iran-emrooz.net | Sun, 16.11.2025, 10:30

صنعت گردشگری استان فارس در حالی یکی از دشوارترین دوره‌های خود را پشت سر می‌گذارد که شاخص‌های اصلی این بخش از جمله میزان سفر، اشغال هتل‌ها و فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی، روندی کاهشی و نگران‌کننده را تجربه می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، شیراز که در سال‌هایی نه‌چندان دور، یکی از شلوغ‌ترین مقاصد گردشگری کشور بود؛ امروز فعالان این صنعت از کاهش بی‌سابقه سفر، افت شدید تقاضا، تعطیلی دفاتر، تعدیل نیروهای متخصص و کاهش چشمگیر اشغال هتل‌ها در آن خبر می دهند.

بررسی میدانی و اظهارات فعالان این حوزه نشان می‌دهد کاهش توان اقتصادی خانوار، انتشار اخبار تنش‌زا، افزایش هزینه‌های سفر و رقابت نابرابر بخش دولتی با بخش خصوصی، از مهم‌ترین عوامل ضربه به گردشگری به شمار می‌رود.

در ماه‌های اخیر درخواست برای تعطیلی یا تعلیق فعالیت دفاتر خدمات گردشگری در فارس افزایش یافته و بسیاری از این دفاتر با زیان عملیاتی مواجه شده‌اند.

بسیاری از مسافران، سفر را از سبک زندگی خود حذف کرده‌اند و آن‌هایی هم که هنوز به سفر فکر می‌کنند، به‌دنبال گزینه‌های ارزان‌تر و کوتاه‌ترند.

در حالی که امید می‌رفت پس از دوران کرونا، اوضاع گردشگری رو به بهبود بگذارد، افزایش مداوم قیمت‌ها، بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌ها، نبود سیاست مشخص برای حمایت از بخش خصوصی و رقابت خدماتی دستگاه‌های دولتی با بخش خصوصی، اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.

گردشگری در بدترین وضعیت دو دهه اخیر

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی فارس گفت: وضعیت گردشگری فارس به هیچ‌وجه مناسب نیست و مجموعه‌ای از اخبار و شایعات «چه درست و چه نادرست» به‌ویژه خبرهای تلخ و نگران‌کننده، نخستین ضربه را به گردشگری وارد می‌کنند.

محمود فخری در گفت و گو با ایلنا تأکید کرد: هرگونه تنش یا خبر درباره احتمال وقوع جنگ یا بحران، به‌سرعت موجب رکود و افت شدید فعالیت‌های گردشگری می‌شود.

فخری با اشاره به اینکه روز به روز شاهد افزایش درخواست برای تعطیلی و تعلیق اجباری دفاتر هستیم، تصریح کرد: هیچ دفتر خدمات گردشگری در فارس در شرایط مطلوب فعالیت نمی‌کند و تمامی دفاتر، فارغ از تعداد نیرو یا گستره فعالیت، در حال زیان دادن هستند.

وی تصریح کرد: برخی دفاتر به‌دلیل برخورداری از بنیه مالی، هزینه‌ها را از منابع دیگر تأمین می‌کنند تا آبروی کاری‌شان حفظ شود، اما دفاتر فاقد پشتوانه مالی حتی قادر به تحمل یک روز ضرر نیستند و سریعاً وارد حاشیه و بحران می‌شوند.

ریزش نیروی انسانی حرفه‌ای در گردشگری رخ داده است

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی فارس ادامه داد: این وضعیت باعث شده بسیاری از نیروهای متخصص و آموزش‌دیده دفاتر، که سرمایه‌های گردشگری استان هستند، از کار تعدیل شوند یا به مشاغل دیگر روی آورند و عملاً ریزش نیروی انسانی حرفه‌ای در گردشگری رخ داده است.

فخری با اشاره به اینکه «سفر در سبد خانوار عملاً حذف شده»، گفت: مردم توان مالی سفر ندارند و اگر سفری هم انجام می‌شود بیشتر از طریق امکانات دولتی مانند مهمانسراهای شهرداری‌ها، آموزش و پرورش یا دیگر نهادهای دولتی است.

