زنان بچه‌داری کنند تا ما کشور داری کنیم

امتداد-پرستو سرمدی

طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» علارغم همه انذارهایی که نسبت به تبعات منفی اجرای آن داده شد به تصویب رسید. قصد ندارم وارد جزییات این طرح شوم چرا که قبلا در مورد آن نوشته‌ام. اما به طور کلی طرح قوانینی دارد که معنایی جز اجبار کردن زنان و خانواده‌ها به فرزندآوری از آن استنباط نمی‌شود. بندهایی دارد در سخت‌تر کردن سقط جنین و فروش داروها و لوازم پیشگیری از بارداری و حتی وظایفی را برای نهادهای امنیتی و قضایی جهت ورود به این مسایل در نظر گرفته است. تا کنون قانونی تا این حد حق تصمیم‌گیری زنان در مورد بدن‌شان و خصوصی‌ترین روابط‌شان را نشان نگرفته است. قانونی تا این حد بارداری را امنیتی نکرده است، بنا بر یکی از بندهای طرح پاسخ آزمایش بارداری زنان باید ثبت آن‌لاین شود. زنی که پاسخ آزمایشش مثبت باشد لابد در صورت به دنیا نیاوردن نوزاد باید پاسخگو باشد، اما پاسخگوی کی؟  کسانی که تمام ناکارآمدی خود در ایجاد جامعه‌ای امیدوار و مناسب فرزندآوری را با اجبار امنیتی زنان به باردار شدن می‌خواهند جبران کنند؟ کسانی که دهه‌هاست زندگی و بدن زنان را تحت کنترل قرار داده اند تا به طور نمادین ثابت کنند جامعه مورد نظرشان را بنا کرده‌اند، حال برای تعداد فرزندان زنان هم تصمیم می‌گیرند.

وضعیت تبعیض‌آمیز زندگی زنان در ایران گاهی به اندازه‌ای رنج‌آور می‌شود و چشم انداز روشن برای آن کمتر دیده نمی‌شود که برخی به شوخی یا جدی به دختران جوان توصیه می‌کنند در ایران نمانند، اگر می‌مانند ازدواج نکنند چون با ازدواج اختیار اشتغال، تحصیل، خروج از کشور و گاهی حتی خروج از خانه و رفت و آمد خود را از دست می‌دهند و امکان خروج از رابطه ازدواج را هم بسیار سخت و با سال‌ها دوندگی و گذشتن از حقوق دیگرشان به دست می آورند. اگر ازدواج می‌کنند بچه‌دار نشوند چون نگرش قانون به مادر در حد یک دایه بی‌اختیار است که تنها مسیولیت رتق و فتق امور کودک خود را دارد و به راحتی و هر وقت بخواهند می‌توانند کودک را از او بگیرند.

در این میان جامعه زنان ایران و در کنار آن‌ها فعالان زنان تلاش کرده‌اند از هر روزنه‌ای برای بهبود امور و تغییر وضعیت زندگیشان استفاده کنند. با تلاش زیاد عرصه آموزش را از آن خود کنند و بعد به جامعه و اشتغال مردانه وارد شوند، تا بتوانند کمی مانند یک شهروند زندگی کنند. اگر کسانی تمام قد در برابر تغییر قوانین تبعیض‌آمیز ایستاده است، با دور زدن قوانین و روی آوردن به شروط ضمن عقد کمی شرایط حقوقی زندگی مشترک را عادلانه‌تر کنند. اگر حجاب اجباری بر آن‌ها تحمیل شده با تغییر نوع پوشش و نزدیک‌تر کردن آن به سلیقه خود، کمی این اجبار را تحمل‌پذیرتر کنند. همه این اقدامات برای این است که کمی امکان تنفس و زندگی برای زنان این کشور فراهم شود، وگرنه زندگی در پنجمین کشور دارای بیشترین شکاف جنسیتی در جهان، چندان برای زنان خوشایند نیست.

حال با تصویب طرح جوانی جمعیت ما فعالان زنان اگر بخواهیم توصیه صادقانه‌ای به دختران جوان داشته باشیم چه بگوییم؟ بگوییم از ایران بروید؟ اگر نرفتید به هیچ وجه ازدواج نکنید چون اگر ازدواج کنید علاوه بر همه حقوقی که از دست می‌دهید، در مورد فرزند دار شدن یا نشدن و حتی تعداد فرزندانتان هم نمی‌توانید تصمیم بگیرید، گویی اسیر گرفته شده‌اید؟