اوجالان پایان رسمی مبارزه مسلحانه را اعلام کرد

عبدالله اوجالان، رهبر  پ‌ک‌ک روز چهارشنبه ۹ ژوئیه در یک پیام تصویری از زندان امرالی، پایان رسمی فعالیت مسلحانه «حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را اعلام کرد. اوجالان گفت، «این یک گذار داوطلبانه از مرحله مبارزه مسلحانه به مرحله سیاست و قانون دموکراتیک است. این را نباید یک شکست، بلکه یک دستاورد تاریخی دانست.»

این اظهارات، تکرار فراخوان کتبی عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک.ک، در ماه فوریه برای خلع سلاح و انحلال جنگجویان گروهش بود. اما با توجه به جایگاه والای او در میان پیروانش، شنیدن و دیدن این درخواست می‌تواند روند کار را به پیش ببرد.

او در این ویدئو، که اولین باری است که از زمان محکومیت او به خیانت و جدایی‌طلبی در سال ۱۹۹۹ و زندانی شدن، تصاویرش منتشر می‌شود، گفت: «این یک گذار داوطلبانه از مرحله مبارزه مسلحانه به مرحله سیاست و قانون دموکراتیک است. این را نباید یک شکست، بلکه یک دستاورد تاریخی دانست.»

پ.ک.ک از دهه ۱۹۸۰ شورش مسلحانه‌ای را علیه دولت ترکیه آغاز کرده است که می‌گوید به دنبال حقوق بیشتر برای کردهای ترکیه است. بیش از ۴۰ هزار نفر، که بسیاری از آنها غیرنظامی بوده‌اند، در حملات به نیروهای امنیتی ترکیه و عملیات نظامی ترکیه با هدف سرکوب شبه‌نظامیان کشته شده‌اند.

ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا پ.ک.ک را به عنوان یک سازمان تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند.

از زمان درخواست آقای اوجالان برای خلع سلاح در ماه فوریه، روند صلح به کندی پیش رفته است. در ماه مه، پ.ک.ک کنگره‌ای تشکیل داد که تصمیم این گروه برای انحلال را اعلام کرد. قرار است روز جمعه  ۱۱ ژوئیه مراسمی در شهر سلیمانیه عراق، جایی که بسیاری از کادرهای ارشد پ.ک.ک مستقر هستند، برگزار شود و طی آن گروهی از جنگجویان پ.ک.ک سلاح‌های خود را نابود کنند.

اما مقامات ترکیه گفته‌اند که قصد ندارند در این فرآیند هیچ امتیازی در مورد خواسته‌های کردها، مانند افزایش حقوق زبانی، فرهنگی یا سیاسی کردها، ارائه دهند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در سخنرانی خود خطاب به نمایندگان مجلس از حزب حاکم عدالت و توسعه، به ویدیوی آقای اوجالان اشاره‌ای نکرد، اما گفت که پایان دادن به درگیری با پ.ک.ک به نفع آینده ترکیه خواهد بود.

او در مورد روند صلح گفت: “ما ترکیه را از یک تهدید نیم قرنی نجات می‌دهیم. ما در حال پاره کردن زنجیرهای خونینی هستیم که بر مچ پای کشورمان بسته شده است.”

سیاستمدارانی که از این روند حمایت می‌کنند، خواستار تشکیل یک کمیته پارلمانی برای تدوین چارچوب قانونی برای خلع سلاح شده‌اند. آقای اوجالان در این ویدیو گفت که چنین کمیته‌ای برای اطمینان از پیشرفت این روند مهم است.

خلع سلاح کامل پ.ک.ک. می‌تواند به دهه‌ها درگیری خونین در ترکیه پایان دهد. این امر همچنین می‌تواند پیامدهایی در کشورهای همسایه، جایی که این گروه و شاخه‌های آن فعالیت می‌کنند، داشته باشد. ارتش ترکیه اغلب پ.ک.ک را در شمال عراق بمباران می‌کند. یک گروه وابسته به پ.ک.ک که توسط ایالات متحده حمایت می‌شود، شمال شرقی سوریه را کنترل می‌کند، اگرچه رهبر آن گفته است که نیروهایش به درخواست آقای اوجالان برای خلع سلاح پایبند نیستند.

پ.ک.ک به عنوان یک گروه جدایی‌طلب با هدف ایجاد یک کشور مستقل کردی آغاز شد.

