ترکیه از سوئد چه می‌خواهد؟
روزنامه هم‌میهن
اندیشکده شورای آتلانتیک نوشت: «ترکیه همچنان به تحمیل شروط برای عضویت سوئد و فنلاند به ناتو ادامه می‌دهد. این اقدام آنکارا آشکارا مقامات و تحلیلگران غربی را نگران کرده و به تنش در خصوص نقش ترکیه در ناتو دامن زده است. ابراهیم کالین، مشاور رئیس‌جمهور ترکیه در اوایل این ماه گفت که بعید است این دور از افزایش تعداد اعضای ائتلاف ناتو قبل از انتخابات ترکیه در ۱۴ مه به پایان برسد.
اظهارات وی پس از چندین اقدام تحریک‌آمیز علیه ترکیه در سوئد، از جمله تظاهرات حمایت از سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان، سوزاندن قرآن مقابل سفارت ترکیه و اعدام ساختگی مجسمه اردوغان بیان شد. بدبینی ترکیه نسبت به متقاضیان فعلی عضویت در ناتو - در درجه اول سوئد - ناشی از واکنش‌های درونی به تحریکات افکار عمومی نیست. با این حال، این امر از محاسبات انتخاباتی محض، احساسات ضدآزادی بیان، یا واکنش بیش از حد پارانوئید آنکارا به سیاست عادی سوئد ناشی نمی‌شود.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، هر دو نگرانی‌های آنکارا را درباره پ‌ک‌ک واقعی و مشروع دانسته‌اند. با توجه به مخالفت بیش از ۹۰ درصد از ترک‌ها با الحاق سوئد به ناتو در حال حاضر، دشوار است که بفهمیم چرا دولت ترکیه فرصت را از دست می‌دهد تا همکاری بیشتر شمال اروپا علیه گروهی تروریستی که تهدیدی برای ترکیه محسوب می‌شود را از دست بدهد.
یکی از نقاط روشن در روند الحاق این دو کشور به ناتو، توافق بین دولت‌های ترکیه، فنلاند و سوئد در مورد یادداشت سه‌جانبه‌ای است که مسیر عضویت را مشخص می‌کند. این یادداشت ۱۰ ماده‌ای که در ژوئن امضا شد، یک مکانیسم مشترک دائمی را برای نظارت بر پیشرفت کار ترسیم و حمایت نهایی ترکیه از عضویت این دو کشور را تضمین می‌کند و (در بند هشت) به گام‌های مشخص متقاضیان عضویت برای حمایت از تلاش‌های امنیتی ترکیه اشاره دارد.
در این زمینه‌ها اقداماتی انجام شده است. به‌عنوان مثال، مقررات ضدتروریسم در قانون اساسی سوئد تقویت شده، تحریم تسلیحاتی اعمال شده در سال ۲۰۱۹ برداشته شده است و حداقل یک مظنون تروریستی به ترکیه استرداد شده است. اما پیشرفت استکهلم حداقل انتظارات را در آنکارا برآورده نکرده است. استرداد بیشتر و سریع‌تر و همچنین اقدام علیه فعالیت‌های عمومی حامیان پ‌ک‌ک از جمله درخواست‌های ترکیه است.
از آنجایی که عضویت سوئد در ناتو به تلاش‌هایش بر ضدپ‌ک‌ک بستگی دارد، ترک‌ها این عضویت را بدون پیشرفت اساسی‌تر سوئد در این زمینه تایید نخواهند کرد. سوئد می‌گوید که نمی‌تواند همه چیزهایی را که ترکیه خواسته است، انجام دهد. اختلاف اصلی، عدم تمایل سوئد به استرداد سریع حدود ۱۳۰ مظنون تروریستی است که به عقیده آنکارا با پ‌ک‌ک مرتبط بوده و از کودتای نافرجام و خونین ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ حمایت کرده‌اند.
اصلاحات قانونی اخیر امکان اقدام مؤثرتر سوئد علیه پ‌ک‌ک را فراهم می‌کند، اما هنوز نتایج محسوسی به دست نداده است و احتمالاً این استرداد، محدودیت‌هایی در این زمینه خواهد داشت. نتایج این توافق ممکن است با گذشت زمان در مورد همکاری گسترده‌تر سوئد با ترکیه بر ضدپ‌ک‌ک بهبود یابد، اما یک مشکل عمده دیگر باقیست و آن موضوع یگان‌های مدافع خلق کُرد در سوریه است.
بند پنج یادداشت سه‌جانبه طرفین را متعهد کرده که با تمام «وابستگان» پ‌ک‌ک به‌عنوان اعضای پ‌ک‌ک رفتار کنند. دولت قبلی سوئد یک سیاستمدار طرفدار پ‌ک‌ک را در خود داشت و تا سقف ۳۷۶ میلیون دلار برای حمایت از «اداره خودمختار شمال شرق سوریه» که توسط وابستگان پ‌ک‌ک اداره می‌شد و همچنین با ایالات متحده برای مبارزه مشترک علیه داعش همکاری می‌کرد، اختصاص داد.
دولت محافظه‌کار سوئد که در اکتبر ۲۰۲۲ مسئولیت را بر عهده گرفت متعهد شد از گروه‌هایی که آنکارا تروریستی تلقی می‌کند حمایت نکند، اما گام‌های قطعی در قطع حمایت از دولت خودمختار برنداشته است. ترکیه همچنان از گسترش ناتو – برای عضویت اوکراین و گرجستان و همچنین فنلاند و در نهایت سوئد - حمایت می‌کند، اما به اقدامات ملموس‌تر در مورد سوریه و همچنین اقدامات سوئد در جلوگیری از فعالیت‌های ضدترکیه نیاز دارد.
با توجه به جو ایجادشده در ترکیه و سوئد که ناشی از تحریکات اخیر است، جلسات سه‌جانبه به حالت تعلیق درآمده است. با این حال، اردوغان پس از نشست شورای امنیت ملی ترکیه در اواخر ژانویه اعلام کرد که پیشرفت همچنان امکان‌پذیر است و در انتظار گام‌های سوئد و فنلاند برای اجرای این تفاهم‌نامه است. به نظر می‌رسد ترکیه قصد دارد فشار را برای جلب رضایت در مورد نگرانی‌های کلیدی خود، بدون از بین بردن کامل روند عضویت سوئد و فنلاند، ادامه دهد.
