پنتاگون: رزمناو مسکووا توسط اوکراین غرق شد

علت انفجار رزمناو «مسکووا» در دریای سیاه که روسیه آن را در ۶۰ تا ۶۵ مایل دریایی جنوب اودسا مستقر کرده بود، افشا شد.

یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در گفت‌وگو با خبرنگار آناتولی اعلام کرد تایید می‌کنیم که رزمناو غرق شده روسیه در دریای سیاه، از سوی اوکراین مورد اصابت دو موشک نپتون قرار گرفته است.

این مقام اشاره‌ای به جزئیات بیشتر در خصوص اتفاق مذکور نکرد.

روزنامه نیویورک‌تایمز نیز روز جمعه ۲۶ فروردین در گزارشی نوشت یک مقام ارشد پنتاگون تایید کرده است که دو موشک «نپتون» اوکراین رزم‌ناو روسی مسکووا را در دریای سیاه مورد هدف قرار داده است.

بنابر گزارش نیویورک‌تایمز،  انفجار رزمناو مسکووا تلفات انسانی نیز در پی داشته است.  این برای اولین بار است که آمریکا هدف قرار گرفتن رزم‌ناو روسی توسط اوکراین را تایید کرده است.

شامگاه دیروز - پنجشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۱ - خبرگزاری دولتی تاس روسیه به نقل از وزارت دفاع این کشور اعلام کرد که رزمناو مسکووا، در دریای سیاه کاملا غرق شده است. بنابر گزارش تاس، مسکووا در حال یدک‌کش شدن به طرف بندر سواستوپول  بود که در اثر توفان غرق شده است. در بیانیه وزارت دفاع روسیه گفته شده: «کشتی تعادل خود را از دست داد و در دریای طوفانی غرق شد.»

پیش از تایید غرق شدن رزمناو مسکووا، منابع روسی اعلام کرده بودند که انبار مهمات ناو مسکووا در نتیجه آتش‌سوزی در کشتی منفجر شده و کشتی به شدت آسیب دیده است اما خدمه رزمناو به دیگر  کشتی‌های ناوگان دریای سیاه در منطقه منتقل شده‌اند.

اما منابع اوکراینی اعلام کردند که این رزمناو را با دو موشک ضد کشتی نپتون هدف قرار داده‌اند.

ماکسیم ماچنکو، فرماندار اودسا در تلگرام نوشته بود: «رزمناو موشکی مسکووا امروز دقیقاً به همان جایی که نیروهای مرزبانی ما به جزیره مار فرستاده شده بودند، رفته بود. موشک‌های نپتون که در محافظت از دریای سیاه فعالیت می‌کنند، صدمه شدیدی به کشتی روسی وارد کردند. درود بر اوکراین»

رزمناور مسکووا سرفرماندهی ناوگان نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه را بر عهده داشت و در اوایل لشکرکشی روسیه علیه اوکراین، با تسخیر جزیره استراتژیک «مار» متعلق به اوکراین، خبرساز شده بود.

ناو مسکووا در سال ۱۹۸۲ به نیروی دریایی شوروی اضافه شد و یکی از سه رزمناو دارای موشک هدایت شونده بود. دو رزمناو دیگر مارشال اوستینوف و واریاگ هستند که در مدیترانه فعالیت می‌کنند.

رزمناو مسکووا ۱۲۵۰۰ تن وزن، ۱۸۹ متر طول و بیش از ۲۰ متر عرض داشت. دو موتور قوی آن هرکدام ۲۰ هزار اسب بخار قدرت تولید می‌کرد و توانایی حمل بیش از ۵۰۰ پرسنل را داشت.

مسکووا نخستین کشتی جنگی روسیه نیست که در جنگ علیه اوکراین آسیب دیده است. پیش از این گزارش شده بود که یک کشتی دیگر روسی در نزدیکی بندر بردیانسک اوکراین پس از حمله نیروهای اوکراینی غرق شد.

***

نقش «بایراکتار» در نابودی رزمناور «مسکووا»

گفته می‌شود ترکیبی از سلاح‌های مختلف، رزمناو “مسکووا”، این نماد قدرت روسیه را متلاشی و در دریای سیاه غرق کرد. اما به نظر می‌آید پهپاد “بایراکتار TB2” ارتش اوکراین، ساخت ترکیه، نقشی تعیین‌کننده در نابودی رزمناو داشته است.

آنچه هنوز در پرده‌ای از ابهام قرار دارد، این است که چگونه اوکراینی‌ها موفق شدند پدافند هوایی این رزمناو روسی را که نماد قدرت کرملین بود، خنثی سازند. بر اساس اطلاعاتی که طرف اوکراینی داده است، پهپاد رزمی ساخت ترکیه‌ نقش اساسی در این حمله احتمالی داشته است.

پهپاد “بایراکتار TB2” ساخت ترکیه به‌احتمال مختصات هدف را به زمین انتقال داده است، به طوری که موشک کروز توانسته بدون این‌که شناسایی شود، شلیک شود.

کلاهک موشک‌های این پهپاد که به طور لیزری هدایت می‌شوند، بدون تردید کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند به یک رزمناو موشکی آسیب جدی وارد کنند، مگر آن‌که توانسته باشند کلاهک‌های موشک‌های سوار بر رزمناو “مسکووا” را با دقتی بسیار بالا هدف قرار دهد.