سرویس اطلاعاتی ترکیه آقای اوجالان را در سال ۱۹۹۹ در کنیا دستگیر کرد و او را به ترکیه بازگرداندند و فوراً به اعدام محکوم کردند که بعداً به حبس ابد تخفیف یافت. او از آن زمان، سال‌های زیادی را در انزوا، در زندانی جزیره امرالی در دریای مرمره در جنوب استانبول گذرانده است.

آقای اوجالان ایدئولوژی گروه را از جدایی‌طلبی به چیزی که آن را نوعی دموکراسی مبتنی بر جامعه و خودمختاری کردها در داخل ترکیه توصیف می‌کرد، تغییر داد.

او گفته است که در ابتدا مبارزه مسلحانه ضروری بود زیرا کانال‌های دموکراتیک مسدود شده بودند، اما پ.ک.ک به عنوان یک نیروی مبارز دیگر دوران خود را سپری کرده است.

تحلیلگران می‌گویند پیشرفت در نظارت و قابلیت‌های نظامی ترکیه نیز در این امر نقش داشته است، به ویژه پهپادهایی که به دولت اجازه می‌داد شبه‌نظامیان را در مکان‌های دورافتاده هدف قرار دهد و از توانایی عملیاتی این گروه تا حد زیادی بکاهد.

مبارزه با پ.ک.ک. به بیش از دو دهه پیش و پیش از ظهور آقای اردوغان در راس سیاست ترکیه برمی‌گردد و مدت‌هاست که از حمایت گسترده اکثر احزاب سیاسی برخوردار بوده است.

در زمان آقای اردوغان، ارتش ترکیه برای بیرون راندن شبه‌نظامیان از شهرهای بزرگ شرق ترکیه جنگید و عملیات نظامی علیه پایگاه‌های پ.ک.ک. در شمال عراق را گسترش داد.

دولت‌های تحت رهبری اردوغان همچنین اجازه گسترش محدود حقوق فرهنگی کردها، از جمله صدور مجوز برای پخش برنامه‌های تلویزیونی به زبان کردی و اجازه آموزش به زبان کردی را دادند.

آقای اوجالان توسط بسیاری از کردها به عنوان نمادی قدرتمند از مبارزه آنها برای حقوق بیشتر مورد ستایش قرار می‌گیرد. او مورد نفرت بسیاری از ترک‌ها است و سیاستمداران اغلب او را “تروریست ارشد” یا “قاتل کودک” نامیده‌اند.

این ویدئو روز چهارشنبه توسط رسانه‌های طرفدار پ.ک.ک. منتشر شد. آقای اوجالان، ۷۶ ساله، با موهای سفید، سبیل و ابروهای سفید، پشت میز نشسته و به مدت هفت دقیقه با آرامش صحبت می‌کند، در حالی که شش شبه‌نظامی زندانی دیگر پ.ک.ک او را احاطه کرده‌اند.

او تلاش برای تشکیل یک کشور کردی را رد کرد، اما گفت که پ.ک.ک هدف اصلی خود را تعیین کرده است: به رسمیت شناختن موجودیت مردم کرد.

او گفت: «موجودیت به رسمیت شناخته شده است، بنابراین هدف اصلی محقق شده است. من به قدرت سیاست و صلح اجتماعی اعتقاد دارم، نه با اسلحه. و از شما می‌خواهم که این اصل را به اجرا بگذارید.»

متن کامل بیانیه عبدالله اوجالان:(ترجمه از متن ترکی)

«رفقای عزیز،

وظیفه اخلاقی خود می‌دانم که در نامه‌ای جامع، پاسخ‌های توضیحی و خلاقانه، هرچند تکراری، در مورد مرحله‌ای که جنبش رفاقت کمونیستی ما به آن رسیده است، وضعیت مشخصی که تجربه می‌کنند و مشکلات و راه‌حل‌هایی که ارائه می‌دهند، به شما ارائه دهم.

۱- من همچنان از فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک مورخ ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ دفاع می‌کنم.

۲- پاسخ مثبت شما به آن را، با محتوای جامع و دقیق آن، در دوازدهمین کنگره انحلال پ.ک.ک، یک پاسخ تاریخی می‌دانم.

۳- نکته‌ای که به آن رسیده‌ایم باید بسیار ارزشمند و تاریخی تلقی شود. در همین حال، تلاش‌های رفقایی که روابط پل‌مانندی برقرار کرده‌اند نیز به همان اندازه ارزشمند و شایسته تقدیر است.