به اعتقاد وی؛ دولت ادعا می‌کند حامی بخش خصوصی است اما در عمل خود وارد رقابت مستقیم با بخش خصوصی شده و ادارات دولتی با داشتن مهمانسرا، آژانس، هواپیما و مراکز اقامتی، فضای رقابتی ناسالم ایجاد کرده‌اند.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی فارس افزود: تمام ادارات مهمانسرا دارند در حالی که طبق مصوبه هیأت وزیران، این واحدها باید تعطیل می‌شدند. اما با تغییر تابلوها به «مرکز آموزشی» همچنان همان کارکرد گردشگری را دنبال می‌کنند و دستگاه‌های نظارتی نیز توجهی به این تخلفات ندارند.

وی گفت: دولت هیچ‌گاه تاجر موفقی نیست و ورودش به این فعالیت‌ها موجب ضرر خود دولت و هم بخش خصوصی می‌شود.

فخری درباره اینکه چه اقشاری بیشتر سفر می‌کنند توضیح داد: ورودی گردشگری شرایط خوبی ندارد و در بخش خروجی نیز عملاً تنها افرادی که شرایط مالی مطلوبی دارند سفر می‌کنند و سایر اقشار، از جمله کارگران، توان سفر هوایی و حتی زمینی را ندارند.

وی افزود: کارخانه‌داران نیز با کاهش گردش مالی مواجه‌اند و از این‌رو امکان سفر خانوادگی برای آن‌ها نیز محدود شده است.

فخری با تأکید بر افزایش هزینه‌های سفر گفت: قیمت بلیت هواپیما یکباره تا ۳۰ درصد بالا می‌رود و دستگاه‌های دولتی در این میان تصمیمی شفاف نمی‌گیرند؛ وزارت راه می‌گوید افزایش قیمت ممنوع است، صنعت و معدن نظر دیگری دارد و در نهایت قیمت‌ها بالا می‌رود.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی فارس افزود: اکنون سفر خارجی به کشورهایی مانند ترکیه برای برخی از مردم ارزان‌تر از سفر داخلی تمام می‌شود و این مسئله نشانه‌ای از نابسامانی حوزه سفر است.

فخری با ابراز نگرانی از آینده این صنعت گفت: اگر روند فعلی ادامه داشته باشد، هر روز شاهد تعطیلی دفاتر مسافرتی خواهیم بود.

اشغال هتل‌ها به ۳۰ تا ۳۵ درصد سقوط کرده است

رئیس جامعه هتلداران فارس  نیز با بیان اینکه وضعیت اشغال هتل‌های استان مناسب نیست، گفت: میزان اشغال هتل‌ها در فارس اکنون تنها حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد است و این رقم نشان‌دهنده رکود جدی در بخش اقامت است.

حسن سیادتان در گفت و گو با ایلنا با بیان اینکه تعداد گردشگران خارجی تقریباً به صفر رسیده و مسافران داخلی نیز بسیار کم شده‌اند، افزود: برگزاری نمایشگاه‌ها در شیراز تا حدی موجب افزایش مسافر می‌شود، اما به‌طور کلی میزان سفر نسبت به سال‌های گذشته کاهش چشمگیری داشته است.

سیادتان با اشاره به اینکه آبان‌ماه که بهترین فصل گردشگری شیراز محسوب می‌شود و معمولاً ظرفیت هتل‌ها در این زمان تکمیل بود، امسال عملاً خالی ماند و گردشگران را ندیدیم، تأکید کرد: میزان اشغال هتل نسبت به سال گذشته کمی کاهش داشته اما در مقایسه با سال‌های دورتر، افت بسیار جدی است.

وی گفت: مردم به‌دلیل مشکلات اقتصادی سفر را از برنامه زندگی خود حذف کرده‌اند؛ زمانی سفر برای خانواده‌ها اهمیت داشت، اما امروز قدرت خرید به حدی کاهش یافته که بسیاری حتی توان تامین هزینه‌های روزانه خود را ندارند.

