| صفحه نخست | خبر و گزارش | سياست | انديشه | فرهنگ و ادبيات | زندگی | محیط زیست | RSS |
چگونه دو سال جنگ غزه، خاورمیانه را برای همیشه تغییر داد
باراک راوید / آکسیوس
دو سال پس از حملات ۷ اکتبر حماس، جنگ غزه بیش از هر زمان دیگری به پایان نزدیک شده است و منطقه دیگر هرگز مانند قبل نخواهد بود.
چرا این موضوع مهم است؟
این جنگ با بزرگ‌ترین کشتار یهودیان از زمان هولوکاست آغاز شد و با شدیدترین قتل‌عام و آوارگی فلسطینی‌ها از زمان نکبت سال ۱۹۴۸ ادامه یافت.
🔸حتی اگر تلاش‌های صلح‌آمیز رئیس‌جمهور ترامپ موفقیت‌آمیز باشد، تراژدی انسانی و دگرگونی‌های ژئوپلیتیکی آن تا نسل‌ها احساس خواهد شد.
تصویر کلی
اسرائیل از ۷ اکتبر ضربات سنگینی به دشمنان خود وارد کرده، اما جایگاه جهانی‌اش به‌شدت تضعیف شده است.
🔸حمایت از حقوق فلسطینی‌ها و تشکیل کشور مستقل فلسطین به‌طور چشمگیری افزایش یافته و بیش از دوازده کشور دیگر فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند. با این حال، فلسطینی‌های غزه آواره و گرسنه‌اند و فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری تحت سرکوب فزاینده قرار دارند.
🔸در ایالات متحده، این جنگ پایگاه حزب دموکرات را در سال ۲۰۲۴ دچار شکاف کرد و موجب اعتراضات گسترده در دانشگاه‌ها شد — اعتراضاتی که اکنون دولت ترامپ از آن‌ها برای فشار بر دانشگاه‌ها استفاده می‌کند.
وضعیت فعلی
طبق اعلام دولت اسرائیل، نزدیک به ۲٬۰۰۰ اسرائیلی در جبهه‌های مختلف این جنگ کشته شده‌اند.
وزارت بهداشت تحت کنترل حماس اعلام کرده که بیش از ۶۷٬۰۰۰ فلسطینی در غزه جان باخته‌اند.
هزاران نفر دیگر نیز در کرانه باختری، لبنان، ایران، سوریه و یمن کشته شده‌اند. اسرائیل از ۷ اکتبر تاکنون به هشت کشور حمله کرده است.
از میان ۲۵۵ گروگان گرفته‌شده توسط حماس، ۱۴۸ نفر زنده بازگشته‌اند و اجساد ۵۹ نفر دیگر نیز پیدا شده‌اند. از ۴۸ گروگان باقی‌مانده، گمان می‌رود ۲۰ نفر هنوز زنده باشند.
چگونه اتفاق افتاد؟
جنگ غزه به‌سرعت به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل شد که کل خاورمیانه را بی‌ثبات و دگرگون کرد.
🔸 در ایران، ۱۲ روز بمباران توسط اسرائیل با مشارکت آمریکا، برنامه هسته‌ای را به‌شدت آسیب زد و رژیم را متزلزل کرد.
🔸 در لبنان، اسرائیل رهبر حزب‌الله را ترور کرد، فرماندهان ارشد آن را کشت و قدرت سیاسی‌اش را به‌طور قابل توجهی کاهش داد. این افول حزب‌الله به روی کار آمدن رئیس‌جمهوری نزدیک به آمریکا پس از دو سال بن‌بست سیاسی کمک کرد.
🔸 در سوریه، رژیم اسد — که با تضعیف محور طرفدار ایران آسیب‌پذیر شده بود — پس از ۵۰ سال حکومت، به دست شورشیان سقوط کرد. دولت جدید برای نخستین بار در ۲۵ سال گذشته وارد گفت‌وگوی مستقیم با اسرائیل شده است.
🔸 در عراق، شبه‌نظامیان شیعه طرفدار ایران تحت تهدید نظامی اسرائیل و فشار سیاسی آمریکا عملاً عقب‌نشینی کردند.
🔸 اما در یمن، شورشیان حوثی با وجود ماه‌ها حملات هوایی آمریکا، مقاومت کردند و به تهدیدی جدی برای اسرائیل تبدیل شدند.