۴- در نتیجه همه تحولات رخ داده، من یک مانیفست جامعه دموکراتیک تهیه کرده‌ام که باید آن را یک تحول تاریخی دانست. این مانیفست قادر است با موفقیت جایگزین مانیفست تقریباً ۵۰ ساله «راه انقلاب کردستان» شود. این مانیفست نه تنها برای جامعه تاریخی کردها، بلکه همچنین برای جامعه منطقه‌ای و جهانی است. من معتقدم که این [مطلب] محتوای تاریخی و اجتماعی نیز دارد. شکی ندارم که نمونه‌ای موفق از سنت مانیفست تاریخی است.

۵- باید به وضوح بیان کنم که همه این تحولات در نتیجه جلساتی که در امرالی برگزار کردم، رخ داده است. نهایت دقت صورت گرفت تا اطمینان حاصل شود که جلسات بر اساس اراده آزاد برگزار می‌شوند.

۶- مرحله‌ای که به آن رسیده‌ایم، مستلزم حرکت به سمت عمل با گام‌های جدید است. تأکید، درک و پایبندی به ماهیت تاریخی این مرحله و گام‌های لازم برای پیشرفت ضروری است.

الف- جنبش پ.ک.ک، که بر اساس انکار وجود و پیگیری یک دولت جداگانه بنا شده بود، و استراتژی جنگ آزادی‌بخش ملی که بر اساس آن بنا شده بود، به پایان رسیده است. وجود به رسمیت شناخته شده است و بنابراین هدف اصلی محقق شده است. این همان معنای منسوخ شدن است. بقیه موارد تکرار بیش از حد و بن‌بست تلقی شده‌اند. انتقاد جامع و انتقاد از خود بر این اساس ادامه خواهد یافت.

ب- از آنجایی که سیاست خلأ را تحمل نمی‌کند، خلأ باید با برنامه‌ای با عنوان صلح و دموکراسی پر شود. جامعه، استراتژی «سیاست دموکراتیک» و قانون جامع به عنوان تاکتیک اساسی. ما یک فرآیند تاریخی و سرنوشت‌ساز را پشت سر گذاشته‌ایم. ما در مورد این صحبت می‌کنیم.

ج- فرآیند کلی کنار گذاشتن داوطلبانه سلاح و کار یک کمیسیون جامع، مجاز و قانونی که در مجلس ملی کبیر ترکیه تأسیس شده است، بسیار مهم است. دقت و حساسیت در انجام این گام‌ها، بدون افتادن در منطق عقیم لفاظی‌های «اول تو» یا «اول من» ضروری است. می‌دانم گام‌های برداشته شده بیهوده نخواهد بود. من صداقت را می‌بینم و به آنها اعتماد دارم.

د- بنابراین، تلاش‌هایی برای حرکت به سمت گام‌های عملی‌تر، مشخص‌تر و قاطع‌تر در حال انجام است. تزهای اصلی که من مطرح کرده‌ام به شرح زیر است:

۱- دستیابی به هدف صلح و جامعه دموکراتیک، با انجام وظیفه هر کس، از طریق یک دیدگاه ادغام‌گرای مثبت امکان‌پذیر است. نتیجه‌ای که از همه اینها گرفته می‌شود: پ.ک.ک هدف دولت-ملت خود را رها کرده است و با رها کردن این هدف اساسی، استراتژی جنگی اساسی خود را نیز رها کرده و دیگر وجود نخواهد داشت. انتظار می‌رود که این نقطه تاریخی ... پیشرفت بیشتر.

۲- طبیعی است که شما آشکارا به محافل مربوطه و عموم مردم اطمینان دهید که خلع سلاح برای مجلس ملی کبیر ترکیه و کمیسیون معنادار خواهد بود، شک و تردیدهای عمومی را برطرف می‌کند و به وعده ما عمل خواهد کرد. ایجاد مکانیسم خلع سلاح، این روند را پیش خواهد برد. این نشان دهنده گذار داوطلبانه از مرحله مبارزه مسلحانه به مرحله سیاست و قانون دموکراتیک است. این نباید یک ضرر تلقی شود، بلکه یک سود تاریخی است. جزئیات مربوط به خلع سلاح به سرعت مشخص و اجرا خواهد شد.

