خسارت تصادفات برابر ۸ درصد تولید ناخالص ملی

بامداد دیروز پاکبان جوانی که در محله تهرانسر مشغول نظافت معابر شهری بود در حادثه تصادف جان خود را از دست داد. دلیل فوت این پاکبان جوان، برخورد با یک دستگاه خودروی پژو پارس بود، چون راننده، به دلیل سرعت غیرمجاز، کنترل خودرو را از دست داد و پس از برخورد با جدول حاشیه خیابان، به پاکبان شهرداری برخورد کرد که این جوان هم به دلیل شدت ضربه و جراحات وارده، در همان لحظه و قبل از رسیدن نیروهای اورژانس جان خود را از دست داد.

این جوان، دهمین پاکبانی است که از اردیبهشت امسال و طی ۱۱ ماه اخیر، قربانی تخلفات رانندگی و رانندگان بی‌احتیاط می‌شود. این پاکبان جوان در حالی صبح دیروز جان خود را بر اثر تخلف یک راننده قانون‌شکن از دست داد که کمتر از ۲۴ ساعت پیش از آن، حادثه دیگری در شهر گرگان جان یک پاکبان دیگر را گرفته بود.

بامداد ۱۸ اسفند، راننده یک دستگاه خودروی پاترول که با سرعت غیرمجاز در خیابان‌های شهر گرگان در حال رانندگی بود، با پاکبانی که مشغول نظافت سطل‌های زباله شهری بود، برخورد کرد و این پاکبان که به ‌شدت از ناحیه پا دچار جراحت و نقص عضو شده بود، با وجود انتقال به بیمارستان، به دلیل شدت جراحات فوت کرد.

پیش از این تاریخ و از اردیبهشت امسال هم ۸ پاکبان در شهرهای کرمان، گرگان، سنندج، کاشمر، مشهد و طرقبه، قربانی تخلف و قانون‌شکنی رانندگان خودرو و موتورسیکلت شده بودند در حالی که طبق گزارش‌های پلیس راهنمایی و رانندگی، دلیل وقوع این تصادفات منجر به فوت پاکبان‌ها، خواب‌آلودگی رانندگان، ناتوانی در کنترل خودرو و انحراف از مسیر اصلی به دلیل سرعت بالا و غیرمجاز بوده است. در مواردی از این حوادث، شدت جراحات و ضربه ناشی از تصادف به حدی بود که پاکبان در همان محل حادثه و پیش از رسیدن عوامل اورژانس فوت کرده است.

پاکبان‌های شهرداری که معمولا در بامداد یا اواخر شب و در زمان خلوتی معابر، نظافت خیابان‌های شهر را انجام می‌دهند، مظلوم‌ترین قربانیان تصادفات رانندگی هستند؛ تصادفاتی که برخلاف اذهان عمومی، ربطی به ناایمن بودن خودرو یا جاده و مسیر رانندگی نداشته، بلکه اغلب به دلیل خطای انسانی رخ می‌دهد.  این همان هشداری بود که دیروز از سوی معاون وزارت بهداشت هم مورد تاکید قرار گرفت و علیرضا رییسی در نشست خبری با موضوع «پویش نه به تصادفات» با اشاره به مرگ بیش از ۲۰ هزار قربانی تصادفات رانندگی در هر سال، اعلام کرد که دلیل ۵۲ درصد مرگ‌های ناشی از تصادفات در ایران، خطای انسانی است در حالی که ناایمن بودن خودروها و جاده‌ها در مجموع با سهم ۴۷ درصدی در ردیف دوم دلایل مرگ ناشی از تصادفند.

معاون بهداشت تولیت سلامت با ابراز نگرانی از ناامنی معابر شهری در ساعات پایانی شب به دلیل بی‌توجهی رانندگانی که با سوءاستفاده از خلوتی خیابان‌ها با سرعت غیرمجاز رانندگی می‌کنند، گفت: «اگر ترافیک در خیابان‌های تهران نبود، آمار کشته‌های تصادفات در شهر تهران بسیار بیشتر از ارقام فعلی می‌شد، چون ترافیک، یک عامل بازدارنده سرعت غیرمجاز است.»

رییسی با تاکید بر اینکه با وجود وضعیت بسیار بد خودروهای تولید داخلی و جاده‌های پر از پیچ و خم و نامناسب و ناایمن، با اصلاح فرهنگ رانندگی به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مهم، کاهش ۴۰ الی ۵۰ درصدی مرگ‌های ناشی از تصادفات امکان‌پذیر خواهد شد، افزود: «عوامل موثر در حوادث ترافیکی شامل ۴ ضلع جاده، خودرو، انسان و قانون است. اگر از من بپرسید که مهم‌ترین عامل کاهش حوادث ترافیکی و جاده‌ای چیست؟ از قانون بازدارنده نام می‌برم. قوانین ما برای کاهش مرگ‌های ناشی از تصادفات بازدارنده نیست چنانکه اگر این قوانین بازدارندگی داشت، می‌توانست رفتارساز باشد. به همین دلیل نیازمند اصلاح قوانین فعلی هستیم، چون جریمه ۲۰۰ هزار تومانی گذر از حاشیه‌های ممنوعه جاده‌ها بازدارندگی ندارد در حالی که اگر این رقم جریمه به ۵۰ میلیون تومان برسد آمار تخلف به ‌شدت کاهش می‌یابد. دلیل دیگری که با آمار بالای تخلفات رانندگی و مرگ ناشی از تصادفات مواجهیم، حرکت در روال معکوس دنیاست.

در تمام کشورهای جهان، هیچ استثنایی برای متخلفان رانندگی قائل نیستند و اگر یک مقام مسوول هم در زمان رانندگی مرتکب تخلف شود، حتی جریمه‌ای به مراتب سنگین‌تر از شهروند عادی دارد ولی در کشور ما، مقام مسوول مرتکب تخلف رانندگی می‌شود و وقتی نیروی پلیس راهنمایی، ماشین این مسوول متخلف را متوقف می‌کند، مسوول متخلف توی گوش مامور قانون می‌زند و می‌گوید مگر نمی‌دانی من چه کسی هستم و مامور قانون هم باید از این مسوول متخلف عذرخواهی کند و این مسوول وقتی متوجه می‌شود که مرتکب تخلف شده، تلاش می‌کند که این تخلف را در چارچوب قانون به نفع خود، قانونی کند.»

وقوع حدود ۸۰۰ هزار مورد مصدومیت ناشی از تصادفات رانندگی در هر سال و معلولیت دایم حدود ۲۵ درصد از این مصدومان، آمار دیگری بود که علیرضا رییسی اعلام کرد و تاکید داشت که از دست رفتن سالانه بیش از ۲۰ هزار نفر در تصادفات رانندگی در حالی است که فوت هر قربانی تصادفات رانندگی ۲۰ میلیارد تومان خسارت برای کشور ایجاد می‌کند. به گفته معاون بهداشت، خسارت حدود ۲۲ هزار مرگ ناشی از تصادفات در هر سال معادل ۷ تا ۸ درصد تولید ناخالص ملی است در حالی که سهم وزارت بهداشت از تولید ناخالص ملی در سال جاری ۳.۸ درصد است.

روزنامه اعتماد