| صفحه نخست | خبر و گزارش | سياست | انديشه | فرهنگ و ادبيات | زندگی | محیط زیست | RSS |
آژانس صلح آمیز بودن برنامه اتمی ایران را تضمین نمی‌کند
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در بیانیه‌ای خطاب به شورای حکام این آژانس گفت «تا زمانی که ایران به آژانس برای حل مسائل باقی‌مانده پادمانی کمک نکند، آژانس قادر نخواهد بود تضمین کند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا اهداف صلح‌آمیز دارد.»
مقام‌های ایران این گزارش را «سیاسی» خوانده‌اند و درباره تصویب پیش‌نویس قطعنامه‌ای که قدرت‌های غربی تهیه کرده‌اند به‌شدت هشدار داده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «متأسفانه ایران بارها یا به پرسش‌های آژانس پاسخی نداده یا پاسخ‌هایی ارائه کرده که از نظر فنی قابل‌قبول نبوده‌اند. همچنین ایران تلاش کرده مکان‌های مورد نظر را پاک‌سازی کند، اقدامی که فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را با مانع مواجه کرده است.»
او از ایران خواست که «فورا همکاری کامل و مؤثری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته باشد.»
رافائل گروسی گفت آخرین گزارش این نهاد تأیید می‌کند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی یک «برنامه هسته‌ای نظامند اعلام‌نشده» را اجرا کرده و در برخی از این فعالیت‌ها از «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده» استفاده شده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست شورای حکام این نهاد هشدار داد که «انباشت سریع اورانیوم با غنای بالا از سوی ایران بسیار نگران‌کننده است.»
او تأکید کرد که تنها راه پیش رو حل مسئله از طریق «دیپلماتیک» است که برای راستی‌آزمایی نیازمند حمایت و پشتوانه آژانس است.
او با اشاره به مذاکرات دوجانبه تهران و واشگتن گفت «با ایران و آمریکا از نزدیک و به طور فشرده» در تماس است تا به توافقی دوجانبه و قابل قبول برسند که صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند.
بخش مربوط به ایران از بیانیه مقدماتی
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام
سرکار خانم رئیس،
در ماه‌های گذشته، من به‌طور نزدیک و فشرده با هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا از طریق مشورت‌های فعال همکاری داشته‌ام تا از مذاکرات دوجانبه آن‌ها برای دستیابی به توافقی مورد قبول طرفین که ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند، حمایت کنم.
هفته گذشته به قاهره سفر کردم و با رئیس‌جمهور جمهوری عربی مصر، عالیجناب آقای عبدالفتاح السیسی، همچنین وزیر امور خارجه مصر، عالیجناب آقای بدر عبدالعاطی و وزیر امور خارجه ایران، عالیجناب آقای عباس عراقچی دیدار کردم. از مصر به‌خاطر مشارکت سازنده‌اش در این زمینه سپاسگزارم.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش مهم و بی‌طرفانه‌ای در رسیدگی به این موضوع حساس و دشوار ایفا می‌کند و در راستی‌آزمایی هرگونه توافق جدید، نقش غیرقابل جایگزینی خواهد داشت.
گزارش سه‌ماهه من درباره توافق پادمان NPT با جمهوری اسلامی ایران در اختیار شما قرار دارد. در پاسخ به قطعنامه شورای حکام در نوامبر سال گذشته، این گزارش ارزیابی جامع و به‌روزی را درباره مسائل باقی‌مانده گذشته و حال مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران ارائه می‌دهد.
همان‌طور که مطلع هستید، آژانس ذرات اورانیوم ساخت بشر را در هر سه مکان اعلام‌نشده در ایران – ورامین، مریوان و تورقوزآباد – که در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بازرسی تکمیلی در آن‌ها انجام دادیم، شناسایی کرده است. از آن زمان، ما از ایران خواسته‌ایم تا توضیحات و شفاف‌سازی‌هایی درباره وجود این ذرات اورانیوم ارائه دهد، از جمله از طریق چندین نشست و مشاوره سطح بالا که خودم نیز شخصاً در آن‌ها حضور داشته‌ام.
متأسفانه، ایران بارها یا به سؤالات آژانس پاسخ نداده یا پاسخ‌هایی ارائه کرده که از نظر فنی قابل قبول نبوده‌اند. ایران همچنین تلاش کرده است تا این مکان‌ها را پاک‌سازی کند که این امر فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را با مشکل مواجه کرده است.
ارزیابی جامع آژانس از آنچه رخ داده – بر پایه ارزیابی فنی ما از تمام اطلاعات مرتبط با پادمان‌های موجود – ما را به این نتیجه رسانده که این سه مکان و سایر مکان‌های احتمالی مرتبط، بخشی از یک برنامه هسته‌ای ساختارمند اعلام‌نشده بوده‌اند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ اجرا کرده و برخی فعالیت‌ها با استفاده از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده انجام شده است.
بر این اساس، آژانس همچنین نتیجه‌گیری می‌کند که ایران مواد هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای را در این سه مکان اعلام‌نشده گزارش نکرده است. در نتیجه، آژانس قادر نیست تعیین کند که آیا مواد هسته‌ای مرتبط همچنان خارج از پادمان‌ها قرار دارد یا خیر.
علاوه بر این، تصمیم یک‌جانبه ایران برای توقف اجرای کد اصلاح‌شده ۳.۱ منجر به کاهش قابل توجهی در توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی ماهیت کاملاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران شده و همچنین مغایر با تعهدات قانونی ایران طبق ماده ۳۹ توافق پادمان و ترتیبات فرعی است.
