ضرورت تشکیل دادگاه رسیدگی به‌تاخیر در واردات واکسن

مصطفی تاجزاده

اول
تعداد ایرانیانی که بر اثر بیماری کرونا جان سپرده‌اند، طبق اعلام رسمی، بیش از یکصد هزار نفر است. این در حالی است که آمار فوت‌شدگان ثبت احوال کشور در ۱۸ ماه گذشته حدود ۲۰۰هزار نفر بیشتر از مدت مشابه قبل ازشروع این بیماری است. از آنجا که به جز شیوع (اپیدمی) کرونا عامل دیگری موجب افزایش مرگ و میر مردم نبوده است، بنابراین آمار واقعی هم‌وطنانی که در این بازه‌ی زمانی فوت کرده‌اند دو برابر آمار رسمی است. به بیان روشن تعداد جان‌باختگان ویروس کرونا، حدود ۱۰۰هزار نفر بیشتر از آمار رسمی (جمعا بیش از ۲۰۰هزار نفر) است.

دوم
تا تولید واکسن کرونا تعداد مرگ و میر در کشورمان کمابیش معادل متوسط جهانی بود. بعد از آن دنیا به سمت مهار این بیماری پیش رفت، ولی ایران مسیری معکوس طی کرد، به گونه‌ای که تعداد جانباختگانش در روزهای اخیر بیش از زمانی است که واکسن تولید نشده بود. تاخیر در واردات واکسن علت بالارفتن آمار فوت‌شدگان است.

سوم
جمهوری اسلامی می‌توانست حتی در شرایط تحریمی واکسیناسیون عمومی را ماه‌ها زودتر آغاز کند و از مرگ ده‌ها هزار ایرانی پیشگیری نماید. برای مثال ایران برخلاف بسیاری از کشورها مانند ترکیه، شیلی، امارات، عربستان و بحرین در فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن‌های معتبر سایر کشورها (از جمله واکسن‌های چینی و روسی) مشارکت نکرد و از ده‌ها میلیون سهمیهٔ زودتر و ارزان‌تر این واکسن‌ها محروم شد. به گفته آقایان علی لاریجانی و صفار هرندی، دولت چین سال گذشته پیشنهاد تحویل ۱۸ میلیون واکسن به قیمتی بسیار ارزان (تقریبا رایگان) به ایران داد اما به ادعای هر دو، اهمال مقامات وزارت بهداشت مانع دریافت واکسن‌ها شد.

چهارم
به اعتراف رئیس ستاد اجرایی فرمان امام برای واکسن کوبرکت هزینه زیادی شده است. باوجود این قول آقای مخبر برای تحویل ۵۰ میلیون دز واکسن در شهریور ماه ۱۴۰۰ مطلقا عملی نشد. به عکس معلوم شد واکسن تولیدی به‌هیچ‌وجه پاسخگوی بیماری نیست و کشور به واردات ۱۲۰ تا ۱۸۰ میلیون واکسن نیاز دارد.

پنجم
رهبر ورود واکسن از آمریکا و انگلیس و فرانسه را ممنوع اعلام کرد. باید معلوم شود چه کسانی و با چه گزارش‌های نادرستی رهبر را به این نتیجه رساندند که نباید از سه کشور بالا واکسن به ایران وارد شود.

ششم
به گفته رئیس سازمان غذا و دارو به درخواست نمایندگان مجلس و به‌رغم پیش‌بینی کمبود، سرم وارد کشور نشد. چرا؟ اگر در تامین مالی واردات واکسن و سرم مشکل داشتند، چرا برای داروهای بیماران کرونا (مانند رمدسویر) با هزینه چند برابر واکسیناسیون تمام ایرانیان چنین مشکلی نداشتند؟ در هر حال وارد نکردن واکسن و سرم در زمان مناسب موجب شد که تعداد جان‌باختگان ایرانی کرونا معادل شهدای ۸ سال جنگ تحمیلی شود. بنابراین بررسی همه‌جانبه و بی‌طرفانه این فاجعه ضرورت تام دارد تا مشخص شود قصور یا تقصیر چه کسانی موجب تاخیر در واردات واکسن و سرم شد و دهها هزار خانواده‌ را به سوگ عزیزان خود نشاند.

هفتم
تعدادی از وکلا، حقوقدانان و کنشگران مدنی تصمیم داشتند شکایتی تسلیم قوه قضاییه کنند تا مسئله تأخیر در واردات واکسن مورد رسیدگی قرار گیرد. متاسفانه حفاظت اطلاعات قوه‌ی قضاییه در بدعتی غیرقانونی اقدام به بازداشت آقایان آرش کیخسروی، مهدی محمودیان، مصطفی نیلی، محمدرضا فقیهی و خانم مریم فراافراز کرد که خوشبختانه دو نفر آخر دیروز به قید وثیقه آزاد شدند. مقامات قضائی باید پاسخ دهند طبق کدام قانون قصد شکایت به قوه‌ی قضاییه را جرم محسوب می‌کنند در حالی که این عزیزان به علت احساس مسئولیت شهروندی و اقدام قانونی شایسته تقدیرند. امیدوارم تمام بازداشت‌شدگان هرچه سریعتر آزاد شوند و از ایشان اعاده‌ی حیثیت گردد و بازداشت‌کنندگان غیرقانونی آنها توبیخ شوند.

سخن پایانی
برای راستی آزمایی ادعای آمادگی چین برای تحویل ارزان ۱۸ میلیون واکسن در سال گذشته، علت عدم تولید ۵۰ میلیون واکسن در شهریور امسال، دلیل ممنوعیت خرید واکسن از امریکا و انگلیس و فرانسه، و ... لازم است دادگاهی مستقل تشکیل شود و به اتهام تعلل و تاخیر در واردات واکسن، منجر به مرگ اجتناب‌پذیر ده‌ها هزار ایرانی، رسیدگی کند.