جنگ پوتین علیه اوکراین/ گزارش‌های یک خبرنگار

گزارش‌های کوتاه زیر را داریوش رجبیان، خبرنگار بی‌بی‌سی در طول روز شنبه ۲۶ فوریه ۲۰۲۲ از تحولات جنگ پوتین علیه مردم اوکراین در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است:

● وزارت دفاع بریتانیا در ارزیابی اخیر خود از اوضاع در اوکراین می‌گوید: نیروهای روسیه موفق نشده‌اند به پیشرفت مورد نظرشان دست یابند. آنها با چالش‌های لجستیکی و مقاومت سرسختانهٔ اوکراینی‌ها دست‌پنجه نرم می‌کنند. وزارت دفاع بریتانیا تأیید کرد که نیروهای روسیه تلفاتی داشته‌اند و شماری هم به اسارت اوکراینی‌ها افتاده‌اند. وزارت دفاع بریتانیا معتقد است دولت روسیه دسترسی مردم این کشور به برخی از شبکه‌های اجتماعی را محدود کرده تا جزئیات اوضاع در اوکراین را پنهان کند.

● رُمان آبراموویچ، مالک باشگاه فوتبال چلسی انگلستان اعلام کرد که کنترل باشگاه را به شورای امنا واگذار می‌کند و خودش کنار می‌رود. این میلیاردر اهل روسیه بدون توضیح جزئیات نوشته: «من امروز زمام امور و وظیفهٔ مراقبت از باشگاه را به متولیان بنیاد خیریهٔ چلسی می‌سپارم. معتقدم که در شرایط فعلی آنها از پس منافع باشگاه، بازیکنان، کارمندان و هواداران بهتر برمی‌آیند».

● دولت آلمان اعلام کرد که تصمیم گرفته به اوکراین ۱۰۰۰ قبضه سلاح ضدتانک و ۵۰۰ عدد موشک زمین به هوای استینگر بفرستد.

● ولودیمیر زلنسکی از تصمیم آلمان مبنی بر ارسال کمک نظامی به اوکراین برای مقابله با تجاوز روسیه سپاسگزاری کرد. این اقدام آلمان چرخش عمده در سیاست‌های برلین است که به مناطق مناقشه اسلحه نمی‌فرستاد.

● در مرکز شهر سن‌پترزبورگ روسیه سومین شب پی‌هم تظاهرات ضدجنگ برپا شد. با وجود گرفت‌و‌گیرها امشب هم چندصد تن در میدان مرکزی حضور داشتند. این بار بیش از ۷۰ تن دستگیر شدند. در مواردی پلیس با مشت و لگد به جان معترضان افتاد. طیف سنی معترضان که شعار «نه به جنگ!» می‌دادند، وسیع بود. دومین روز است که مقام‌ها می‌کوشند با پخش سرود و ترانه از بلندگوها شعار معترضان را خفه کنند. امشب سرود ملی روسیه با اجرای آلگ گازمانُف پخش شد.

● وزارت دفاع بریتانیا: پیشروی نیروهای روس در اوکراین موقتا کند شده، شاید در نتیجهٔ «مشکلات لجستیکی جدی و مقاومت قوی اوکراینی‌ها». نیروهای روسیه از مناطق‌ مسکون بزرگ رد می‌شوند و گروه‌هایی را برای محاصرهٔ آن مناطق جا می‌گذارند. ظاهرا در درگیری‌های دیشب در کیف شمار اندکی از گروه‌های خرابکار روسیه حضور داشتند که پیشاپیش به درون شهر رخنه کرده بودند. هدف اصلی نیروهای روسیه همانا کیف است.

● عایشه قادرووا دختر ۲۳ سالهٔ رهبر چچن با انتشار یک کادر سیاه در اینستاگرامش دربارهٔ جنگ در اوکراین نوشته: «هیچ‌کس از این جنگ دل خوش ندارد!» و از همه خواسته که در «این روزگار سخت» چهرهٔ انسانی‌شان را حفظ کنند. پیشتر پدر او رمضان قادرف گفت نیروهای چچن را برای جنگ به اوکراین فرستاده.

● رمضان قادرف، رهبر جمهوری خودمختار چچن روسیه، می‌گوید رزمندگانش را به اوکراین اعزام کرده تا در کنار نیروهای روس بجنگند. می‌گوید نیروهای چچن تاکنون یکی از تأسیسات نظامی اوکراین را بدون هیچ تلفاتی به دست آورده‌اند.

