اعتراض دهها نویسنده و هنرمند ایرانی به تخریب آثار فرهنگی

بیش از ۲۲۰ هنرمند و چهره فرهنگی در ایران به تخریب آثار تاریخی به خصوص در شیراز اعتراض کرده‌اند و خواستار توقف آن شده‌اند.

نویسندگان نامه گفته‌اند: “سال‌هاست سیاست کلان و تلاش کشورداران، فروریختن ستون‌های فرهنگی ایران است و از اخته‌کردن زبان پارسی و اقوام گرفته تا فربه‌کردن دستگاه سانسور، از حذف شاعران و نویسندگان دگراندیش از کتاب‌ها تا کشتن و زندانی‌کردن آنان، از برگزاری جشنواره‌ها و دادن جایزه‌ها تا دگرگون‌کردن ریخت‌بوم شهرها و روستاها، همگی ابزارهای این فروپاشی‌اند”.

به گزارش بی‌بی‌سی، کیهان کلهر، نادر مشایخی، حسین علیزاده، شهریار مندنی‌پور، ابوتراب خسروی، طیبه گوهری، طناز لایق، شیرین لک و علی باباچاهی از جمله نویسندگان این نامه هستند.

این نامه از نظر لحن آن خطاب به مقام های جمهوری اسلامی ایران، کم سابقه است و محتوایی انتقادی درباره سیاست‌های فرهنگی حاکم بر ایران دارد.

در این نامه هشدار داده شده که “خانه‌های تاریخی شیراز و کشور، از عناصر فرهنگی ایران‌اند. نگذارید که بکوبند و بسوزانند”.

نویسندگان نامه می گویند “پس از فروپاشی بهمن پنجاه و هفت، نصرت‌الله امینی استاندار فارس در نطقی رادیویی اعلام کرد که مگر از روی جنازهٔ من رد شوید تا تخت‌جمشید را ویران کنید. اکنون استاندار فارس (محمدهادی) ایمانیه، خود از کسانی است که کمر به ویرانی آثار تاریخی بسته‌اند”.

چهره های فرهنگی و هنری ایران در این نامه گفته اند “مدت‌هاست بیل‌های مکانیکی و لودرها و کامیون‌ها، صدا بر خشت و گل بلند کرده‌اند و میراث تاریخ فرهنگی شیراز را می‌خراشند و می‌بلعند”.

تخریب خانه‌های تاریخی در شیراز با هدف اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ از دهه ۸۰ خورشیدی آغاز شد. این حرم آرامگاه برادر امام رضا و سومین آرامگاه مذهبی مهم شیعیان در ایران است.

شورای اداری استان فارس با حمایت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران کمیته ای سه نفره برای تشخیص تاریخی بودن یا نبودن ۲۰۰ خانه قدیمی شیراز تشکیل داده که رای آن لازم الاجراست.

آقای رئیسی در هفته های اول ریاست جمهوری، گفته بود “در سفر شیراز مطلع شدیم اجرای طرح بین‌الحرمین، از حرم شاهچراغ تا حرم سید علاءالدین حسین، از سال‌ها پیش آغاز شده اما با موانعی مواجه و متوقف شده است، وقتی بررسی شد، معلوم شد می‌شود مشکل را سریع حل کرد”.

محمدهادی ایمانیه، ‌استاندار فارس گفته کمیته سه نفره ای که تشکیل شده برای باقی ماندن یا خراب شدن ۲۰۰ خانه تاریخی تصمیم گیری می کند.

رسانه های ایران می گویند افزون بر نگرانی‌ها درباره سرنوشت ۲۰۰ خانه‌ تاریخی شیراز، جایگاه کمیته سه نفره برای بررسی اینکه این خانه‌ها در شمار میراث فرهنگی قرار دارد یا نه هم در ابهام است.

براساس مقررات در ایران، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نهاد مسئول در تشخیص میراث فرهنگی بودن بناهاست و از این رو جایگاه قانونی کمیته ای که با حمایت ابراهیم رئیسی و استاندار فارس تشکیل شده، زیر سئوال است.

عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی در سفر به شیراز و بازدید از منطقه خانه های تاریخی شیراز را “بافت فرسوده” توصیف کرده و گفته این خانه‌ها ” از میان ‌رفته و ویران است”.

در سال ۱۳۹۶ تخریب‌ها در شیراز با پیگیری فعالان فرهنگی متوقف شده بود اما در هفته های اول ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی پس از چهار سال دوباره از سرگرفته شد..

اعضای انجمن معماران ایران در سال ۱۳۹۰ با ارسال نامه به آیت الله علی خامنه‌ای برای حفظ و نجات بافت تاریخی شیراز از وی استمداد کرده بودند.