۳- حزب جنبش دموکراتیک (DEM)، زیر چتر پارلمان، به همراه سایر احزاب، سهم خود را برای تضمین موفقیت این روند انجام خواهد داد.

۴- در همین حال، در مورد آزادی من، که شرط ضروری در تمام متون تصمیم گیری است، می‌دانید که من هرگز آزادی خود را به عنوان یک امر فردی ندیده‌ام. از نظر فلسفی، آزادی فردی را نمی‌توان از جامعه جدا کرد. جامعه می‌تواند تا حدی آزاد باشد که فرد آزاد باشد و فرد می‌تواند تا حدی آزاد باشد که جامعه آزاد باشد. طبیعی است که این روند رعایت خواهد شد.

من به قدرت سیاست و ... اعتقاد دارم. صلح اجتماعی، نه سلاح. و من از شما می‌خواهم که این اصل را اجرا کنید.

تحولات اخیر در منطقه به وضوح اهمیت و فوریت این گام تاریخی را که برداشته‌ایم، تأیید می‌کند.

باید بگویم که مشتاقانه منتظر هرگونه انتقاد، پیشنهاد و مشارکتی هستم که ممکن است در مورد این روند داشته باشید. این بحث‌ها در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی برگزار خواهد شد. من اشتیاق و علاقه خود را ابراز می‌کنم که این برنامه نظری جدید، ما، نیروهای مدرنیته دموکراتیک، را به یک مرحله استراتژیک و تاکتیکی جدید سوق خواهد داد و ما در حال حاضر در حال آماده شدن برای این مرحله هستیم.

بیایید دوره آینده را مطابق با فراخوان من، قطعنامه‌های کنگره و دیدگاه‌ها و پیشنهادهایی که اخیراً در این مقاله بیان کرده‌ام، انجام دهیم و به پیشرفت مبتنی بر موفقیت دست یابیم.

درود و عشق رفیقانه مداوم من را با خود داشته باشید.

۱۹ ژوئن ۲۰۲۵
عبدالله اوجالان

مراسم خلع سلاح پ.ک.ک در سلیمانیه

آیشه‌گول دوغان، سخنگوی «حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها»(DEM)، در دفتر مرکزی این حزب کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد تا درباره خلع سلاح پ‌ک‌ک و آخرین تصمیمات در این باره صحبت کند.

به گزارش رسانه‌های ترکیه، خانم دوغان اعلام کرد که در مراسم خلع سلاح پ.ک.ک که قرار است روز جمعه ۱۱ ژوئیه در سلیمانیه برگزار شود، شرکت خواهند کرد.

دوغان گفت: «برای نظارت بر این گام مشخص بر خلع سلاح رسمی، ما به همراه روسای مشترک و سخنگویان مشترک احزاب تشکیل‌دهنده‌مان، اعضای کمیته اجرایی مرکزی‌مان و برخی از نمایندگان پارلمانی دیگر، به عنوان هیئت «حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها» در آنجا حضور خواهیم داشت تا شاهد این گام اول، این لحظه تاریخی، با مشارکت گروهی از اعضای پ.ک.ک باشیم.»

دوغان اظهار داشت که ترکیه در یک مقطع حساس قرار دارد و تأکید کرد که آنها صرفاً تماشاگر این روند نیستند. او گفت: «این روند مسئولیت‌های حیاتی را به همراه دارد. زیرا مربوط به زندگی انسان است. ما در آستانه‌ای هستیم که امیدها برای آینده‌ای بدون درگیری و جنگ در حال افزایش است.»

دوغان به دوره‌ای اشاره کرد که عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک.ک، برای اولین بار پس از سال‌ها به صورت ویدیویی در ملاء عام ظاهر شد و اظهارات او با استقبال گسترده عموم مردم جهان روبرو شد.

آیشه‌گول دوغان گفت: «این وضعیت بار دیگر نشان داد که مسئله کردها نه تنها یک مشکل برای ترکیه، بلکه یک مشکل منطقه‌ای و بین‌المللی است.» او گفت: «ما سال‌هاست که می‌گوییم و دوباره می‌گوییم: آدرس یک راه‌حل دموکراتیک، یک صلح پایدار و شرافتمندانه، امرالی و آقای اوجالان است. امیدواریم امروز دوباره به این موضوع توجه شود.»

منابع: روزنامه نیویورک تایمز، خبرگزاری فرات، رسانه‌های ترکیه