رئیس جامعه هتلداران فارس با اشاره به چالش‌های موجود در حوزه اقامت خاطرنشان کرد: بسیاری از مسافران به‌جای هتل، از اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت یا ویلاهای شخصی استفاده می‌کنند. در استان‌های شمال کشور به‌دلیل نزدیکی به تهران، مردم بیشتر از ویلاهای شخصی استفاده می‌کنند، اما فاصله استان‌های دیگر تا فارس باعث می‌شود مسافران برای سفر چندروزه کمتر به شیراز بیایند.

«سفرکارت» کنار گذاشته شد

سیادتان با انتقاد از بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری دولتی گفت: طرح‌هایی مانند «سفرکارت» که برای تشویق مردم به سفر ایجاد شد، هزینه‌های زیادی روی دست دولت گذاشت اما با تغییر مدیران کنار گذاشته شد.

وی افزود: در حالی‌که قرار بود ارگان‌های دولتی از ظرفیت هتل‌ها استفاده کنند، بسیاری از ادارات برای خود مهمانسرا، تالار و اقامتگاه ایجاد کرده‌اند و عملاً گردش مالی را از بخش خصوصی دور کرده‌اند. این در حالی است که نگهداری این واحدها هزینه‌های زیادی برای دولت ایجاد می‌کند.

رئیس جامعه هتلداران فارس  درباره گروه‌های اصلی استفاده‌کننده از هتل‌ها گفت: در حال حاضر مهم‌ترین گروه مسافران هتل‌ها، شرکت‌کنندگان و غرفه‌داران نمایشگاه‌های شیراز هستند، هرچند بسیاری از آن‌ها نیز برای کاهش هزینه‌ها از اقامتگاه‌های نزدیک نمایشگاه استفاده می‌کنند.

وی افزود: اگر گردشگری دوباره رونق بگیرد، فارس با کمبود هتل روبه‌رو خواهد شد و لازم است از امروز سرمایه‌گذاران برای ساخت هتل‌های جدید تشویق شوند تا در آینده با مشکل کمبود ظرفیت مواجه نشویم.

نبود دیپلماسی فعال گردشگری، مانع ورود توریست شده است

سیادتان با اشاره به تبلیغات ایران‌هراسانه در جهان گفت: این فضا، همراه با نبود دیپلماسی فعال گردشگری، مانع ورود توریست شده است.

وی یادآور شد: در گذشته، ورود گردشگران به ایران بسیار بالا بود، اما در حال حاضر کاهش یافته است؛ کرونا شرایط را بدتر کرد و پس از آن نیز مشکلات اقتصادی یکی پس از دیگری گریبان‌گیر صنعت گردشگری شد.

رئیس جامعه هتلداران فارس درباره هزینه‌های بالای هتل‌داری گفت: استهلاک تأسیسات هتل‌ها به‌شدت افزایش یافته است. تجهیزاتی مانند پمپ‌ها که چند سال پیش ۷۰۰ هزار تومان قیمت داشتند، امروز به ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته اند. تعمیرات سردخانه‌ها که پیش‌تر با هزینه ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان انجام می‌شد، اکنون بیش از یک میلیارد تومان هزینه دارد. همچنین انجام صحیح استانداردسازی آسانسورها نیازمند یک تا دو میلیارد تومان هزینه است.

وی افزود: هزینه مواد غذایی نیز هر روز بدون هشدار قبلی افزایش می‌یابد و این روند فشار زیادی به هتل‌داران وارد کرده است.

سیادتان با ابراز امیدواری از اینکه گردشگری فارس دوباره رونق بگیرد، تصریح کرد: تا زمانی‌که سفر از سبد خانواده‌ها خارج شده و سیاست‌گذاری‌ها ثبات ندارد، اوضاع به‌سختی بهبود خواهد یافت.