دور دوم مذاکرات آمریکا و ایران در رم برگزار می‌شود

باراک راوید / آکسیوس

به گفته دو منبع آگاه، دور دوم گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایالات متحده و ایران قرار است روز شنبه در رم برگزار شود.

چرا این موضوع اهمیت دارد: دولت ترامپ از دور اول گفت‌وگوها در عمان رضایت داشت؛ گفت‌وگوهایی که طبق برنامه پیش رفت و هدف آن — تغییر قالب مذاکرات از غیرمستقیم (از طریق میانجی‌ها) به مستقیم، با گفت‌وگوی مستقیم مقامات دو طرف — تحقق یافت.

دولت ترامپ خواهان آن است که در رم نیز همین قالب دنبال شود؛ مکانی که به پیشنهاد طرف آمریکایی انتخاب شده است.

پشت پرده: به گفته یکی از منابع آگاه، دو مذاکره‌کننده ارشد، فرستاده ویژه آمریکا «استیو ویتکاف» و وزیر امور خارجه ایران «عباس عراقچی»، روز شنبه حدود ۴۵ دقیقه با یکدیگر گفت‌وگو کردند — مدت زمانی بیشتر از آنچه به‌صورت عمومی اعلام شد.

این منبع، این گفت‌وگو که بالاترین سطح تماس میان مقامات آمریکایی و ایرانی در هشت سال گذشته بوده است، را «محتوایی، جدی و عالی» توصیف کرد.

با این حال: گفت‌وگوها آشکارا با حس بی‌اعتمادی آغاز شد. دو منبع گفته‌اند که طرف ایرانی به خروج رئیس‌جمهور ترامپ از توافق قبلی ایران اشاره کرد و نگرانی خود را از احتمال عقب‌نشینی مجدد آمریکا ابراز کرد.

در مقابل، طرف آمریکایی نیز تردیدهایی درباره نیت ایران در خصوص برنامه هسته‌ای‌اش مطرح کرد.

با این وجود، مقامات هر دو طرف گفته‌اند که پس از چندین ساعت گفت‌وگو در روز شنبه، مسیر پیش‌رویی را می‌بینند. اما طرف ایرانی از احتمال برگزاری دور بعدی مذاکرات به صورت مستقیم، فاصله گرفته و این ایده را کم‌اهمیت جلوه داده است.

به گفته یک منبع مطلع، ویتکاف روز یکشنبه با ترامپ دیدار کرد و او را در جریان مذاکرات قرار داد.

نقطه اصطکاک: آمریکا اکنون خواهان آن است که ایران در آینده نزدیک گام‌هایی بردارد تا برنامه هسته‌ای‌اش را از مسیر تسلیحاتی شدن دورتر کند.

یکی از منابع گفت که یکی از این گام‌ها می‌تواند «کاهش غلظت» (downblending) ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی ایران باشد — میزانی که گفته می‌شود برای ساخت شش بمب هسته‌ای کافی است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز روز یکشنبه اعلام کرد که هدف ایران رفع تحریم‌هاست.

جزئیات بیشتر: هرچند دور دوم گفت‌وگوها دیگر در عمان برگزار نمی‌شود، اما میانجی‌های عمانی در مذاکرات حضور خواهند داشت. با این حال، این بار ممکن است مذاکرات در فضایی انجام شود که مقامات ایرانی و آمریکایی در یک اتاق حضور داشته باشند.

وضعیت فعلی: به گفته یک مقام اسرائیلی، ویتکاف علاوه بر دیدار با ترامپ، وزیر امور راهبردی اسرائیل «ران درمر» را نیز در جریان گفت‌وگوها قرار داده است. اسرائیل نسبت به اینکه این مذاکرات به توافق منجر شود، بسیار بدبین است و از کاخ سفید خواسته که در صورت شکست گفت‌وگوها، بر سر گزینه نظامی هماهنگی داشته باشند.

به گفته یک منبع مطلع، ویتکاف همچنین با چندین مقام از کشورهای خلیج فارس گفت‌وگو کرده و آن‌ها از مذاکرات با ایران حمایت کرده‌اند.

عراقچی نیز با همتایان خود از قطر، کویت و مصر صحبت کرده و آنان را در جریان گفت‌وگوها قرار داده است.

نکته قابل توجه: به گفته یک منبع مطلع، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، «رافائل گروسی»، قرار است در همین هفته و پیش از دور دوم مذاکرات به تهران سفر کند.

انتظار می‌رود گروسی در این سفر درباره فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی آژانس در تأسیسات هسته‌ای ایران گفت‌وگو کند.