هشدار در مورد خطر اعدام متهمان به جاسوسی

هشدار در مورد خطر اعدام قریب‌الوقوع متهمان به جاسوسی برای اسرائیل؛ اسامی ۱۰ متهم
در سایه تنش فزاینده میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، حکومت ایران در ماه‌های گذشته صدور، تأیید و اجرای احکام اعدام را علیه متهمان به جاسوسی برای اسرائیل تشدید کرده است.

پس از اعدام محسن لنگرنشین در روز ۱۰ اردیبهشت و پدرام مدنی در ۷ خرداد ۱۴۰۴، دست‌کم ۱۰ تن دیگر که نام آن‌ها در این گزارش می‌آید، با همین اتهام در خطر اعدام قرار دارند.

سازمان حقوق بشر ایران با اشاره به نقض روند قضایی و دادرسی عادلانه در پرونده این افراد و استفاده از فشار و شکنجه برای اخذ اعتراف اجباری، صدور و اجرای این احکام را سیاسی خواند و از جامعه جهانی خواست تا برای توقف ماشین اعدام جمهوری اسلامی تلاش کند.

محمود امیری‌مقدم، مدیر این سازمان، گفت: «متهمان به جاسوسی اغلب بدون دسترسی به وکیل منتخب خود، در فرآیندی ناعادلانه، غیرشفاف و بر اساس دستور نهادهای امنیتی، در دادگاه انقلاب به اعدام محکوم می‌شوند.» او با تاکید بر این‌که «خطر اعدام این افراد جدی است»، افزود: «هدف جمهوری اسلامی از صدور و اجرای احکام اعدام برای این متهمان و تمامی کسانی که روزانه توسط این نظام اعدام می‌شوند، تنها ارعاب جامعه و سرپوش گذاشتن بر فساد و ناکارآمدی نظام است.

زندانیان در خطر اعدام:

۱. محمدامین مهدوی‌شایسته
محمد امین مهدوی شایسته که حدود ۲۶ سال سن دارد، پس از بازداشت در پاییز ۱۴۰۲ در مراحل بازجویی تحت فشار و شکنجه نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به همکاری با اسرائیل اعتراف کرده است. همین اعترافات، مبنای اتهامات گوناگونی مانند «اهانت به مقدسات اسلام» در کیفرخواست او شده که مهم‌ترین آن‌ها، «ماده ۶ قانون مقابله با اقدامات اسرائیل علیه صلح و امنیت» بوده است.

پرونده این زندانی به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی ارسال شد و صلواتی در محاکمه‌ای کوتاه، حکم اعدام برای محمد امین مهدوی شایسته صادر کرده است. این حکم توسط شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور به ریاست قاضی قاسم حسینی کوه‌کمری تأیید شده است. محمدامین در زندان قزل‌حصار در خطر جدی اجرای حکم اعدام قرار دارد.

پرونده محمدامین آن‌قدر خالی از ادله است که «یک خشاب خالی اسلحه کمری» و «یک افشانه فلفل» به‌عنوان نگهداری اسلحه غیرمجاز برای اثبات «همکاری با دشمن» به کار گرفته شده است.

۲. ادریس آلی
ادریس آلی، کولبر کرد ۳۳ ساله، به گفته نزدیکانش «به اتهام ساختگی جاسوسی برای اسرائیل» و درپی اعترافی که «تحت شکنجه جسمی اخذ» شده، در شعبه ۳ دادگاه انقلاب ارومیه به ریاست قاضی رضا نجف‌زاده به اعدام محکوم شده است.

یک منبع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «ادریس آلی در نواحی مرزی سردشت کوله‌بری می‌کرد. یک‌بار با کوله‌بار مشروب به‌دست نیروهای امنیتی بازداشت شد... ادریس آلی درپی اعترافی که تحت شکنجه جسمی اخذ شده، حتی اعتراف کرده که برای اسرائیل هم کار می‌کند، ولی این واقعاً صحت ندارد. او قربانی پرونده‌سازی دروغین وزارت اطلاعات شده و تنها کار او کوله‌بری و قاچاق مشروب[ات الکلی] بوده است. در اداره اطلاعات ارومیه به او گفته بودند تو که مشروب حمل می‌کردی، آزاد می‌شوی ولی باید هرچه ما می‌گوییم را تکرار کنی تا آزادت کنیم. ادریس هم هرچه وزارت اطلاعات گفته بود را در مقابل دوربین تأیید می‌کند و می‌گوید اسنادی در بار مشروبش بوده که باید به اسرائیل تحویل می‌داده. اکنون برای این اعترافات دروغ ادریس را به اعدام محکوم کرده‌اند.»