🔸 در قطر، حمله هوایی ناموفق اسرائیل علیه رهبران حماس باعث اتحاد کشورهای خلیج فارس در مخالفت با جنگ و خشم علیه اسرائیل شد. از دل این آشوب، طرح صلح ترامپ شکل گرفت.
آن‌ها چه می‌گویند؟
ترامپ هفته گذشته به آکسیوس گفت: «اسرائیل حمایت زیادی را در جهان از دست داد. حالا من قرار است همه آن حمایت‌ها را بازگردانم.»
🔸ترامپ تنها رهبر بزرگ جهانی است که همچنان در کنار نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو ایستاده — هرچند خودش نیز به آکسیوس گفته که نتانیاهو در پیشبرد جنگ «خیلی زیاده‌روی کرد».
🔸ماه‌هاست که نظرسنجی‌ها در اسرائیل نشان می‌دهند اکثریت مردم خواهان پایان جنگ و آزادی گروگان‌ها هستند — حتی اگر به معنای بقای حماس به شکلی باشد.
🔸همچنین اکثر اسرائیلی‌ها خواهان استعفای نتانیاهو هستند — کسی که از عذرخواهی بابت شکست‌های امنیتی پیش از جنگ خودداری کرده و اجازه تحقیقات مستقل را نمی‌دهد. نتانیاهو اتهام ادامه جنگ برای بقای سیاسی خود را رد می‌کند.
سوی دیگر ماجرا
🔸غزه ویران شده و تقریباً غیرقابل سکونت است. کل جمعیت دو میلیونی آن آواره شده‌اند. تقریباً تمام زیرساخت‌ها نابود شده و بیشتر خانه‌ها به‌طور سیستماتیک توسط ارتش اسرائیل تخریب شده‌اند.
🔸اگرچه موج اخیر کمک‌ها ظاهراً از گسترش قحطی جلوگیری کرده، بحران انسانی همچنان یکی از بدترین‌ها در جهان باقی مانده است.
🔸حماس نابود نشده اما از نظر نظامی شکست خورده است. این گروه بیشتر نیروهای آموزش‌دیده و سلاح‌های سنگین خود را از دست داده و توانایی اجرای حمله‌ای مشابه ۷ اکتبر را ندارد.
🔸محبوبیت و مشروعیت عمومی حماس در غزه به‌شدت کاهش یافته است. این گروه در جهان عرب منزوی شده و برای نخستین بار آماده واگذاری قدرت در غزه و حتی خلع سلاح جزئی است.
جزئیات بیشتر
🔸یکی از انگیزه‌های یحیی سنوار، رهبر حماس، برای آغاز حملات ۷ اکتبر، جلوگیری از روند عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و جهان عرب — به‌ویژه توافق صلح احتمالی با عربستان سعودی — بود.
🔸او موفق شد. عربستان موضعی بسیار قوی‌تر در حمایت از فلسطینی‌ها اتخاذ کرده و هیچ رهبر عربی جرأت نکرده در انظار عمومی در کنار نتانیاهو ظاهر شود.
از سوی دیگر، طرح ترامپ برای پایان جنگ فرصتی برای بازگشت به مسیر عادی‌سازی فراهم کرده است.
🔸این طرح خواستار مسیر معتبر برای تشکیل کشور فلسطین است — شرط کلیدی عربستان برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل — و هشت کشور مسلمان را وارد روند صلح کرده است.
🔸در همین حال، خصومت جهانی با اسرائیل، اسرائیلی‌ها و یهودیان به بالاترین سطح خود رسیده است. ترامپ در یکی از مصاحبه‌های اخیر با آکسیوس ابراز نگرانی کرده هم از کسانی که حملات ۷ اکتبر را ستایش می‌کنند و هم از کسانی که وقوع آن را انکار می‌کنند.
🔸جامعه‌های اسرائیلی و فلسطینی به‌شدت از جنگ آسیب دیده‌اند و بخش‌های بزرگی از هر دو جامعه دچار افراط‌گرایی شده‌اند. امید به صلح پایدار یا هرگونه آشتی در آینده نزدیک، در هر دو طرف بسیار اندک است.
آنچه باید دنبال کرد
همه نگاه‌ها به مصر و مذاکرات غیرمستقیم صلح میان اسرائیل و حماس در این هفته دوخته شده است.
🔸برای آغاز هرگونه بازسازی، ابتدا باید جنگ پایان یابد.
| |||||||||||||
|
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2025 | editor@iran-emrooz.net
|