● یک اوکراینی‌تبار ساکن لندن از قول خاله‌اش: تصورش غیرممکن است؛ مادر من که در ۷ سالگی یتیم ماند، در کنار روس‌ها علیه هیتلر جنگید، در انبار کاه از سربازان آلمان نازی قایم شد، امروز در ۸۵ سالگی از بیم سربازان روس در زیرزمینی‌ای در کیف پنهان است.

● در شبکه‌های اجتماعی اوکراین این اسیران «اعضای گروه خرابکار روسیه در شهر نیکوپُل اوکراین» معرفی شده‌اند.

● فیلیپو گراندی، کمیسر سازمان ملل در امور پناهندگان: بیش از ۱۵۰ هزار تن از مردم اوکراین پس از آغاز عملیات نظامی کشورشان را ترک کرده‌اند. نصف این جمعیت روانهٔ لهستان شدند و شمار بسیاری هم به مجارستان، ملداوی، رومانی و دیگر کشورهای اروپا پناه بردند. شمار زیادی هم در داخل اوکراین بی‌خانمان شدند که تعیین تعدادشان و ارائهٔ کمک به آنها سخت است.

● در شبکه‌های اجتماعی عکس یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر پیشین اوکراین، تفنگ بدست در کیف منتشر شده؛ با شعار «اوکراین مقاومت می‌کند» و تکرار پاسخ سربازان اوکراینی مدافع جزیرهٔ مار اوکراین به رزم‌ناو روسی («رزم‌ناو روسی، برو به درک!»)

● وزارت دفاع بریتانیا در ارزیابی تازهٔ خود از اوضاع در اوکراین نوشته که نیروهای روسیه در حال پیشروی به سوی کیف هستند و در سی‌کیلومتری پایتخت قرار دارند. اما آنها نتوانسته‌اند حریم هوایی اوکراین را کاملا تحت کنترل بگیرند. گفته شده تعداد تلفات در میان نظامیان روسیه ممکن است خیلی زیاد باشد؛ شاید هم بیشتر از حد انتظار کرملین. و اینکه ارتش اوکراین در سراسر کشور به مقاومت ادامه می‌دهد.

● رومانی هم به جمع کشورهایی پیوست که آسمان‌شان را به روی هواپیماهای روسیه بسته‌اند. فهرست این کشورها تا این‌جای کار: استونی، بریتانیا، بلغارستان، چک، رومانی، لتونی، لهستان، لیتوانی.

● روسیه نیز پرواز هواپیماهای بلغارستان، لهستان و چک به این کشور و عبور آنها از آسمان روسیه را ممنوع کرده. این اقدام در تلافی ممنوعیت‌های مشابه این کشورهای اروپای شرقی علیه روسیه اتخاذ شده. بریتانیا، لتونی و استونی هم حریم هوایی خود را به روی روسیه بسته‌اند.

● شاهزادگان ویلیام و کیت، دوک و دوشس کمبریج بریتانیا به طرفداری از رئیس‌جمهور اوکراین توییت کرده‌اند. آنها ضمن اشاره به دیدار با ولودیمیر زلنسکی و همسر او در اکتبر ۲۰۲۰ نوشته‌اند امروز در کنار  رئیس‌جمهور و همهٔ مردم اوکراین که بی‌باکانه برای آیندهٔ روشن می‌جنگند، قرار دارند.

● دمیتری پِسکُف، سخنگوی کرملین، می‌گوید که ظاهرا اوکراینی‌ها پیشنهاد مذاکره را رد کرده‌اند. کیف این خبر را تأیید نمی‌کند. به گفتهٔ پِسکُف، پوتین دیشب دستور توقف ورود نیروهای روسیه به خاک اوکراین را داد، چون گوش‌بزنگ پاسخ کیف در مورد مذاکرات احتمالی بود، ولی امروز حرکت نیروهای اصلی از سر گرفته شده.
پیشتر ولودیمیر زلنسکی گفته بود که حاضر است با پوتین مذاکره کند. سِرهیی نیکیفُرُف، سخنگوی رئیس‌جمهور اوکراین گفت که کیف مذاکرات آتش‌بس را رد نکرده.
پسکف تحریم‌های تازه علیه روسیه را «بسیار جدی» نامید، اما افزود که روسیه پیشاپیش آمادهٔ رویارویی با این وضعیت شده بود.
● خبر تازه: آلکسی آرِستوویچ، مشاور دفتردار ریاست جمهوری اوکراین تأیید کرد که کیف مذاکره با مسکو را رد کرده. به گفتهٔ او اوکراین حاضر نیست شروط روسیه برای آغاز مذاکرات را بپذیرد. وزیر خارجهٔ روسیه گفته بود همین که ارتش اوکراین اسلحه را زمین بگذارد، مسکو آمادهٔ مذاکره است.

● وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیه‌ای رسانه‌های مستقل این کشور را به انتشار «خبرهای کذب ساختهٔ سرویس امنیتی اوکراین» متهم کرد. در این بیانیه نام روزنامهٔ «نوویا گازِتا» چاپ مسکو جداگانه ذکر شده. وزارت دفاع روسیه می‌گوید خبرهای رسانه‌های آزاد دربارهٔ اوکراین بنا به «رهنمودهای مراکز تبلیغاتی آمریکا و متحدانش در ناتو» تهیه می‌شود.
ساعاتی پیش سازمان «رُس‌کُم‌نادزُر» (مسئول سانسور در رسانه‌های روسیه) از ده‌ها رسانه در این کشور خواست نوشته‌هایی را که عملیات نظامی روسیه در اوکراین را «حمله» یا «تجاوز» یا «جنگ» نامیده‌اند، حذف کنند. همچنین از رسانه‌های روسیه خواست که رویدادهای اوکراین را تنها با تکیه بر منابع رسمی روسیه پوشش دهند.

● یکی از ویژگی‌های اظهارات ویدئویی ولودیمیر زلنسکی گاه دوزبانه بودن آنهاست. رئیس‌جمهور اوکراین خطاب به مردم کشورش به زبان اوکراینی صحبت می‌کند و با مردم روسیه، به زبان روسی. در پیام اخیرش او از مخالفان جنگ در روسیه سپاسگزاری کرد، با این تأکید که باید به جنگ پایان داد و اینکه مردمان اوکراین و روسیه می‌توانند کنار هم زندگی مسالمت‌آمیز انسانی داشته باشند.

تاریخ درباره تنهایی و درماندگی تو نه، بلکه درباره قهرمانی تو خواهد نوشت! مطمئن باش!

● «نیوز یاکوتیا» که طی ۲ روز اخیر دربارهٔ حملهٔ روسیه به اوکراین نظرپرسی انجام می‌داد، می‌گوید حدود ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان آن مخالف عملیات نظامی روسیه در اوکراین هستند. این تارنما متعلق به مخالفان پوتین نیست، بلکه یک پایگاه خبررسانی محلی در سیبری روسیه است.

● نیروی دریایی فرانسه در کانال مانش یک کشتی باری را که به مقصد سن‌پترزبورگ روسیه حرکت می‌کرد، توقیف کرده. به گفتهٔ مقام‌های فرانسه این کشتیِ ۱۲۷ متری موسوم به «بالتیک لیدِر» حامل تعداد زیادی خودرو است. کشتی به بندر «بولون-سور-مِر» فرانسه هدایت شده. تقاضای بازداشت کشتی را دولت فرانسه کرده. گمان می‌رود کشتی متعلق به شرکتی باشد که غرب تحریم کرده. به گزارش خبرگزاری ریا نوووستی روسیه، سفارت این کشور در پاریس خواهان توضیحاتی دربارهٔ بازداشت کشتی شده.

● ساعات منع آمد و شد در پایتخت اوکراین تمدید شد. ویتالی کلیچکو، شهردار کیف اعلام کرد که امشب و فردا منع آمد و شد ساعت ۵ بعد از ظهر آغاز می‌شود و تا ۸ صبح ادامه دارد.