انباشت سریع اورانیوم با غنای بالا – همان‌طور که در گزارش دیگر من با عنوان “راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۰۱۵)” آمده – باعث نگرانی جدی است و به پیچیدگی موضوعاتی که شرح دادم می‌افزاید. با توجه به پیامدهای احتمالی اشاعه، آژانس نمی‌تواند نسبت به انباشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا بی‌تفاوت باشد.
من از ایران قویاً می‌خواهم که به‌طور کامل و مؤثر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. تا زمانی که ایران در حل مسائل باقی‌مانده پادمانی به آژانس کمک نکند، آژانس قادر نخواهد بود اطمینان دهد که برنامه هسته‌ای ایران صرفاً صلح‌آمیز است. من معتقدم تنها راه پیش رو از مسیر راه‌حل دیپلماتیک می‌گذرد که به‌طور قوی توسط ترتیبات راستی‌آزمایی آژانس پشتیبانی شود.
من به حمایت و تشویق ایالات متحده و ایران ادامه خواهم داد تا تمام تلاش خود را به کار گیرند و با خرد و شجاعت سیاسی این موضوع را به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز برسانند. تثبیت وضعیت برنامه هسته‌ای ایران، تأثیری فوری خواهد داشت و خاورمیانه را یک گام بزرگ به صلح و شکوفایی نزدیک‌تر خواهد کرد.
وبسایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی /دوشنبه ۹ ژوئن ۲۰۲۵
تدارک قطعنامه علیه ایران
گفته می‌شود بریتانیا، فرانسه و آلمان، بر مبنای گزارش رافائل گروسی، پیش‌نویس یک قطعنامه را تهیه کرده‌اند که در آن عدم پایبندی ایران به تعهداتش را محکوم می‌کنند. گفته شده آمریکا هم از این قطعنامه حمایت کرده است.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای امروز در حالی جلسه‌اش را آغاز کرد که در هفته گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی بارها درباره گزارش آقای گروسی و همچنین قطعنامه احتمالی کشورهای اروپایی هشدار داده‌اند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه می‌گوید کشورهایی که «صلح‌آمیز بودن» برنامه هسته‌ای ایران را زیر سوال می‌برند و «مدام درباره منع اشاعه هسته‌ای» سخن می‌گویند خود در تجهیز برنامه نظامی هسته‌ای اسرائیل نقش دارند.
اسماعیل بقایی در نشست خبری که دوشنبه همزمان با جلسه شورای حکام برگزار شد، گفت: «ما در طول این یکی دو سال اقدامات بسیار مهمی را در راستای همکاری با آژانس انجام دادیم و حسن نیت خودمان را به بهترین وجه نشان دادیم اما متاسفانه آژانس تحت فشار و تحت نفوذ سیاسی سه کشور اروپایی و آمریکا تصمیم گرفت که اولاً یک گزارشی را تحت عنوان گزارش جامع تهیه بکند و متعاقباً سه کشور اروپایی این گزارش را برای تهیه یک قطعنامه و احیاناً برنامه‌هایی که بعد از آن مد نظرشان هست، مورد سوءاستفاده قرار بدهند.»
یک دیپلمات ارشد اروپایی که نخواست نامش فاش شود به بی بی سی فارسی گفت حتی در صورت تصویب قطعنامه، این کشورها قصد ندارند بلافاصله پرونده را به شورای امنیت ارسال کند.
اگر این قطعنامه به تصویب برسد برای نخستین بار در حدود ۲۰ سال گذشته است که ایران رسما به نقض تعهدات هسته‌ای خود متهم می‌شود.
نشست شورای حکام در حالی برگزار می‌شود که پیش از این هم بخش‌هایی از گزارش جامع آقای گروسی به رسانه‌ها نیز درز کرده بود که در آن از همکاری «نامطلوب» تهران به‌ویژه در مورد آثار اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده انتقاد می‌کرد .
در یک هفته گذشته، ایران این گزارش را که مبنای قطعنامه کشورهای غربی نیز قرار می‌گیرد «غیرمنصفانه» خوانده و هشدار داده بود که بلافاصله به آن پاسخ می‌دهد.
امروز هم اسماعیل بقایی گفت ایران مجموعه‌ای از اقدامات را علیه قطعنامه پیشنهادی تدوین و آماده کرده است که قطعا شامل «همکاری بیشتر [با آژانس] نخواهد بود.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، در حال بررسی فعال کردن «مکانیسم ماشه» هستند، سازوکاری که به بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای ایران می‌انجامد.
در حال حاضر تنها تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌شود.
مکانیسم ماشه سازوکاری است که برای عدم پایبندی ایران به توافق پیش‌بینی شده بود. این گزینه تنها تا ماه اکتبر قابل استفاده است.
عباس عراقچی، جمعه درباره حمایت قدرت‌های اروپایی از قطعنامه پیشنهادی علیه ایران در آژانس هشدار داد و آن را «اشتباهی راهبردی» توصیف کرد.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه هم این گزارش را سیاسی خواند و انتقاد کرد که «تمامی ادعاها درباره برنامه هسته‌ای ایران در گذشته برابر قطعنامه نوامبر ۲۰۱۵ پس از توافق برجام مختومه شده‌اند. از این‌رو، این اقدام آژانس کاملاً در مغایرت با مفاد آن قطعنامه قرار دارد و یک اقدام سیاسی برای احیای ادعاهای ثابت نشده و انحرافی است.»
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به تازگی تغییر کرده است.
رضا نجفی دیپلمات ایرانی که از شهریور ۱۴۰۳ شمسی مشاور وزیر امور خارجه هم بود، برای دومین بار نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در وین و همچنین نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده است.
بی‌بی‌سی فارسی، وبسایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
| |||||||||||||
|
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2025 | editor@iran-emrooz.net
|
