iran-emrooz.net | Mon, 17.11.2025, 21:31

یک زن به‌نام‌ قمری عباس‌زاده، ۲۹ ساله، به اتهام قتل عمد در زندان ساری اعدام شد. قمری عباس‌زاده چهلمین زنی است که اعدام او را سازمان حقوق بشر ایران ثبت و تایید کرده است. این بالاترین آمار اعدام سالانه زنان در بیش از دو دهه گذشته است. از میان این ۴۰ زن، ۱۳ نفر با اتهام «مواد مخدر» و ۲۷ تن با اتهام «قتل عمد» به قصاص نفس محکوم شده بودند. از میان ۲۷ تنی که به اتهام قتل عمد اعدام شدند، ۱۷ تن همسران خود را کشته بودند و دست‌کم یکی از آنان کودک‌-عروس بود. تنها ۲ مورد از این اعدام‌ها (پنج‌درصد) به‌طور رسمی اعلام شدند.

سازمان حقوق بشر ایران پیشتر در گزارش «زنان و مجازات اعدام در ایران: دریچه‌ای به آسیب‌شناسی جنسیتی مجازات مرگ»،‌ اعدام زنان را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ میلادی به تفصیل مورد مطالعه قرار داده بود.

محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، هنگام انتشار گزارش «زنان و مجازات اعدام در ایران» گفت: «اعدام زنان در ایران نه‌تنها ابعاد ظالمانه و غیرانسانی مجازات اعدام را به نمایش می‌گذارد، بلکه عمق تبعیض و نابرابری جنسیتی در سیستم قضایی را نیز آشکار می‌کند. ما خواستار اقدام جدی جامعه جهانی برای مقابله با بی‌عدالتی‌های نهادینه‌شده و آپارتاید جنسیتی در ایران هستیم و از آن‌ها می‌خواهیم که تلاش‌های خود را برای نجات محکومان به اعدام تشدید کنند.»

بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، صبح روز پنج‌شنبه ۲۲ آبان ماه، حکم اعدام قمری عباس‌زاده، ۲۹ ساله، در زندان ساری به اجرا درآمد.

یک منبع مطلع در مورد اعدام قمری عباس‌زاده به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «قمری عباس‌زاده حدود شش سال پیش به اتهام قتل همسرش بازداشت و به قصاص محکوم شده بود. او در چارچوب یک ازدواج اجباری زندگی می‌کرد و فشارهای ناشی از این ازدواج از عوامل زمینه‌ساز این پرونده عنوان شده است.»

اعدام قمری عباس‌زاده تا لحظه تنظیم این خبر از طریق رسانه‌های داخل ایران یا منابع رسمی اعلام نشده است.

پرونده قمری استثنا نیست. گُلی کوهکن، کودک‌عروس بلوچِ بدون شناسنامه که قربانی خشونت خانگی بود، قرار است ماه آینده به‌اتهام قتل همسرش اعدام شود، مگر اینکه بتواند مبلغ دیه درخواستی از سوی خانوادهٔ مقتول را تأمین کند.

سازمان حقوق بشر ایران روز ۱۳ آبان در بیانیه‌ای خواستار نجات جان گلی شد.

در ایران، افرادی که زیر عنوان کلی «قتل عمد» متهم می‌شوند، صرف‌نظر از نیت یا شرایط، به قصاص نفس محکوم می‌شوند، زیرا قانون هیچ درجه‌بندی‌ای برای انواع قتل قائل نیست. پس از صدور حکم محکومیت، خانواده مقتول باید میان سه گزینه انتخاب کنند: اعدام به‌عنوان قصاص، دیه، یا گذشت.

نکتهٔ مهم این است که گرچه قوه قضائیه هر سال مبلغی «مبنایی» برای دیه تعیین می‌کند، اما هیچ سقف قانونی‌ای برای میزان دیه درخواستی از سوی خانواده مقتول وجود ندارد. سازمان حقوق بشر ایران موارد بسیاری را ثبت کرده که در آنها متهمان فقط به‌دلیل ناتوانی در پرداخت دیه اعدام شده‌اند. اگر خانواده مقتول خواستار اجرای حکم اعدام شوند، نه‌تنها به حضور در محل اجرا تشویق می‌شوند، بلکه به آنان اجازه داده می‌شود تا شخصاً در اجرای حکم مشارکت کنند.

بر اساس گزارش سالانه اعدام در ایران ۲۰۲۴ سازمان حقوق بشر ایران، دست‌کم ۴۱۹ نفر، از جمله یک کودک‌مجرم و ۱۹ زن، به‌اتهام قتل اعدام شده‌اند که بالاترین رقم اعدام‌های قصاص از سال ۲۰۱۰ تا سال گذشته بود. تنها ۱۲ درصد از این اعدام‌ها توسط منابع رسمی اعلام شده‌اند. در سال ۲۰۲۴، این سازمان همچنین ۶۴۹ مورد گذشت یا پذیرش دیه را از سوی خانواده‌ها در پرونده‌های قصاص ثبت کرده است. در ده ماه نخست سال ۲۰۲۵ نیز دست‌کم ۵۶۸ نفر در ایران به اتهام قتل اعدام شده‌اند.