‏‏‏‏بیانیه دیده‌‏بان‏‏ حقوق بشر درباره حوادث مشهد

ایران: زنان از ورود به استادیوم ورزشی ممنوع شدند

(بیروت، ۳۱ مارس ۲۰۲۲) – سازمان ‏‏‏‏دیده‌‏بان‏‏ حقوق بشر امروز اعلام داشت مقامات ایرانی در روز ۲۹ مارس ۲۰۲۲  احتمالاً با استفاده از زور بیش از حد مجاز از ورود ده‏‏‏‏ها‏‏ زن به استادیوم فوتبال امام رضا در مشهد جلوگیری نمودند. فدراسیون بین‏‌المللی فوتبال باید در ارتباط با مقامات ایرانی، از شیوه‌‏‏‏‏ها‏‏ی اِعمال فشار استفاده نموده و از آنان بخواهد فوراً  روش تبعیض‌آمیز ممنوعیت ورود زنان به استادیوم در ایران را لغو نمایند و پاسخگویی در مورد بدرفتاری‏‏‏‏ها‏‏ی اِعمال شده را تضمین کنند.

مقامات، زنان از جمله آنهایی که بر طبق گزارش‌‏‏‏‏ها‏‏ قبلاً بلیط خریده بودند را از ورود به استادیوم ورزشی در مشهد، استان خراسان، برای تماشای مسابقۀ انتخابی جام جهانی قطر ۲۰۲۲ که بین ایران و لبنان برگزار شد، منع نمودند. ویدیوهایی که بر روی رسانه‏‏‏‏‌ها‏‏ی اجتماعی منتشر شده زنانی را نشان‏‏‏ می‌‏‏دهد که در مقابل استادیوم تجمع نموده‏اند و مقامات را متهم می‌کنند که برای متفرق نمودن آنها از اسپری فلفل استفاده کرده‌‏اند.

تارا سپهری‌فر، محقق ارشد امور ایران در سازمان ‏‏‏‏دیده‌‏بان‏‏ حقوق بشر اظهار داشت «مقامات ایران مکرراً نشان داده‌‏اند که حاضرند برای به اجرا درآوردن ممنوعیت‏‏‏‏‌ها‏‏ی تبعیض‌آمیز و ظالمانه‌شان برای جلوگیری از ورود زنان به استادیوم‌‏‏‏‏ها‏‏ی فوتبال به هر عملی دست بزنند. با توجه به سابقۀ دراز مدت مقامات ایران در نقض حقوق، فدراسیون جهانی فوتبال باید دستورالعمل‏‏‏‏‌ها‏‏ی بین‌‏المللی خود را در مورد عدم تبعیض دنبال نماید و  اِعمال مجازات‌‏‏‏‏ها‏‏یی را برای نقض این موارد از طرف ایران، در نظر بگیرد.»

فدراسیون فوتبال ایران در روز ۳۰ مارس بیانیه‏‏‏‏‏‌ای صادر نمود که «به دلیل عدم تدارکات لازم» آنها قادر نبوده‌‏اند مکانی را برای زنان در این مسابقه اختصاص دهند. این بیانیه همچنین ادعا‏‏‏ می‏‏‌کند که فقط نه زن بلیط خریده بودند و بدون ارائۀ هیچگونه شواهد و مدارک اظهار‏‏‏ می‌‏‏کند که بلیط‏‏‏‏ها‏‏ی «جعلی» در میان طرفداران توزیع شده بوده است.

محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور هم به این جریان پاسخ داده و گفته است فروش بلیط به زنان در حالی که به آنها اجازۀ ورود به استادیوم داده نمی‌‏شود، غیر قابل‌قبول است و اینکه مقامات باید عذرخواهی نموده و غرامت لازم را به زنان بپردازند. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) که یک رسانۀ حکومتی است، گزارش داد که رئیس جمهور ابراهیم رئیسی به وزیر کشور دستور داده است در بارۀ این واقعه تحقیقاتی انجام دهد.

در طی چهل سال گذشته مقامات ایران زنان را از حضور در استادیوم‏‏‏‏‌ها‏‏ی فوتبال و ورزش‌‏‏‏‏ها‏‏ی دیگر ممنوع کرده‌‏اند. اگرچه این ممنوعیت در هیچ قانون یا آئین نامۀ کتبی نوشته نشده است اما مقامات کشور برای چندین دهه است که آن را مرتباً اِعمال نموده‌اند. این ممنوعیت منجر به موارد متعدد دستگیری، ضرب و شتم، بازداشت و آزار و اذیت زنان شده است.

