احتمال تشکیل دولت موقت در غزه به رهبری آمریکا

خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی از قول پنج منبع آگاه نوشت، ایالات متحده و اسرائیل در مورد احتمال تشکیل دولت موقت غزه پس از جنگ توسط واشنگتن گفتگو کرده‌اند.

این منابع گفتند که رایزنی‌های “سطح بالا” حول یک دولت انتقالی به ریاست یک مقام آمریکایی متمرکز بوده است که تا زمان غیرنظامی شدن و تثبیت غزه و تشکیل یک دولت فلسطینی کارآمد، بر آن نظارت خواهد داشت.

این پنج منبع گفتند که طبق این گفتگوها که هنوز مقدماتی هستند، هیچ جدول زمانی مشخصی برای مدت زمان دوام چنین دولتی به رهبری ایالات متحده وجود نخواهد داشت و این به وضعیت میدانی بستگی دارد.

این منابع که به دلیل عدم مجاز بودن به بحث علنی در مورد مذاکرات، به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، این پیشنهاد را با حکومت موقت عراق که پس از سرنگونی صدام در این کشور تاسیس شد مقایسه می‌کنند. حمله آمریکا و متحدانش به عراق در سال ۲۰۰۳ به سرنگونی صدام منجر شد.

بسیاری از عراقی‌ها این تشکیلات (دولت موقت تعیین‌شده از سوی آمریکا و متحدانش) را به عنوان یک نیروی اشغالگر می‌دیدند و پس از شکست در مهار شورش‌های فزاینده، قدرت را در سال ۲۰۰۴ به یک دولت موقت عراق منتقل کردند.

این منابع گفتند که از دیگر کشورها برای شرکت در تشکیلات تحت رهبری ایالات متحده در غزه دعوت خواهد شد، اما نامی از این کشورها نبردند. آنها گفتند که دولت موقت از تکنوکرات‌های فلسطینی استفاده خواهد کرد اما گروه اسلام‌گرای حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین را که در کرانه باختری اشغالی اختیارات محدودی دارد، مستثنی خواهد کرد.

گروه اسلام‌گرای حماس که از سال ۲۰۰۷ بر غزه حکومت می‌کند، در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به مناطق جنوبی اسرائیل حمله کرد و حدود ۱۲۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامی، را کشت و ۲۵۱ نفر دیگر را اسیر کرد. حمله تلافی‌جویانه اسرائیل به غزه به جنگی منجر شد که تاکنون ادامه دارد.

منابع رویترز گفتند که هنوز مشخص نیست که آیا توافقی حاصل می‌شود یا خیر. آنها گفتند که مذاکرات به جایی نرسیده است که مشخص شود چه کسی ممکن است نقش‌های اصلی را بر عهده بگیرد. این منابع مشخص نکردند که کدام طرف این پیشنهاد را ارائه کرده است. همچنین جزئیات بیشتری از مذاکرات ارائه نکردند.

در پاسخ به سوالات رویترز، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مستقیماً در مورد اینکه آیا با اسرائیل در مورد یک حکومت موقت به رهبری ایالات متحده در غزه مذاکره‌ای صورت گرفته است یا خیر، اظهار نظر نکرد و گفت که آنها نمی‌توانند در مورد مذاکرات جاری صحبت کنند.

این سخنگو گفت: “ما خواهان صلح و آزادی فوری گروگان‌ها هستیم” و افزود: “ارکان رویکرد ما همچنان قاطع است: در کنار اسرائیل بایستید، از صلح حمایت کنید.”

دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز از اظهار نظر خودداری کرد.

گیدئون سار، وزیر امور خارجه اسرائیل، در مصاحبه‌ای در ماه آوریل با اسکای نیوز عربی متعلق به امارات، گفت که معتقد است پس از درگیری، یک “دوره انتقالی” وجود خواهد داشت که در آن یک هیئت امنای بین‌المللی، از جمله “کشورهای عرب میانه‌رو”، بر غزه نظارت خواهند کرد و فلسطینی‌ها تحت هدایت آنها فعالیت خواهند کرد.

