آیت‌الله محقق داماد: «تهران آبستن شورش است»

آیت‌الله محقق داماد:
اصحاب قدرت خود را به خواب زده‌اند

کسانی که در چهار گوشه تهران سر و گوش آب می‌دهند، شب گذشته به ما اطلاع دادند که «اگر وضع به همینگونه که جریان دارد پیش برود تهران آبستن یک شورش سهمگین و کور است. نفرت از روحانیت حد و مرز ندارد. مردم هنوز نیروی انتظامی را دعوت به حمایت از خود می‌کنند اما حتی نیم جمله‌ای که حکایت از جلب حمایت روحانیون باشد بر زبان کسی جاری نمی‌شود. خشم از گرانی‌ها قابل وصف نیست. حکومت هم این را فهمیده و فعلا شمار زیادی نیرو با لباس غیرنظامی در نقاط مختلف تهران گمارده و پخش کرده که با کمی دقت شناخته می‌شوند.»

آیا حکومت پیش از آن که پیش‌بینی بالا به واقعیت بپیوندد، فکری برای عقب‌نشینی از سیاست‌های سه دهه گذشته خود در داخل کشور خواهد کرد و از نفرت وسیع مردم از حکومت خواهد کاست؟

این آن توصیه‌ای ست که سه سال پیش آیت‌الله خوئینی‌ها از نزدیک‌ترین روحانیون آیت‌الله خمینی که برای دورانی نایب رئیس مجلس نیز بود، طی نامه‌ای محترمانه خطاب به رهبر جمهوری اسلامی آن را توصیه کرد و نوشت که زمان تجدید نظر درباره سیاست های سه دهه گذشته رسیده است. آن نامه بی‌بازتاب ماند و حالا آیت‌الله مصطفی محقق داماد که دارای اعتباری ریشه‌دار در حوزه علمیه قم است در دیدار با اعضای انجمن اندیشه و قلم گفته است:

«برخی اصحاب قدرت که خودشان را به خواب زده‌اند را نمی‌توان بیدار کرد، اما در جامعه ما افراد ناآگاه زیادی هستند که می‌توان در بین آنها آگاهی عمومی ایجاد کرد. به واسطه عملکرد ضعیف چند روحانی کل دین را کنار می‌گذارند و این جاهلانه است.

آسیب جامعه ما دینداری جاهلانه است. به عنوان نمونه، چرا در دوران هشت سال جنگ تحمیلی با آن همه ایثار و فداکاری شهدا و جانبازان و توده مردم، کسی از مسئولان در باره تداوم جنگ تردید نکرد و نپرسید چرا باید این میزان جنگ ادامه یابد و آیا روش‌های کم‌هزینه‌تری برای ختم جنگ نبود؟ امروز مکلف به گفتگوی امیدوارانه با مردم و به عرصه عمومی کشاندن حقوق و تکالیف هستیم. تنها راه حفظ نهاد دین، وابسته نبودن متولیان دین به قدرت است. روحانیت اگر زبان مردم باشد بیشتر محترم و موثر است و معتقدم مردم هنوز سخن یک روحانی اسوه و متقی که حرف برای گفتن دارد را می‌پذیرند. فرهنگ نقادی و قبح‌زدایی از اعتراف به اشتباهات و فرصت ‌دهی برای جبران، یک ارزش اخلاقی است؛ یکی از اشتباهات ما در ایران، خودداری از نقد بزرگان انقلاب بوده است. چین با نقد مائو موفق شد کاری کند که هم احترام رهبرش را حفظ کند و هم حرکتش به سمت توسعه را تسهیل نماید.

چه ایرادی دارد برخی بگویند ما قبلا چنین تصوری داشتیم و اکنون به نتیجه دیگری رسیده‌ایم؟ این روش، رشد و تحول فکری و سیاسی ایجاد می‌کند.

می‌توان با حفظ احترام رهبران انقلاب، برخی رویکردهای آنها را نقد کرد. شاید بعضی رویکردهای رهبران در زمان خودشان درست بوده، اما جاودان نبوده و امروز قابل قبول نباشد. نباید رویکرد کاریزماتیک به شخصیت‌ها راه نقادی و آسیب‌شناسی را مسدود کند.

کانال روشنگری سیاسی