاچاق نفت ایران را جبران کند.
العربيه فارسى
