زلزله شدید در خاور دور روسیه و هشدار سونامی

خبرگزاری رویترز / ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۵ 

زلزله‌ای قدرتمند به بزرگی ۸.۸ ریشتر در سواحل شبه‌جزیره کامچاتکا در خاور دور روسیه، امواج سونامی به ارتفاع تا ۵ متر (۱۶ فوت) ایجاد کرد و موجب صدور دستور تخلیه در هاوایی و مناطق مختلف اقیانوس آرام در روز چهارشنبه شد.

این زمین‌لرزه کم‌عمق به ساختمان‌ها در این منطقه دورافتاده روسیه آسیب زد و چندین نفر را مجروح کرد، در حالی که بخش‌های وسیعی از سواحل شرقی ژاپن – که در سال ۲۰۱۱ بر اثر زلزله و سونامی ۹ ریشتری ویران شده بود – تحت دستور تخلیه قرار گرفت.

در هاوایی، به ساکنان مناطق ساحلی دستور داده شد به ارتفاعات یا طبقات چهارم و بالاتر ساختمانها بروند، و گارد ساحلی آمریکا نیز کشتیها را از بنادر خارج کرد.

“اقدام کنید! انتظار امواج مخرب سونامی می‌رود”، این پیام اداره مدیریت اضطراری هونولولو در شبکه اجتماعی ایکس بود.

کمی پس از ساعت ۰۶:۰۰ به وقت گرینویچ، مرکز هشدار سونامی اقیانوس آرام اعلام کرد که امواجی به ارتفاع ۱ تا ۱.۲ متر به جزایر هاوایی برخورد کرده است.

جاش گرین، فرماندار هاوایی، گفت که تاکنون امواج خطرناکی به جزایر نرسیده، اما تمام پروازهای ورودی و خروجی جزیره مائوی لغو شده است.

مقامات محلی و وزارت شرایط اضطراری روسیه گزارش دادند که امواج سونامی به بخش‌هایی از کامچاتکا برخورد کرده و موجب آبگرفتگی بندر و یک کارخانه فرآوری ماهی در شهر سورو-کوریلسک شده و کشتی‌ها را از لنگرگاه‌های خود رها کرده است.

ولادیمیر سولودوف، فرماندار کامچاتکا، در ویدیویی در پیام‌رسان تلگرام گفت: “زلزله امروز جدی بود و قوی‌ترین لرزه در دهه‌های اخیر محسوب می‌شود.” دانشمندان روسی نیز آن را شدیدترین زلزله این منطقه از سال ۱۹۵۲ عنوان کردند.

وزارت شرایط اضطراری روسیه در تلگرام اعلام کرد که یک مهدکودک آسیب دیده، اما بیشتر ساختمانها در برابر زلزله مقاومت کرده‌اند. تاکنون هیچ موردی از تلفات جانی یا جراحات جدی گزارش نشده است.

سازمان زمین‌شناسی آمریکا (USGS) اعلام کرد که کانون این زلزله در عمق ۱۹.۳ کیلومتری (۱۲ مایلی) و در فاصله ۱۱۹ کیلومتری جنوب‌شرقی پتروپاولوفسک-کامچاتسکی، شهری با ۱۶۵ هزار نفر جمعیت، قرار داشت.

این سازمان بزرگی زلزله را از ۸.۰ به ۸.۸ اصلاح کرد و از وقوع چندین پس‌لرزه شدید تا بزرگی ۶.۹ خبر داد.

یکی از ساکنان پتروپاولوفسک-کامچاتسکی گفت که لرزش برای چندین دقیقه ادامه داشت.

یاروسلاو، ۲۵ ساله، گفت: “تصمیم گرفتم ساختمان را ترک کنم. احساس می‌شد دیوارها هر لحظه ممکن است فرو بریزند. لرزش حداقل ۳ دقیقه به طور مداوم ادامه داشت.” 

هشدارها در سراسر اقیانوس آرام

در شهرهای ساحلی ژاپن آژیرهای سونامی به صدا درآمد و دستور تخلیه برای دهها هزار نفر صادر شد.

شرکت TEPCO اعلام کرد که کارکنان نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما، که پس از سونامی ۲۰۱۱ دچار ذوب‌شدگی و فاجعه رادیواکتیو شد، تخلیه شده‌اند.

