iran-emrooz.net | Wed, 27.08.2025, 17:55

جان آیرش و پریسا حافظی / رویترز / ۲۷ آگوست ۲۰۲۵

خبرگزاری رویترز از قول چهار دیپلمات گزارش داده بریتانیا، فرانسه و آلمان (گروه موسوم به E3) احتمالاً روز پنج‌شنبه فرآیند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز خواهند کرد، اما امیدوارند که تهران طی ۳۰ روز آینده تعهداتی در مورد برنامه هسته‌ای خود ارائه دهد که آن‌ها را از اقدام عملی بازدارد.

این سه کشور اروپایی روز سه‌شنبه با ایران دیدار کردند تا پیش از پایان مهلت میانه اکتبر (مهرماه) برای بازگرداندن تحریم‌هایی که در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی لغو شده بود، دیپلماسی را برای احیای برنامه هسته‌ای ایران احیا کنند.

سه دیپلمات اروپایی و یک دیپلمات غربی اظهار داشتند که مذاکرات روز سه‌شنبه تعهدات ملموس کافی از سوی ایران به همراه نداشت، هرچند آن‌ها معتقدند که در هفته‌های آینده هنوز فضا برای دیپلماسی بیشتر وجود دارد.

آن‌ها اعلام کردند که گروه E3 تصمیم گرفته‌اند فرآیند به‌اصطلاح “بازگشت سریع” تحریم‌های سازمان ملل را، احتمالاً از روز پنج‌شنبه، به دلیل اتهامات مبنی بر نقض توافق سال ۲۰۱۵ توسط ایران آغاز کنند. این توافق با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای منعقد شده بود.

غرب مدعی است که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران فراتر از نیازهای غیرنظامی است، در حالی که تهران تأکید دارد که به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.

فرآیند سازمان ملل برای بازگرداندن تحریم‌ها ۳۰ روز طول می‌کشد و در صورت بازگشت، بخش‌های مالی، بانکی، هیدروکربنی (نفت و گاز) و دفاعی ایران را در بر خواهد گرفت.

یک دیپلمات غربی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «مذاکرات واقعی پس از ارائه نامه (به شورای امنیت سازمان ملل) آغاز خواهد شد.» 

سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان اظهار داشت که فعال کردن مکانیسم بازگشت سریع تحریم‌ها همچنان یکی از گزینه‌های گروه E3 است. وزارتخانه‌های امور خارجه بریتانیا و فرانسه به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ فوری ندادند.

تهران هشدار داده است که در صورت بازگرداندن تحریم‌ها، «پاسخ سختی» خواهد داد.

بازرسان هسته‌ای

رسانه‌های دولتی ایران روز چهارشنبه گزارش دادند که بازرسان هسته‌ای سازمان ملل برای اولین بار پس از تعلیق همکاری ایران با آن‌ها، در پی حملات اسرائیل و ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران در ژوئن (خرداد)، به این کشور بازگشته‌اند.

رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز سه‌شنبه اعلام کرد که به بازرسان اجازه ورود به ایران داده شده است، هرچند توافقی درباره دامنه فعالیت آن‌ها یا دسترسی به تأسیسات هسته‌ای حاصل نشده است.

طبق گزارش «خبرگزاری خانه ملت»، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، نیز به نمایندگان مجلس گفت که تهران هنوز توافقی در مورد ازسرگیری همکاری کامل با آژانس به دست نیاورده است.

گروه E3 پیشنهاد داده‌اند که در صورت ازسرگیری بازرسی‌های کامل سازمان ملل توسط ایران ـــ که شامل بررسی ذخایر بزرگ اورانیوم غنی‌شده ایران نیز می‌شود که سرنوشت آنها از زمان حملات معلوم نشده است ـــ و همچنین مشارکت ایران در مذاکرات با ایالات متحده، اجرای مکانیسم بازگشت سریع تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازند.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران پیش از آغاز حملات اسرائیل در ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن)، اورانیوم را تا خلوص ۶۰ درصد غنی‌سازی کرده بود که تنها یک گام کوتاه تا خلوص ۹۰ درصد مورد نیاز برای سلاح هسته‌ای فاصله دارد. ایران به اندازه‌ای مواد غنی‌شده در این سطح در اختیار داشت که در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای ساخت شش سلاح هسته‌ای کافی بود.

با این حال، تولید واقعی یک سلاح هسته‌ای زمان بیشتری می‌طلبد. آژانس اعلام کرده است که اگرچه نمی‌تواند تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز است، اما هیچ نشانه معتبری از یک پروژه هماهنگ تسلیحاتی در جمهوری اسلامی وجود ندارد.

ایران و ایالات متحده پیش از خرداد و جنگ ۱۲ روزه، چندین دور مذاکره برگزار کرده بودند.

یک دیپلمات گفت که ایران در دیدار روز سه‌شنبه با گروه E3 نشانه‌هایی از آمادگی برای ازسرگیری مذاکرات با آمریکا نشان داده است. یک منبع ایرانی اظهار داشت که تهران تنها در صورتی مذاکرات را از سر می‌گیرد که «واشنگتن تضمین کند در طول مذاکرات هیچ حمله نظامی انجام نخواهد داد».