این پرونده دست‌کم دو متهم دیگر به نام‌های آزاد شجاعی و رسول احمد رسول دارد که همگی در اوایل سال ۱۴۰۳ دستگیر شدند. ادریس آلی در طول دوره بازجویی و محاکمه از حق داشتن وکیل انتخابی محروم بوده است.

۳. آزاد شجاعی
آزاد شجاعی زندانی کرد اهل روستای «دوله گرمه» از توابع سردشت است. او متولد ۵ مرداد ۱۳۵۸، متأهل است و دو دختر و یک پسر دارد.

آزاد شجاعی همراە ادریس آلی و رسول احمد محمد کە شهروند عراق و ساکن اقلیم کردستان است بە اتهام دست داشتن در ترور محسن فخری‌زاده و همکاری با اسرائیل در اوایل سال ۱٤۰۳ دستگیر شدەاند.

اتهام آزاد شجاعی انتقال سلاح، مهمات و نفرات مرتبط با ترور محسن فخری‌زاده از کردستان عراق بە داخل ایران و تحت پوشش قاچاق مشروبات الکلی است.

آزاد شجاعی که هشت ماه تحت بازجویی بود و هیچ تماسی با خانواده‌اش نداشت، تحت فشار و شکنجه اعتراف کرد کە دو دستگاە پهپاد را از کردستان عراق بە داخل ایران آوردە است.

به آزاد شجاعی قول داده بودند که اگر توبه‌نامه امضا کند، حکم اعدامش لغو می‌شود؛ قولی که مطابق معمول دروغ بود. بنابر آخرین گزارش‌ها، حکم اعدام آزاد شجاعی در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور تأیید شده است.

او اکنون در زندان ارومیه نگهداری می‌شود.

۴. رسول احمد رسول
رسول احمد رسول، ساکن اقلیم کردستان عراق و شهروند این کشور، در پرونده‌ای مشترک با دو نام‌برده قبلی بازداشت و به اتهام تسهیل ترور محسن فخری‌زاده به اعدام محکوم شد.

روز ۱۵ آبان ۱۴۰۳ اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی، به پرونده این سه تن اشاره کرد و گفت: «در استان آذربایجان غربی ۸ متهم شناسایی شدند که برای آنها پرونده تشکیل شد و پس از تحقیقات ۳ نفر از آنها به ارتکاب جاسوسی برای رژیم صهیونیستی با صدور قرار جلب [به] دادرسی به دادگاه معرفی شدند و سه نفر از این افراد علاوه بر جاسوسی، در پوشش قاچاق مشروبات الکلی مبادرت به انتقال تأسیسات ترور شهید فخری‌زاده به داخل کشور کرده بودند.»

۵. افشین قربانی میشانی
افشین قربانی میشانی، معلم ۲۶ ساله و فعال اقتصادی، به اتهام جاسوسی برای اسرائیل به اعدام محکوم شده است. او به اتهام «همکاری اطلاعاتی و جاسوسی به نفع رژیم متخاصم صهیونیستی (موساد)» و «جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی‌شده محرمانه و خیلی محرمانه و سری از طریق افراد فاقد صلاحیت و ارائه آن به افسر سرویس متخاصم موساد به نام دیوید» به اعدام محکوم شده است. 

در این پرونده، محسن سراوانی به عنوان متهم ردیف اول به اعدام محکوم و حکم وی در ۲۵ آذر ۱۴۰۲ اجرا شد.  ماندانا زنگنه سروش، معاون اقتصادی پیشین استانداری سیستان و بلوچستان، نیز به اتهام ارائه اسناد محرمانه به سراوانی متهم شده و حکم حبس تعزیری دریافت کرده است.

۶. روزبه وادی
روزبه وادی، حدوداً ۴۰ ساله که یک‌سال و نیم پیش بازداشت شد، به اتهام جاسوسی برای اسرائیل به اعدام محکوم شده است. طبق گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران، حکم اعدام او در دیوان‌عالی کشور تأیید شده و او در خطر اعدام قرار دارد.

روزبه وادی در زندان اوین تهران نگهداری می‌شود. اطلاعات بیشتری در مورد پرونده او موجود نیست ولی براساس اطلاعاتی که هنوز تأیید نشده‌اند، روزبه وادی در زمان بازداشت به‌عنوان متخصص هسته‌ای در سازمان انرژی اتمی ایران شاغل بود.