تصاویر پخش‌شده از شبکه NHK نشان داد که دهها نفر در جزیره شمالی هوکایدو بر روی پشت‌بام یک ساختمان و زیر چادرها از تابش شدید آفتاب پناه گرفته‌اند، در حالی که قایق‌های ماهی‌گیری برای جلوگیری از آسیب احتمالی امواج، بنادر را ترک کردند.

خبرگزاری کیودو گزارش داد که شرکت خودروسازی نیسان فعالیت برخی از کارخانه‌های خود در ژاپن را به منظور حفظ ایمنی کارکنان متوقف کرده است.

مقامات ژاپنی گفتند که سه موج سونامی در این کشور ثبت شده که بزرگترین آنها ۱.۳ متر (۴.۳ فوت) ارتفاع داشته است. یوشیماسا هایاشی، وزیر ارشد کابینه ژاپن، گفت که تاکنون هیچ آسیب یا تلفاتی گزارش نشده و هیچ اختلالی در نیروگاههای هستهای رخ نداده است.

شبکه NHK هشدار داد که امواج سونامی بین ۱ تا ۳ متر می‌تواند برای افرادی که در مسیر آن قرار گیرند مرگبار باشد. به گفته انجمن نجات جان ژاپن، این امواج همچنین می‌تواند موجب آبگرفتگی و آسیب به ساختمان‌های چوبی شود و خطر برخورد اجسام بزرگ شناور نیز وجود دارد.

سیستم هشدار سونامی آمریکا نیز از “امواج خطرناک سونامی در سراسر اقیانوس آرام” خبر داد.

این مرکز اعلام کرد که احتمال وقوع امواج بیش از ۳ متر در برخی سواحل روسیه، جزایر شمالی هاوایی و اکوادور وجود دارد، در حالی که کشورهایی مانند ژاپن، هاوایی، شیلی و جزایر سلیمان ممکن است شاهد امواج ۱ تا ۳ متری باشند.

امواج کوچکتر نیز ممکن است در سواحل گسترده اقیانوس آرام، از جمله غرب آمریکا، مشاهده شود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در پستی در شبکه‌های اجتماعی گفت: “به دلیل زلزله شدید در اقیانوس آرام، هشدار سونامی برای ساکنان هاوایی صادر شده است. همچنین وضعیت نظارت بر سونامی برای آلاسکا و سواحل اقیانوس آرام آمریکا برقرار است.” 

حلقه آتش

اولگ ملنیکوف، وزیر بهداشت منطقه کامچاتکا، به خبرگزاری تاس روسیه گفت که چندین نفر پس از زلزله به کمک‌های پزشکی نیاز پیدا کردند.

خبرگزاری ریا نووستی گزارش داد که در شهر سورو-کوریلسک در جزایر کوریل جنوبی کامچاتکا، امواج سونامی به بیش از ۳ متر رسید و بزرگترین آنها حدود ۵ متر ارتفاع داشت.

الکساندر اوسیانیکوف، شهردار این شهر، گفت که چهار موج سونامی از منطقه عبور کرده است.

او از مردم خواست تا آسیب‌های احتمالی به خانه‌های خود را بررسی کنند و تا زمان بازرسی از استفاده از بخاری‌های گازی خودداری کنند تا خطر مسمومیت با مونوکسید کربن کاهش یابد.

به گزارش ریا، به نقل از فرماندار منطقه، برق منطقه ساخالین به دلیل آسیب به شبکه برق قطع شده است.

کامچاتکا و خاور دور روسیه در حلقه آتش اقیانوس آرام قرار دارند، منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌شناسی که مستعد زلزله و فوران‌های آتش‌فشانی است.

آکادمی علوم روسیه این زلزله را شدیدترین لرزه منطقه از سال ۱۹۵۲ عنوان کرد.

دانیلا چبروف، رئیس بخش خدمات ژئوفیزیک کامچاتکا، در تلگرام گفت: “با این حال، به دلیل ویژگیهای خاص کانون زلزله، شدت لرزش آنطور که از چنین بزرگی انتظار میرفت، نبود.” 

او افزود: “پس‌لرزه‌ها همچنان ادامه دارد... شدت آنها نسبتاً بالا خواهد بود، اما در آینده نزدیک انتظار لرزه‌های قویتر نمی‌رود. وضعیت تحت کنترل است.”