این گمانه‌زنی نیز هست که یک بمباران اولیه توسط چندین پهپاد می‌توانسته سامانه پدافند موشکی “مسکووا” را گمراه کرده باشد. در پی این گمراه‌سازی دو موشک “نپتون” که در سطحی پایین پرواز می‌کنند و قابل تشخیص برای رادارها نیستند، به سوی این رزمناو شلیک شده‌اند.

در طول هفته‌های گذشته پهپادهای “بایراکتار TB2” ارتش اوکراین توانسته‌اند چندین سامانه دفاعی و ستون تانک‌های روسی را متلاشی کنند و مانع از پیشروی آن‌ها شوند.

یک کاروان از تروریست‌های شبه‌نظامی چچن که به مأموریت از سوی رمضان قدیروف، حاکم چچن، قرار بود به نیروهای ارتش روسیه کمک کند تا وارد کی‌یف شوند، نیز به کمک این پهپادها متوقف شده است.

تهیه پهپاد، اولویت اوکراین بود

مراد اصلان، کارشنان امور نظامی و افسر سابق ارتش ترکیه می‌گوید که پهپادها نقشی تعیین‌کننده برای ممانعت از پیشروی ارتش روسیه داشته‌اند. “بدون پهپادها، احتمال داشته که تا حالا اوکراین این جنگ را باخته باشد.”

پهپادهای ترکیه بارها قابلیت و توانمندی خود را در برابر سلاح‌های روسی نشان داده‌اند. در لیبی توانستند سامانه پدافند هوایی “پانتسیر” روسی ارتش چریکی خلیفه حفتر را از کار بیندازند و بدین‌گونه سرنوشت جنگ را به سود دولت وحدت ملی در طرابلس بچرخاندند.

در جنگ آذربایجان و ارمنستان، بخش بزرگی از توپخانه ارمنستان را نابود کردند و شمار زیادی از سامانه‌های “پنتسیر” و “بوک” روسی را خنثی کردند. به همین دلیل، برای ارتش اوکراین تهیه این پهپادها از اولویت بالایی برخوردار بود.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در آخرین سفرش به کی‌یف، پیش از آغاز جنگ در سوم فوریه، حتی توافق‌نامه‌ای را با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین امضا کرد که این پهپادها به طور مشترک در اوکراین تولید شوند، پهپادهایی که تا آن زمان به اوکراین صادر می‌شدند. توافق‌های دیگر شامل تولید مشترک سیستم‌های موتور برای فن‌آوری هواپیمایی می‌شده‌اند.

ویژگی‌های پهپاد “بایراکتار TB2”

طول بال‌های این پهپاد ۶.۵ متر و درازای آن ۱۲ متر است. نگهداری پهپاد بایراکتار بسیار آسان و مخفی‌کردن آن راحت است، زیرا برخلاف جت‌های جنگی، نیاز به باند ویژه پرواز ندارد. با حداکثر سرعت ۲۲۲ کیلومتر در ساعت، تقریبا سرعت کمی دارد، اما ۲۴ ساعت قادر است در هوا بماند. وزن سلاحی که بتواند حمل کند ۱۵۰ کیلوگرم است اما می‌توان سیستم‌های مختلف تسلیحاتی را بر آن سوار کرد. پرواز در سطح پایین و سرعت کم، این پهپاد را قادر می‌سازد با دقت بالا به هدف خود شلیک کند.

ترکیه طرح ساخت مدل TB-3 این پهپاد را در دست اجرا دارد و انتظار می‌رود که پهپادهای رزمی دیگر نیز ساخته شود. هم‌اکنون ترکیه طرح یک جت جنگی بدون سرنشین، یعنی یک سوپرپهپاد را معرفی کرده است.

اما پهپادها نمی‌توانند تنها عامل پیروزی در صحنه نبرد باشند. این هواپیماهای بدون سرنشین بایستی با سامانه‌های رزمی دیگر درآمیزند. مراد اصلان، کارشناس نظامی از “چند برابر کردن ضریب قدرت” سخن می‌گوید. پهپادها به نیروهای مستقر بر روی زمین کمک می‌رسانند تا ضعف‌های طرف مقابل را تشخیص دهند و به سرعت از آن استفاده کنند.

بدین گونه، زمانی که تهاجم روسیه به اوکراین آغاز شد، اوکراین زمان خرید و در نهایت توانست به یک توازن استراتژیک با نیروهای روسیه دست یابد.

موفقیت پهپاد “بایراکتار TB2” در کاربست آن علیه تسلیحات متعارف روسیه، متکی بر دو عامل است: رادار سامانه پدافند هوایی “پنتسیر” روسی قادر نیست TB2 را به دلیل حجم کوچک آن و صدای کمی که ایجاد می‌کند، تشخیص دهد. از سوی دیگر پهپادهای بایراکتار ساخت ترکیه، مسلح به مهمات هوشمند هستند که با هدایت لیزری می‌توانند اهداف را تشخیص و هدف قرار دهند. از این رو سکوهای رادار یک ناو جنگی در برابر آن فاقد هر گونه قدرتی است.

منابع گزارش: آناتولی، رادیو فردا، دویچه وله