ادعای خبرگزاری رویترز:

«ایران برای مین‌گذاری تنگه هرمز آماده می‌شود»

دو مقام آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفت، ارتش ایران ماه گذشته مین‌های دریایی را روی کشتی‌های حاضر در خلیج فارس نصب کرد، اقدامی که نگرانی‌ها در واشنگتن را مبنی بر آماده شدن تهران برای مسدود کردن تنگه هرمز پس از حملات اسرائیل به سایت‌هایی در سراسر ایران تشدید کرد.

این مقام‌ها که برای بحث در مورد مسائل حساس اطلاعاتی خواستند نامشان فاش نشود، گفتند که این آماده‌سازی‌ها که توسط اطلاعات ایالات متحده شناسایی شده بود، مدتی پس از حمله موشکی اولیه اسرائیل علیه ایران در ۱۳ ژوئن رخ داد.

بارگذاری مین‌ها ـــ که در تنگه مستقر نشده‌اند ـــ نشان می‌دهد که تهران ممکن است در مورد بستن یکی از شلوغ‌ترین خطوط کشتیرانی جهان جدی بوده باشد، اقدامی که می‌توانست درگیری را تشدید کرده و تجارت جهانی را به شدت مختل کند.

حدود یک پنجم از محموله‌های نفت و گاز جهان از تنگه هرمز عبور می‌کنند و انسداد آن احتمالاً قیمت انرژی جهانی را افزایش می‌داد.

قیمت‌های جهانی نفت از زمان حملات ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است، که تا حدودی به دلیل آسودگی خاطر از اینکه این درگیری باعث اختلال قابل توجهی در تجارت نفت نشده است، بوده است.

در ۲۲ ژوئن، اندکی پس از آنکه ایالات متحده سه سایت هسته‌ای کلیدی ایران را بمباران کرد، مجلس ایران ظاهراً از طرحی برای مسدود کردن تنگه حمایت کرد.

شبکه پرس تی‌وی، وابسته به ایران در آن زمان اعلام کرد که این تصمیم الزام‌آور نیست و تصمیم نهایی در مورد بسته شدن تنگه بر عهده شورای عالی امنیت ملی ایران است. ایران در طول سال‌ها تهدید به بستن تنگه کرده است، اما هرگز به این تهدید عمل نکرده است.

رویترز نتوانست دقیقاً مشخص کند که تهران در طول جنگ هوایی اسرائیل و ایران چه زمانی مین‌ها را بارگیری کرده است، که ـــ در صورت استفاده ـــ عملاً مانع از حرکت کشتی‌ها از طریق این گذرگاه کلیدی می‌شد.

همچنین مشخص نیست که آیا مین‌ها از آن زمان تخلیه شده‌اند یا خیر.

این منابع فاش نکردند که ایالات متحده چگونه تشخیص داده است که مین‌ها روی کشتی‌های ایرانی کار گذاشته شده‌اند، اما چنین اطلاعاتی معمولاً از طریق تصاویر ماهواره‌ای، منابع انسانی مخفی یا ترکیبی از هر دو روش جمع‌آوری می‌شود.

یک مقام کاخ سفید در پاسخ به درخواست اظهار نظر در مورد آمادگی‌های ایران گفت: «به لطف اجرای درخشان عملیات چکش نیمه‌شب توسط رئیس‌جمهور، کارزار موفقیت‌آمیز علیه حوثی‌ها و کارزار فشار حداکثری، تنگه هرمز همچنان باز است، آزادی دریانوردی احیا شده و ایران به طور قابل توجهی تضعیف شده است.»

پنتاگون بلافاصله به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد. نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز به درخواست‌های اظهار نظر پاسخی نداد.

شاهراه کلیدی

این دو مقام آمریکایی گفتند که دولت ایالات متحده این احتمال را که بارگیری مین‌ها یک حیله بوده باشد، رد نکرده است. مقامات گفتند که ایرانی‌ها می‌توانستند مین‌ها را آماده کنند تا واشنگتن را متقاعد کنند که تهران در مورد بستن تنگه جدی است، اما بدون اینکه قصد انجام این کار را داشته باشد.

ارتش ایران همچنین می‌توانسته در صورت صدور دستور از سوی رهبران ایران، به سادگی در حال انجام تمهیدات لازم باشد.

تنگه هرمز بین عمان و ایران قرار دارد و خلیج فارس را از جنوب به خلیج عمان و فراتر از آن به دریای عرب متصل می‌کند.

این تنگه در باریک‌ترین نقطه خود ۲۱ مایل (۳۴ کیلومتر) عرض دارد و عرض خط کشتیرانی در هر دو جهت تنها ۲ مایل است.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت و عراق، اعضای اوپک، بیشتر نفت خام خود را از طریق این تنگه، عمدتاً به آسیا، صادر می‌کنند. قطر، که از جمله بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان است، تقریباً تمام LNG خود را از طریق این تنگه ارسال می‌کند.

ایران همچنین بیشتر نفت خام خود را از طریق این گذرگاه صادر می‌کند که در تئوری، تمایل تهران برای بستن تنگه را محدود می‌کند. اما با این وجود، تهران منابع قابل توجهی را اختصاص داده است تا مطمئن شود که در صورت لزوم می‌تواند این کار را انجام دهد.

آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده در آن زمان تخمین زده بود که تا سال ۲۰۱۹، ایران بیش از ۵۰۰۰ مین دریایی را نگهداری می‌کرد که می‌توانستند به سرعت با کمک قایق‌های کوچک و پرسرعت مستقر شوند.

ناوگان پنجم ایالات متحده که در بحرین مستقر است، وظیفه حفاظت از تجارت در منطقه را بر عهده دارد. نیروی دریایی ایالات متحده معمولاً چهار کشتی مین‌روب یا کشتی‌های MCM را در بحرین نگه داشته است، اگرچه این کشتی‌ها با نوع دیگری به نام کشتی جنگی ساحلی یا LCS جایگزین می‌شوند که دارای قابلیت‌های ضد مین نیز هستند.

تمام کشتی‌های ضد مین در روزهای منتهی به حملات ایالات متحده به ایران، به دلیل پیش‌بینی حمله تلافی‌جویانه احتمالی به مقر ناوگان پنجم، به طور موقت از بحرین خارج شده بودند. در نهایت، انتقام فوری ایران به حمله موشکی به یک پایگاه نظامی ایالات متحده در نزدیکی قطر محدود شد.

با این حال، مقامات آمریکایی اقدامات تلافی‌جویانه بیشتر ایران را رد نکرده‌اند.