وی بدون ذکر نام کشورهایی که معتقد است درگیر خواهند بود، گفت: “ما به دنبال کنترل زندگی مدنی مردم غزه نیستیم. تنها علاقه ما در نوار غزه امنیت است.”

وزارت امور خارجه آمریکا به درخواست اظهار نظر بیشتر پاسخی نداد. اسماعیل الثوابته، مدیر دفتر رسانه‌ای دولت غزه که توسط حماس اداره می‌شود، ایده تشکیل دولتی به رهبری ایالات متحده یا هر دولت خارجی را رد کرد و گفت مردم فلسطین غزه باید حاکمان خود را انتخاب کنند.

تشکیلات خودگردان فلسطین به درخواست اظهار نظر پاسخی نداد.

خطرات طرح احتمالی

یک حکومت موقت به رهبری ایالات متحده در غزه، واشنگتن را عمیق‌تر وارد درگیری اسرائیل و فلسطین می‌کند و بزرگترین مداخله آن در خاورمیانه از زمان حمله به عراق را رقم خواهد زد.

دو منبع گفتند که چنین اقدامی، در صورتی که واشنگتن به عنوان یک قدرت اشغالگر در غزه تلقی شود، خطرات قابل توجهی از واکنش متحدان و دشمنان در خاورمیانه را به همراه خواهد داشت.

امارات متحده عربی ـــ که در سال ۲۰۲۰ روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار کرد ــــ به ایالات متحده و اسرائیل پیشنهاد داده است که یک ائتلاف بین‌المللی بر حکومت پس از جنگ غزه نظارت کند. ابوظبی مشارکت خود را به مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین تحت حمایت غرب و مسیری معتبر به سوی تشکیل کشور فلسطین مشروط کرده است.

وزارت امور خارجه امارات متحده عربی به سوالاتی در مورد اینکه آیا از یک حکومت به رهبری ایالات متحده که شامل تشکیلات خودگردان نباشد، حمایت خواهد کرد یا خیر، پاسخی نداد.

رهبری اسرائیل، از جمله نتانیاهو، هرگونه نقشی را برای تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه که آن را به ضد اسرائیلی بودن متهم می‌کند، قاطعانه رد می‌کند. نتانیاهو همچنین با حاکمیت فلسطین مخالف است.

نتانیاهو روز دوشنبه گفت که اسرائیل حملات خود را در غزه گسترش خواهد داد. اسرائیل هنوز در تلاش است تا ۵۹ گروگانی را که در این منطقه محصور نگهداری می‌شوند، آزاد کند. طبق داده‌های وزارت بهداشت غزه، این تهاجم تاکنون بیش از ۵۲۰۰۰ فلسطینی را کشته است.

برخی از اعضای ائتلاف راست‌گرای نتانیاهو علناً خواستار مهاجرت دسته‌جمعی و «داوطلبانه» فلسطینیان از غزه و ایجاد شهرک‌های یهودی‌نشین در داخل این منطقه محصور ساحلی شده‌اند.

اما برخی از مقامات اسرائیلی در پشت درهای بسته، پیشنهادهایی را در مورد آینده غزه بررسی کرده‌اند که به گفته منابع، فرض را بر این می‌گذارد که خروج دسته‌جمعی فلسطینیان از غزه، مانند دولت موقت به رهبری ایالات متحده، رخ نخواهد داد.

چهار منبع، از جمله دیپلمات‌های خارجی و مقامات سابق اسرائیلی که در جریان این پیشنهادها قرار گرفته‌اند، گفتند که از جمله این پیشنهادها می‌توان به محدود کردن بازسازی به مناطق امنیتی تعیین‌شده، تقسیم قلمرو و ایجاد پایگاه‌های نظامی دائمی اشاره کرد.

الکساندر کورنول / خبرگزاری رویترز