● دمیتری مِدوِدیف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه گفته مسکو به روابط دیپلماتیک با غرب نیاز ندارد. ولادیمیر پوتین ۲ سال پیش مدودیف را از نخست‌وزیری کنار گذاشت و او اکنون معاون شورای امنیت ملی روسیه است. او در صفحهٔ خود در شبکهٔ اجتماعی روسی «و کانتاکته» نوشته وقتش است که درِ سفارتخانه‌ها تخته شود. به گفتهٔ او عملیات نظامی روسیه در اوکراین تا زمان رسیدن به اهدافی که ولادیمیر پوتین تعیین کرده، ادامه خواهد داشت. مدودیف تعلیق عضویت روسیه در شورای اروپا را محکوم کرده، در عین اظهار خوشنودی که اکنون مسکو فرصت بازگرداندن حکم اعدام به قوانین روسیه را دارد.

● لتونی هم آسمانش را به روی هواپیماهای روسیه می‌بندد. این خبر را یانیس باردانس، وزیر دادگستری لتونی اعلام کرد. پیشتر بریتانیا، لهستان، چک، بلغارستان و استونی تصمیم مشابهی گرفته بودند.

● ویکتور لیاشکو، وزیر بهداشت اوکراین: در جریان حملهٔ روسیه ۱۹۸ اوکراینی، از جمله ۳ کودک کشته شدند؛ ۱۱۱۵ تن هم زخمی که از این میان ۳۳ تن کودک هستند.

● وزیر خارجهٔ اوکراین از کشورهای جهان خواست که از خریداری نفت خام روسیه خودداری کنند. دمیترو کولِبا در توییترش نوشت: «از جهان می‌خواهم که روسیه را کاملا منزوی کنند، سفیرانش را برانند، نفتش را تحریم کنند، اقتصادش را بهم بریزند! جلو جنایتکاران جنگی روسیه را بگیرید!»

● ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در سخنرانی تازه‌اش خطاب به مردم کشورش نوید داد که مقاومت نیروهای اوکراین در برابر روسیه بار داده و اینکه کیف و دیگر شهرهای کلیدی اوکراین در دست نیروهای اوکراینی مانده‌اند. گفت «نیروهای اشغالگر می‌خواستند مرکز کشور ما را به دست آورند و دولت دست‌نشاندهٔ خودشان را مستقر کنند، به مانند دونتسک. ما خیال آنها را باطل کردیم. دشمن (در نبرد برای کیف) به همه چیز متوسل شد… نیروهای متجاوز ساختمان‌های مسکونی و تأسیسات انرژی را می‌زنند. شگردشان رذیلانه است».

● جیمز هیپی، وزیر نیروهای مسلح بریتانیا در گفتگو با بی‌بی‌سی گفت: همهٔ هدف‌هایی که روس‌ها قصد داشتند در روز اول حمله به اوکراین به دست آورند، در دست اوکراینی‌ها باقی مانده‌اند. گفت نیروهای روس فعال در کیف، نیروهای ویژه و تکاوران هستند، در حالی که کاروان‌های زرهی اصلی روسیه از شهر فاصله دارند و در شمال گیر کرده‌اند. او مقاومت اوکراینی‌ها را ستود.

● وزیر نیروهای مسلح بریتانیا: بریتانیا و ۲۵ کشور دیگر به توافق رسیده‌اند کمک‌های بشری و تسلیحاتی بیشتر در اختیار اوکراین بگذارند. لندن در حال بررسی و هماهنگی نحوهٔ رساندن کمک نظامی با کشورهای دیگر است. گفت ممکن است مقاومت استوار اوکراین کرملین را به انجام حملات هوایی شدیدتر وادارد.

● شهردار کیف: «طی درگیری‌های شب گذشته در پایتخت اوکراین ۳۵ تن، از جمله دو کودک زخمی شدند». روشن نیست که آیا منظور ویتالی کلیچکو فقط غیرنظامیان هستند یا نظامیان هم. او گفت در حال حاضر نیروهای روسیه در سطح شهر حضور چشمگیر ندارند، هرچند گروه‌های خرابکار روس هنوز فعالند.

● ویتالی کلیچکو، شهردار کیف: متروی کیف فعالیت خود را متوقف کرد و فعلا نقش پناهگاه را دارد. قطارها حرکت نمی‌‌کنند.

● پیشتر واشنگتن پست گزارش داده بود که با تشدید اوضاع در کیف آمریکا به رئیس‌جمهور اوکراین پیشنهاد کمک برای ترک کشور را کرده. اکنون واشنگتن پست با استناد به منابع خود می‌گوید که ولودیمیر زلنسکی این پیشنهاد واشنگتن را رد کرده و قرار است در کیف بماند.