گزارش‏‏‏ می‏‏‌شود که در سپتامبر ۲۰۱۹ یک زن هوادار تیم فوتبال به نام سحر خدایاری که به «دختر آبی» معروف شد، به دلیل آنکه سعی کرده بود وارد استادیوم فوتبال شود، به حبس محکوم شد. وی در اثر خودسوزی درگذشت و فریادهای اعتراضی را در سطح کشور و نیز در سطح جهان برانگیخت.

در اکتبر ۲۰۱۹ پس از مهلتی که فدراسیون جهانی فوتبال برای ایران مقرر کرده بود  تا موافقت کند که «زنان باید اجازۀ ورود به استادیوم فوتبال را داشته باشند»، دولت اجازه داد تعداد محدودی از زنان در مسابقۀ انتخابی جام جهانی در استادیوم آزادی حضور یابند. اما از آن زمان به بعد حکومت ایران از تدابیر گوناگونی برای محدود نمودن تعداد زنان شرکت کننده در مسابقات ورزشی در استادیوم‏‏‏‏‌ها‏‏ استفاده کرده است و فقط در موارد نادر و بدون برنامۀ قبلی به زنان اجازه داده است برای تماشای مسابقات ورزشی در استادیوم‌‏‏‏‏ها‏‏ حضور یابند. مقامات کشور برای شرکت در تجمعات سیاسی به زنان اجازه‏‏‏ می‏‏‌دهند در استادیوم‌‏‏‏‏ها‏‏ حاضر شوند.

بر طبق مجموعۀ قوانین فدراسیون جهانی فوتبال (مادۀ ۳، حقوق بشر، و مادۀ ۴، عدم تبعیض) تبعیض به دلیل جنسیت – که شامل محروم ساختن یا مداخله نمودن در دسترسی زنان و دختران به استادیوم‌‏‏‏‏ها‏‏‏‏‏ می‌‏‏شود - «شدیداً ممنوع است و مجازات عدم رعایت آن تعلیق یا اخراج خواهد بود.»

سپهری‌فر گفت «رئیس فدراسیون جهانی فوتبال جیانی اینفانتینو شخصاً قول داده است که زنان ایرانی قادر خواهند بود در استادیوم‏‏‏‏‌ها‏‏ حضور یابند. فدراسیون جهانی فوتبال مدت‏‏‏‏ها‏‏ست که در ابراز جدیت خود برای انجام اقداماتی شفاف و  مسئولیت پذیرانه که تماشای مسابقات را برای زنان در ایران مانند زنان دیگر در سایر نقاط جهان تضمین نماید، تأخیر نموده است.»

برای دسترسی به گزارش‏ها‏ی بیشتر ی از سازمان ‏دیده‏بان‏ حقوق بشر در مورد ایران، لطفاً از وبسایت زیر دیدن فرمایید:
http://www.hrw.org/en/middle-eastn-africa/iran

برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً با افراد زیر تماس بگیرید:

در شهر نیویورک، مایکل پیج [Michael Page ] (به زبان انگلیسی): تلفن 5062-630-646-1+ (واتس اپ)؛
ایمیل .(JavaScript must be enabled to view this email address) ، توئیتر  @MichaelARPage

در واشنگتن دی سی، تارا سپهری‌فر (به زبان‏ها‏ی انگلیسی و فارسی): تلفن همراه: 0375-893-617-1+؛
ایمیل:  .(JavaScript must be enabled to view this email address) ؛ توئیتر: @sepehrifar

در نیویورک مینکی واردن [Minky Worden](به زبان‏‏‏‏ها‏‏ی انگلیسی، کنتونیز و آلمانی): تلفن 1250-216-212+؛ ایمیل .(JavaScript must be enabled to view this email address) ؛ توئیتر  @MinkysHighjinks
در افریقای شمالی، احمد بن شمسی (به زبان‏ها‏ی انگلیسی، فرانسه و عربی): تلفن همراه 7973-343-929-1+؛ ایمیل:  .(JavaScript must be enabled to view this email address) ؛ توئیتر:  @AhmedBenchemsi