۷. اسماعیل فکری
اسماعیل فکری یکی دیگر از متهمان به جاسوسی برای اسرائیل است که همراه با محسن لنگرنشین روز ۲۷ بهمن از بند ۴ زندان اوین تهران به زندان قزل‌حصار کرج برای اجرای حکم اعدام برده شد. از جزئیات پرونده اسماعیل فکری اطلاعات چندانی در دست نیست. پس از اعدام محسن لنگرنشین، نگرانی‌ها در مورد اجرای حکم اعدام اسماعیل هم به‌شدت افزایش یافته است.

۸. احمدرضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک و متخصص مدیریت بحران، در اردیبهشت سال ۱۳۹۵ به دعوت دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز به منظور شرکت در کارگاه مدیریت بحران به ایران سفر کرد اما به دست مأموران وزارت اطلاعات بازداشت و به بند ۲۰۹ در زندان اوین منتقل شد.

او حدود سه ماه در سلول انفرادی در حبس به‌سر برد و طی دوران پس از بازداشت، برای اخذ اعتراف اجباری، به شدت تحت شکنجه‌های فیزیکی و روانی قرار گرفت. احمدرضا جلالی در دادگاه انقلاب تهران به «افساد فی‌الارض از طریق جاسوسی و فروش اطلاعات به اسرائیل» متهم و به اعدام محکوم شد.

در یک فایل صوتی که در سال‌های گذشته از درون زندان اوین به بیرون رسیده، این زندانی ایرانی-سوئدی در مورد ادعای نهادهای امنیتی و مقامات قضائی درباره انتساب اتهام جاسوسی به خود گفت: «من هرگز نگفته‌ام که با موساد همکاری کرده‌ام. تنها ملاقاتی که با آقایان علی‌محمدی و شهریاری داشته‌ام، در سال ۱۳۸۱ بوده و کل ملاقات بیش از سه چهار دقیقه طول نکشیده است. من از سال ۱۳۸۳ هیچ‌گونه همکاری مستقیمی در هیچ‌کدام از پروژه‌های وزارت دفاع نداشته‌ام و اصولا وزارت دفاع به کسی که از سال ۱۳۸۷ مقیم خارج از کشور بوده، اجازه حضور در پروژه‌های خود را نمی‌دهد».

احمدرضا جلالی بیش از ۹ سال است که در زندان اوین به سر می‌برد و حکم اعدام او نیز در دیوان عالی کشور تأیید شده است. او در مدت زندان خود چند بار جهت اجرای حکم به انفرادی فرستاده شد تا در راستای سیاست گروگان‌گیری جمهوری اسلامی، فشار بر کشورهای غربی افزایش یابد. این امر باعث شکنجه مضاعف و وخامت حال جسمی و روحی او شده است.

دو متهمی که اسامی آن‌ها در زیر می‌آید، در ابتدا به اعدام محکوم شدند ولی حکم اعدام آن‌ها در دیوان‌عالی کشور نقض و به شعبه هم‌عرض ارجاع شد. از آن‌جا که در بسیاری از موارد پیشین شعبه هم‌عرض نیز برای این دسته از متهمان حکم اعدام صادر کرده است، سازمان حقوق بشر ایران ناصر بکرزاده و شاهین وصاف را در فهرست افراد در خطر اعدام نگه داشته است.

۹. ناصر بکرزاده
ناصر بکرزاده، ۲۵ ساله، در شهر ارومیه «برای یک کارفرمای خارجی در زمینه توریسم» کار می‌کرد که بازداشت و به اتهام جاسوسی برای اسرائیل در شعبه یکم دادگاه انقلاب ارومیه به اعدام محکوم شد.

در ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ وکیل او خبر داد که این حکم در شعبه ۳۹ دیوان عالی نقض شد.

با این حال، با توجه به این‌که پرونده‌‌ها پس از نقض حکم برای بررسی مجدد به شعبه هم‌عرض فرستاده شده و احتمال صدور مجدد حکم اعدام وجود دارد، سازمان حقوق بشر ایران همچنان او را در فهرست افراد در معرض خطر نگه داشته است.

۱۰. شاهین وصاف
شاهین وصاف نیز متهم به جاسوسی برای اسرائیل است و در پرونده‌ای جدا از سه متهم فوق در آذربایجان غربی محاکمه و به اعدام محکوم شد.

در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۴ به شاهین در زندان خبر داده شد که دیوان عالی حکم اعدام او را نقض کرده و برای بررسی مجدد به شعبه هم‌عرض فرستاده است.

با این حال، با توجه به این‌که احتمال صدور مجدد حکم اعدام وجود دارد، سازمان حقوق بشر ایران همچنان او را در فهرست افراد در معرض خطر نگه داشته است. به‌خصوص این‌که قاضی شعبه هم‌عرض در این پرونده همان قاضی‌ است که بار اول شاهین وصاف را به اعدام محکوم کرده بود.