رکوردشکنی زنان در کسب کرسی‌های مجلس عراق

میدل ایست نیوز: نتایج نهائی غیر قطعی انتخابات عراق نشان می‌دهد که زنان در کسب کرسی‌های پارلمان رکورد تازه‌ای ثبت کرده و از سهمیه ۲۵ درصدی خود کرسی‌های بیشتری کسب کرده‌اند.

انتخابات ۱۰ اکتبر عراق شاهد چند رکوردشکنی مهم بود؛ ازجمله پیروزی چشمگیری زنان، دستیابی نامزدهای مستقل به ۴۰ کرسی، پیروزی حدود ۱۵ نماینده از گروه‌های برآمده از تظاهرات.

دبیرخانه هیئت دولت عراق خبر داد که زنان در انتخابات این کشور ۹۷ کرسی (مجموع کرسی‌های مجلس عراق: ۳۲۹ کرسی) به دست آورده‌اند و تأکید کرد پیروزی این تعداد از زنان در انتخابات گامی ضروری در روند افزایش مشارکت سیاسی آنان است به خصوص که آنان بازتاب‌دهنده رأی زنان عراقی هستند.

«یسری کریم محسن» مدیر کل اداره افزایش توانمندی‌های زنان در دبیرخانه دولت عراق تأکید می‌کند که تحلیل اولیه نتایج انتخابات نشان می‌دهد که زنان با کسب ۹۷ کرسی، ۱۴ کرسی بیش از کرسی‌های اختصاص‌یافته به زنان/ سهمیه جنسیتی (کوتا) به دست آورده‌اند.

به گفته این مقام عراقی، ۵۷ زن صرفا با تکیه بر رأی خود و بدون نیاز به قانون «کوتا» به انتخابات راه یافته‌اند.

قانون انتخابات عراق تشکل‌های سیاسی این کشور را ملزم می‌کند که ۲۵ درصد نامزدهای خود را از زنان انتخاب کنند. همچنین به موجب این قانون از هر چهار نامزدی که پیروز انتخابات می‌شود یکی از آنها صرف نظر میزان رأیی که آورده باید زن باشد. مثلا در سال ۲۰۱۴، جاسم الحلفی علیرغم اینکه ۱۷ هزار رأی آورده بود کرسی خود را به شروق العبایجی که کمتر از هزار رأی آورده بود واگذار کرد.

«قاسم محمد جبار»، کارشناس امور انتخابات، تأکید می‌کند که نظام دوایر انتخابی متعدد که برای اولین بار در این انتخابات مبنا قرار گرفته به زنان کمک کرد که تعداد کرسی‌هایشان را در انتخابات افزایش دهند و وابستگی‌شان به قانون کوتا کمتر باشد.

به نظر وی، برخی شگردهای انتخاباتی نیز به پیروزی زنان کمک کرد. مثلا ائتلاف دولت قانون در دایره ۱۲ استان بغداد فقط یک نامزد داشت که آن هم زن بود و هواداران این ائتلاف بدون آنکه وی را بشناسند به توصیه ائتلاف به وی رأی دادند. این وضعیت در مورد دیگر تشکل‌های سیاسی هم بود.

نمایندگان «فراکسیون مستقلین» در پارلمان عراق چه در سر دارند؟

در هیاهوی کشمکش‌ها و مجادلات سیاسی بر سر نتایج انتخابات پارلمانی عراق، نیروهای نوپا و مدنی برآمده از تظاهرات اکتبر ۲۰۱۹ که اکثر آنها برای اولین بار به مجلس عراق راه یافته‌اند تکاپویی گسترده برای ایجاد فراکسیونی جامع در مجلس آغاز کرده‌اند.

این تکاپو را فهرست «امتداد» که هسته اصلی آن را فعالان مدنی استان ذی‌قار (مرکز آن: ناصریه) ــ که شاهد پرشورترین و طولانی‌ترین تظاهرات در سراسر عراق بود ــ تشکیل می‌دهند هدایت می‌کند. این فهرست خود اولین بار است که در انتخابات شرکت می‌کند.

«منار العبیدی»، سخنگوی فهرست امتداد، تأکید می‌کند که این فهرست ۹ کرسی در مجلس به دست آورده که از استان‌های ذی‌قار و نجف و مثنی (السماوه) و بابل (حله) هستند و به محض روشن شدن نتایج تماس‌های خود با نامزدهای مستقل و دیگر تشکل‌های سیاسی که آنها را نزدیک به خود تشخیص می‌داد آغاز کرده است.

به گفته العبیدی، این تفاهمات به ایجاد یک فراکسیون می‌انجامد هرچند نهایی شدن برخی مسائل تشکیلاتی آن کمی زمان می‌برد اما تفاهمات پیشرفت بسیار خوبی داشته است.

او می‌افزاید که برخی تفاهمات مربوط به پیش از برگزاری انتخابات می‌شود و اکنون همه تلاش متمرکز بر تشکیل فراکسیونی مستقل از احزاب سنتی حاکم است و تاکنون جدا از اعضای امتداد، دست‌کم ۱۰ نماینده مستقل به این فراکسیون پیوسته‌اند.

العبیدی تأکید می‌کند که تلاش این گروه ایجاد فراکسیونی از ۲۵ تا ۴۰ نماینده است تا بتواند «فراکسیون اپوزیسیون قدرتمندی باشد که نظارتی سخت بر عملکرد دولت آغاز کند».

وی می‌افزاید که این گروه مطلقا در دولت شرکت نخواهند کرد و این موضوعی است که از آن کوتاه نخواهند آمد و اصلا جای بحث ندارد و «فقط تلاش می‌کنیم که ۲۵ کرسی به دست آوریم تا طبق قانون بتوانیم یک فراکسیون تشکیل دهیم و بتوانیم به صورت منسجم مسئولان دولتی را به مجلس بخوانیم».

سخنگوی جنبش «امتداد» درباره اعتراضات به نتایج انتخابات می‌گوید که این فراکسیون اعتراضات خود را به کمیساریای مستقل انتخابات داده که این اعتراضات به اختلال در سیستم رأی‌گیری و از کار افتادن دستگاه‌ها مربوط می‌شود که به رأی‌های «امتداد» آسیب زد و دست‌کم ۳ کرسی از آنها کم کرده است.

وی می‌گوید: «تلاش می‌کنیم حق خود را از طریق قانونی و با مراجعه به کمیساریا بگیریم» و می‌افزاید: «ابهام‌هایی وجود دارد اما در حد اتهام‌زنی به تقلب و دستکاری نمی‌رسد».

العبیدی می‌افزاید که اگر تشکیلات منسجم‌تر و تبلیغات بهتر و تجربه بیشتری در تبلیغات و نحوه چینش دایره‌های انتخابی داشتیم و همچنین اگر مشارکت در انتخابات بیشتر بود قطعا کرسی‌های بسیار بیشتری را به دست آورده بودیم به خصوص که در برخی دایره‌ها فاصله رأی‌های ما از نامزد بعدی بسیار بالاتر است.

او تأکید می‌کند: از نتایج انتخابات استقبال می‌کنیم و آن را می‌پذیریم و سعی می‌کنیم نقشی متعادل و مؤثر در پارلمان بر عهده بگیریم.

براساس نتایج نهائی غیر قطعی انتخابات عراق نامزدهای مستقل که خارج از ائتلاف‌ها و احزاب سیاسی در انتخابات شرکت کرده‌ان ۴۰ کرسی به دست آورده‌اند.